Anatoly Akimov: Chuyện ít biết về HLV ngoại đầu tiên của bóng đá Việt Nam

2 giờ trướcBài gốc

Trong thành tích của bóng đá Việt Nam đôi chục năm trở lại đây không thể không nhắc tới vai trò quan trọng của các huấn luyện viên người nước ngoài. Cho đến thời điểm hiện tại, thầy Park Hang-seo đang được coi là HLV ngoại thành công nhất của bóng đá Việt Nam. Sau ông, HLV đồng hương Kim Sang-sik cũng đang có những thành tích ấn tượng khi dẫn dắt đội tuyển quốc gia Việt Nam.

Thời điểm bóng đá Việt Nam có HLV ngoại đầu tiên là năm 1995. Đó là ông Edson Tavares, rồi sau đó là Karl Heinz Weigang, Colin Murphy, Alfred Riedl... Nhưng rất ít người biết được rằng, chúng ta đã từng có HLV trưởng đội tuyển quốc gia là người nước ngoài từ cách đây hơn 60 năm. Đó là HLV người Liên Xô, ông Anatoly Mikhailovich Akimov.

Ông Akimov từng là thủ môn xuất sắc của Liên Xô.

Anatoly Mikhailovich Akimov sinh năm 1915, là một trong những thủ môn xuất sắc nhất bóng đá Liên Xô trước chiến tranh, trụ cột của Spartak Moskva và Torpedo Moskva, từng vô địch Liên Xô, được chọn vào đội tuyển quốc gia và sau này trở thành HLV giàu kinh nghiệm của hệ thống bóng đá Nga – Xô-viết.

Ở Spartak, ông là thủ môn số một của giai đoạn 1936–1938, hai lần đoạt cúp quốc gia, nổi tiếng với phong cách bắt bóng chắc chắn, phản xạ mạnh và khả năng chỉ huy hàng thủ. Sau khi giải nghệ, ông chuyển sang công tác huấn luyện tại các trường bóng đá thanh thiếu niên Moskva, rồi được coi là một trong những chuyên gia thủ môn và chiến thuật hiện đại của Liên Xô thời kỳ hậu chiến.

Chính trong bối cảnh đó, năm 1958, Akimov được Liên Xô lựa chọn cử sang miền Bắc Việt Nam để giúp xây dựng nền bóng đá sau chiến tranh- một nhiệm vụ mà phía Liên Xô đánh giá là “khó nhưng quan trọng”, vì bóng đá Việt Nam lúc ấy chưa có hệ thống thi đấu hay phương pháp huấn luyện khoa học. Ông tiếp quản và huấn luyện đội bóng đá Trường huấn luyện kỹ thuật Thể dục thể thao Trung ương, tức đội tuyển bóng đá quốc gia thời đó.

Khi đặt chân đến Hà Nội, ông tận mắt nhìn thấy một đất nước vừa qua chiến tranh, còn khó khăn, thiếu thốn đủ bề. Trong hồi ký “Записки вратаря”(Những ghi chép của một thủ môn) xuất bản năm 1968, Akimov viết rằng ở Bắc Việt Nam thời điểm đó “không có giải vô địch quốc gia theo mô hình Liên Xô; chủ yếu là các đội của bộ ngành, tỉnh thành thi đấu với nhau, và đội tuyển chỉ tập hợp khi có giải của các nước xã hội chủ nghĩa”.

Ông Akimov được cử sang Việt Nam hỗ trợ xây dựng nền bóng đá sau chiến tranh.

Tuy vậy, ông ấn tượng sâu sắc với tính kỷ luật và tinh thần chịu khó của cầu thủ Việt Nam: “Không ai bỏ tập. Không ai cãi lại HLV. Họ làm mọi việc tôi yêu cầu, dù thời tiết nóng ẩm rất nặng nề đối với người châu Âu".

Anatoly Akimov mang sang Việt Nam toàn bộ mô hình huấn luyện theo chu kỳ mà ông được đào tạo ở Spartak và Torpedo. Ông viết: “Tôi lập giáo án theo tuần: bốn đến năm buổi tập, một trận đấu, một ngày dành cho thể lực đặc biệt. Cuối tháng, toàn đội kiểm tra lại thành tích". Ông có các trợ lý Việt Nam như Trương Tấn Bửu, Нгуен Ван Динь и Нгуен Ван Куи (phiên âm lại tiếng Việt có thể là Nguyễn Văn Định, Nguyễn Văn Quý).

Đội tuyển Việt Nam Dân chủ Cộng hòa dưới sự dẫn dắt của ông đã chơi một số trận quốc tế hiếm hoi: Thắng Mông Cổ 3–1, thua Triều Tiên 0–5 ngày 22/10/1959, cùng các trận giao hữu với Trung Quốc và đội công nhân quốc tế. Về năng lực cầu thủ, ông nhận xét: “Họ có tố chất. Chỉ cần hệ thống và thời gian".

Ông Akimov viết về tình yêu bóng đá của người Việt Nam: "Ở Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, bóng đá là môn thể thao số 1. Huấn luyện các cầu thủ VN thật là dễ chịu. Đó là các cầu thủ luôn luôn cố gắng nỗ lực tập luyện. Họ có kỷ luật cao, yêu lao động và rất chăm chỉ. Các buổi tập luyện diễn ra trong nhiều điều kiện thời tiết khắc nghiệt khác nhau, nhưng trong suốt 2 năm làm việc, tôi chưa thấy một trường hợp nào bỏ tập hay không hoàn thành giáo án tập luyện".

Akimov và vợ cũng giữ nhiều kỷ niệm đẹp về Việt Nam. Ông viết về buổi lễ có Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Trong ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6, chúng tôi được phát bản phiên âm bằng ký tự Nga để hát theo khi Hồ Chí Minh hát bài thiếu nhi. Ông rất thân thiện và nhẹ nhàng". Hai năm ở Hà Nội, giữa điều kiện chiến tranh và thiếu thốn, để lại trong họ một ký ức sâu sắc.

Năm 1960, Akimov rời Việt Nam, được Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trao Huân chương Hữu nghị. Ông giữ một album ảnh đội tuyển Việt Nam và xem đó là “kỷ vật quý giá” trong suốt phần đời còn lại. Vợ ông kể: “Khi nhắc đến Việt Nam, Anatoly luôn mỉm cười. Hai năm đó tuy khó khăn nhưng đầy kỷ niệm đẹp.”

Ông mất năm 1984 tại Moskva.

Phan Việt Hùng

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/anatoly-akimov-chuyen-it-biet-ve-hlv-ngoai-dau-tien-cua-bong-da-viet-nam-ar988378.html