Nhiều “con đường” dẫn đến nhiễm liên cầu lợn
Ngày 2/8, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật CDC Hà Nội thông tin, Thành phố vừa ghi nhận trường hợp tử vong do liên cầu lợn đầu tiên trong năm nay. Tính từ đầu năm 2025, toàn Thành phố ghi nhận 7 ca nhiễm liên cầu lợn, trong đó có 1 trường hợp tử vong, tương đương với cùng kỳ năm ngoái. Không chỉ tại Hà Nội, thời gian qua, một số địa phương trên cả nước cũng ghi nhận nhiều ca mắc liên cầu lợn.
Tại Việt Nam, liên cầu khuẩn lợn được biết đến từ năm 2003 và là căn bệnh lây truyền từ động vật sang người điển hình. Theo các nghiên cứu, bệnh có xu hướng gia tăng vào mùa hè. Bệnh có thể xuất hiện quanh năm nhưng điều kiện thời tiết nắng nóng, mưa ẩm kéo dài của mùa hè là yếu tố thuận lợi để vi khuẩn phát triển trong môi trường tự nhiên.
Cùng với yếu tố thời tiết, các ca nhiễm liên cầu lợn còn bắt nguồn từ nhiều con đường khác nhau như thói quen ăn uống thiếu an toàn của người dân, “lỗ hổng” vệ sinh an toàn trong hoạt động giết mổ... Thực tế cho thấy, hầu hết bệnh nhân mắc liên cầu lợn thuộc nhóm người ăn tiết canh, lòng lợn, nem sống và các sản phẩm từ thịt lợn không được chế biến kỹ. Hoặc nhóm người tham gia giết mổ, chế biến thịt lợn thủ công, không có sự kiểm dịch thú y, không bảo đảm điều kiện vệ sinh và không sử dụng đồ bảo hộ lao động.
Nâng cao ý thức phòng bệnh của người dân
Những năm qua, dù ngành Y tế liên tục phát đi cảnh báo, các phương tiện truyền thông đại chúng nhiều lần phản ánh về căn bệnh liên cầu khuẩn lợn nhưng người dân vẫn chưa có ý thức phòng bệnh, chủ quan trong thói quen ăn uống và hoạt động giết mổ.
Điển hình trong số đó, tiết canh là món ăn “khoái khẩu” trong thói quen ăn uống của người dân Việt Nam nhưng cũng là mối đe dọa lớn gây ra bệnh liên cầu khuẩn lợn. Chia sẻ ý kiến về các ca bệnh do ăn tiết canh, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới Bạch Mai, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ xưa đến nay người dân thường xem tiết canh là món “đặc sản”, là nét “văn hóa ẩm thực”. Tuy nhiên, việc sử dụng tiết canh, thịt lợn sống, thịt tái, nem chua, thực phẩm không được nấu chín kỹ là nguồn cơn dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm. “Nguy cơ không chỉ dừng ở liên cầu lợn mà còn là các loại giun sán, vi khuẩn tạp khuẩn gây ngộ độc thực phẩm. Bởi vậy, tập quán ăn uống này cần được loại bỏ”, PGS.TS Đỗ Duy Cường nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bác sĩ Đồng Phú Khiêm, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cảnh báo, bệnh liên cầu khuẩn lợn hiện chưa có vaccine phòng ngừa. Do đó, bác sĩ khuyến cáo người dân tuyệt đối không ăn tiết canh, lòng lợn hay bất kỳ sản phẩm nào từ thịt lợn chưa được nấu chín kỹ. Khi mua thịt, nên chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, tránh thịt có màu sắc bất thường, dấu hiệu phù nề hoặc xuất huyết. Người tham gia giết mổ, chế biến thịt lợn cần đeo găng tay, khẩu trang và vệ sinh tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc. Nếu có vết thương hở ở tay chân, cần băng kín bằng gạc không thấm nước trước khi xử lý thực phẩm sống. Ngoài ra, với đồ ăn sẵn mua ngoài hàng, người dân nên chần lại bằng nước sôi hoặc nấu kỹ trước khi ăn để bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.
Nhìn chung, để phòng ngừa hiệu quả căn bệnh liên cầu khuẩn lợn, yếu tố then chốt nằm ở việc nâng cao ý thức phòng bệnh của mỗi người dân. Chỉ khi người dân thay đổi thói quen ăn uống, không ăn các món tiềm ẩn rủi ro, cũng như bảo đảm vệ sinh an toàn trong giết mổ, chế biến thực phẩm mới có thể chủ động bảo vệ sức khỏe trước căn bệnh này.
Linh Chi