Ấn tượng Việt Nam: Chính sách tài khóa 80 năm: Công cụ điều hành vĩ mô, trụ cột của nền kinh tế

4 giờ trướcBài gốc

Trụ sở Bộ Tài chính. Ảnh: BNEWS/TTXVN

Trong suốt 80 năm qua, chính sách tài khóa luôn là công cụ điều hành kinh tế vĩ mô quan trọng, góp phần ổn định nền kinh tế, huy động nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng và bảo đảm công bằng xã hội. Từ những ngày đầu lập nước đến giai đoạn hội nhập quốc tế sâu rộng, chính sách tài khóa không chỉ là “nguồn lực” mà còn là “động lực” cho tiến trình phát triển đất nước. Đồng hành với những dấu mốc đó là vai trò không thể thiếu của Bộ Tài chính cơ quan chủ trì xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách tài khóa quốc gia.

Ngay sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đã khẩn trương triển khai nhiều biện pháp huy động tài chính. Cùng với việc bãi bỏ hệ thống thuế của chế độ cũ, xây dựng một chế độ thuế mới; ngành Tài chính đã thực hiện các biện pháp như “Tuần lễ vàng”, phát hành “Công phiếu kháng chiến”, đặt nền móng đầu tiên cho hệ thống tài chính quốc gia. Đây là những quyết sách kịp thời, đảm bảo kinh phí cho bộ máy non trẻ hoạt động, đồng thời khẳng định vai trò then chốt của ngành tài chính trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước.

Trong thời kỳ bao cấp, Bộ Tài chính đã duy trì cơ chế phân phối nguồn lực theo kế hoạch, đảm bảo ngân sách cho quốc phòng và hậu phương. Mặc dù mô hình này chưa tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ, song vẫn giữ được sự ổn định trong bối cảnh đất nước vừa phải kháng chiến vừa phải khôi phục kinh tế.

Sau gần 40 năm Đổi mới từ năm 1986 đã mở ra trang mới cho chính sách tài khóa; trong đó, Bộ Tài chính đóng vai trò hạt nhân, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Nếu như năm 1946, Quỹ Độc lập có khoảng 20 triệu đồng Đông Dương, thì đến năm 2024, tổng thu ngân sách đã vượt mốc 2,1 triệu tỷ đồng, tăng gần 100.000 lần so với thời kỳ đầu lập nước. Hệ thống thuế ngày càng hoàn thiện, phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần động viên hợp lý các nguồn lực cho phát triển. Tỷ lệ thu ngân sách nhà nước so với GDP duy trì ổn định ở mức 18-20% trong nhiều năm gần đây. An ninh tài chính quốc gia được giữ vững với mức bội chi, nợ công, nợ chính phủ trong ngưỡng an toàn và trong tầm kiểm soát. Thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán, đã phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế với giá trị vốn hóa thị trường đạt trên 90% GDP vào năm 2024, tăng gấp hàng chục lần so với thời điểm mới thành lập năm 2000.

Bên cạnh đó, khi nền kinh tế đối mặt với dịch bệnh, khó khăn, sự đồng hành của chính sách tài khóa càng nổi bật hơn bao giờ hết. Chính phủ thực hiện miễn, giảm, gia hạn khoảng 1,1 triệu tỷ đồng thuế, phí, tiền sử dụng đất… để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, nhất là trong giai đoạn COVID-19 và thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội chính là xương sống của quá trình phát triển, còn tài chính là huyết mạch của quốc gia. Xương sống có vững và huyết mạch có lưu thông tốt thì mọi việc mới thành công, quốc gia mới phát triển cường thịnh. Điều này đã trở thành kim chỉ nam xuyên suốt quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước đối với công tác tài chính.

Theo Tổng Bí thư, trong mọi giai đoạn lịch sử, ngành tài chính luôn giữ vai trò tham mưu chiến lược, tổng hợp về kinh tế - xã hội, đồng thời động viên, quản lý, phân bổ nguồn lực, bảo đảm cho các nhiệm vụ kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội, nâng cao đời sống ngày càng cao của nhân dân.

Trải qua 80 năm, chính sách tài khóa Việt Nam đã chuyển mình mạnh mẽ, đi từ huy động “Tuần lễ vàng” những ngày đầu lập nước đến quản lý ngân sách hàng triệu tỷ đồng trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Theo các chuyên gia kinh tế, với vai trò trung tâm trong hoạch định và tổ chức thực hiện, Bộ Tài chính luôn là “nhạc trưởng” bảo đảm cho chính sách tài khóa phát huy tối đa hiệu quả.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: MOF

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong thời gian tới ngành Tài chính sẽ phấn đấu để lại dấu ấn bằng một hệ thống chính sách hiệu quả, minh bạch, tiên phong đổi mới; một nền tài chính quốc gia thực sự hiện đại, công bằng, phát triển bao trùm, vì một Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.

ặc biệt, trong quản trị tài chính, ngân sách sẽ tiếp tục chủ động phân tích, nhận định những tác động từ những chính sách tài khóa tiền tệ, để kịp thời tham mưu Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu ngân sách nhà nước năm 2025 và các năm tiếp theo. Đồng thời, tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách nhà nước; quản lý chặt chẽ thu ngân sách nhà nước, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời. Điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả; triệt để tiết kiệm các khoản chi thường xuyên, các nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp bách; tăng thu, tiết kiệm chi để tập trung cho đầu tư phát triển, cho một số dự án lớn mang tính chuyển đổi trạng thái, xoay chuyển tình thế.

Thùy Dương/Bnews/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/an-tuong-viet-nam-chinh-sach-tai-khoa-80-nam-cong-cu-dieu-hanh-vi-mo-tru-cot-cua-nen-kinh-te/384963.html