Lực lượng cứu hộ tháo dỡ mái, tìm kiếm nạn nhân bị tai nạn lao động trong vụ sập bê tông tại một nhà hàng tiệc cưới vào ngày 8/12/2025
Rủi ro đâu chỉ ở công trình lớn
Người dân phường Lâm Viên - Đà Lạt vẫn chưa quên vụ sập mái bê tông tại một nhà hàng tiệc cưới vào ngày 8/12/2025 vừa qua. Trong quá trình đục tường sửa chữa nhà hàng, khối bê tông của kết cấu cũ bất ngờ đổ sập, cướp đi sinh mạng người công nhân xấu số. Hình ảnh lực lượng chức năng phải dùng thiết bị chuyên dụng phá dỡ từng mảng bê tông để tìm kiếm nạn nhân đã trở thành nỗi ám ảnh với nhiều người, đặc biệt là những công nhân làm nghề xây dựng và sự việc này cũng gióng lên hồi chuông cảnh báo về an toàn lao động tại những công trình xây dựng.
Sự cố xảy ra trong quá trình sửa chữa nhà cũng chỉ ra rằng, rủi ro an toàn lao động không chỉ nằm ở các công trình lớn, mà tiềm ẩn nguy cơ cực lớn trong các dự án sửa chữa, cải tạo nhỏ lẻ - nơi mà tâm lý làm nhanh, thường dễ bỏ qua các nguyên tắc an toàn cơ bản.
Nguyên nhân chính của những vụ tai nạn lao động thương tâm đã xảy ra đa phần vẫn là do thiếu thiết bị bảo hộ, vi phạm quy trình kỹ thuật, chủ quan và công nhân lao động hầu hết là “tay ngang” thời vụ chưa qua đào tạo. Đáng lưu ý hơn, tại nhiều công trình sửa chữa, nhỏ lẻ, việc giám sát và ý thức trang bị thiết bị bảo hộ lao động rất hời hợt, đến từ cả chủ thầu lẫn người lao động.
Luật chặt, thực thi còn lỏng lẻo
Hiện nay, khung pháp lý về an toàn lao động (ATLĐ) quy định khá chặt chẽ. Luật Xây dựng, Luật An toàn, vệ sinh lao động và Thông tư số 04/2017/TT-BXD của Bộ Xây dựng đã định nghĩa rõ ràng, phân định trách nhiệm chi tiết đối với cả chủ đầu tư - nhà thầu - người lao động.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay vẫn có một “khoảng trống” lớn giữa quy định trên giấy và việc thực thi ngoài công trường. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thật sự chú trọng đến những khoản đầu tư bắt buộc để bảo đảm ATLĐ. Hình ảnh chủ quan khi công nhân làm việc, xây nhà không mang bảo hộ lao động, không có dây đai an toàn, làm việc dưới mái dốc nguy hiểm không biện pháp gia cố, bảo đảm an toàn vẫn bắt gặp ở nhiều nơi, nhiều công trình.
Gần đây, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành chỉ đạo nóng, yêu cầu các tỉnh, thành phố và ban quản lý các dự án tăng cường công tác bảo đảm ATLĐ, rà soát lại các quy trình an toàn. Bộ Xây dựng cũng nhấn mạnh việc rà soát toàn diện, đặc biệt chú trọng các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, khu vực đồi núi, mái dốc cao - những nơi có địa chất phức tạp, dễ sạt lở và chỉ đạo kiên quyết dừng thi công ngay lập tức khi phát hiện nguy cơ mất an toàn
Bên cạnh đó, chế tài xử phạt cũng được nâng lên mức nghiêm khắc hơn. Không chỉ là phạt hành chính, mà yêu cầu cần phải kiên quyết thu hồi giấy phép xây dựng hoặc truy cứu trách nhiệm đối với các trường hợp không tuân thủ quy định gây hậu quả nghiêm trọng nhằm tạo tính răn đe.
Những vụ tai nạn thương tâm gần đây là bài học về ATLĐ không phải là chuyện may rủi mà đó là khoa học, là kỷ luật. Để ATLĐ không chỉ là khẩu hiệu suông trên các công trường xây dựng, cần sự nghiêm túc chấp hành quy định từ cả 3 phía: nhà nước - doanh nghiệp - người lao động. Trong đó, cơ quan quản lý cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra. Đặc biệt, chủ đầu tư và nhà thầu cần phải thay đổi tư duy, xem công tác bảo đảm ATLĐ là ưu tiên hàng đầu, phải đặt ngang hàng với tiến độ và chất lượng. Người lao động cần nâng cao ý thức chấp hành quy định lao động, trang bị kiến thức về ATLĐ để tự bảo vệ chính bản thân mình.
Nguyễn Nghĩa .