Quân đội Anh đã đưa 69 xe tăng Challenger 2 từ kho dự trữ vào biên chế, nâng tổng số xe tăng chiến đấu chủ lực lên 288 chiếc, tăng 32% so với 219 chiếc vào cuối năm 2024. Thông tin được nêu trong thông cáo thống kê hàng năm về trang bị của lực lượng vũ trang Vương quốc Anh công bố cuối tháng 10.
69 xe tăng vừa được lôi ra khỏi kho: Loại này từng bị Nga chê là "đặc biệt kém"- Ảnh 1.
Tổng quan lực lượng và bối cảnh
Mặc dù gần 450 chiếc Challenger 2 đã được sản xuất trong giai đoạn 1986-1993, trong đó 38 chiếc dành cho xuất khẩu, quy mô Quân đội Anh thời điểm đó gần gấp đôi hiện nay, với 154.000 quân số và 1.600 xe tăng so với khoảng 80.000 quân nhân tại ngũ ngày nay. Do đó, phần lớn số xe tăng này nhiều năm nằm trong kho dự trữ, thậm chí từng có kế hoạch cắt giảm đội hình tại ngũ xuống chỉ còn 148 chiếc.
Quyết định mở rộng lực lượng được đưa ra trong bối cảnh các lực lượng Anh tham gia sâu vào hoạt động chiến sự với Nga trên chiến trường Ukraine trong nhiều năm. Theo nguồn, Thủy quân Lục chiến Hoàng gia (Royal Marines) đã có mặt trên tiền tuyến từ đầu năm 2022, cùng các đơn vị SAS, cố vấn, chuyên gia hậu cần và kỹ thuật.
Phân tích kỹ thuật Challenger 2
Năng lực của Challenger 2 bị đặt dấu hỏi bởi nhiều phía, bao gồm cả chuyên gia Anh, kíp xe Ukraine và chuyên gia Nga. Về điều khiển hỏa lực, xe phụ thuộc vào kính ngắm nhiệt thế hệ thứ nhất; đây là thiếu sót lớn khi so với kính ngắm thế hệ thứ ba đang có trên các xe hiện đại như T-90M của Nga và K2 của Hàn Quốc.
Về hỏa lực, việc sử dụng pháo nòng xoắn thay vì nòng trơn dẫn đến khả năng xuyên giáp kém hơn đáng kể. Về cơ động, các kíp xe Ukraine đánh giá xe thiếu công suất: động cơ 1.200 mã lực cho một khối lượng khoảng 70 tấn khiến tỷ lệ công suất/trọng lượng kém.
69 xe tăng vừa được lôi ra khỏi kho: Loại này từng bị Nga chê là "đặc biệt kém"- Ảnh 2.
Nhận định, phê bình từ Anh và Nga
Tháng 6, ông Sergey Chemezov, Giám đốc điều hành Rostec, chỉ đích danh Challenger 2 có năng lực "đặc biệt kém" so với các đối thủ như M1A1 Abrams của Mỹ và Leopard 2A6 của Đức.
Trong tháng 10, Trung tá Stuart Crawford, cựu sĩ quan Quân đội Anh và nhà bình luận quốc phòng, nhận định Challenger 2 dựa trên "triết lý thiết kế hiện đã lỗi thời". Ông cho rằng thế hệ xe tăng chiến đấu chủ lực hiện tại của phương Tây, gồm Leopard 2, M1A2 Abrams và CR3, ngày càng bị xem là quá lớn, nặng nề, tốn kém và dễ bị tổn thương.
Theo ông Crawford, các vấn đề cơ động của Challenger 2 sẽ trầm trọng hơn nếu nâng cấp lên tiêu chuẩn Challenger 3, khi trọng lượng tăng lên 80 tấn nhưng vẫn giữ nguyên động cơ hiện có. Về bố trí, tháp pháo ba người truyền thống bị coi là lạc hậu trong bối cảnh bộ nạp đạn tự động và tháp pháo điều khiển từ xa phổ biến. Ông dự đoán xe tăng tương lai có thể theo mô hình T-14 Armata của Nga, với kíp lái trong các kén bọc thép bên trong thân xe; cách tiếp cận này giúp giảm tiết diện và trọng lượng. Mặc dù Type 100 của Trung Quốc hiện là loại duy nhất đang vận hành theo khái niệm này, Challenger 2 lại ở thái cực đối lập, được cho là đặc biệt không phù hợp trong kỷ nguyên UAV và đạn tuần kích.
Tác động trên chiến trường Ukraine
Mẫu Challenger 2 ghi nhận tổn thất đáng kể trên chiến trường Ukraine dù được triển khai rất hạn chế ở tiền tuyến. Trong khi đó, M1A1 của Mỹ và Leopard 2 của Đức được sử dụng nhiều hơn nên có tỷ lệ tiêu hao cao hơn.
Dữ liệu chính
CTVX