Ánh sáng ban đêm mối đe dọa tiềm tàng cho sức khỏe tim mạch

6 giờ trướcBài gốc

Phá vỡ nhịp sinh học

Cơ thể chúng ta có một "đồng hồ sinh học" nội tại, hay còn gọi là nhịp sinh học, giúp điều hòa hàng loạt các quá trình sinh lý diễn ra liên tục. Ánh sáng là một yếu tố then chốt giúp đồng bộ hóa nhịp sinh học này. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại với sự phổ biến của ánh sáng nhân tạo đã và đang làm gián đoạn hệ thống tự nhiên này, gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa những người làm việc theo ca đêm, thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng vào ban đêm, và nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn. Thậm chí, những nghiên cứu sử dụng dữ liệu vệ tinh cũng tìm thấy mối liên hệ giữa những người sống ở các khu vực đô thị sáng đèn và bệnh tim. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chỉ tập trung vào ánh sáng ngoài trời.

Khám phá mối liên hệ toàn diện

Để hiểu rõ hơn về tác động của ánh sáng ban đêm đến sức khỏe tim mạch, Daniel Windred và các đồng nghiệp tại Đại học Flinders (Úc) đã thực hiện nghiên cứu lớn nhất từ trước đến nay. Họ theo dõi gần 89.000 người không mắc bệnh tim mạch, những người đã đeo cảm biến ánh sáng trong một tuần từ năm 2013 đến 2016. "Đây là nghiên cứu lớn nhất về mô hình tiếp xúc ánh sáng cá nhân và sức khỏe tim mạch cho đến nay," Windred cho biết.

Các cảm biến này ghi lại mọi loại ánh sáng, cả tự nhiên và nhân tạo, từ môi trường xung quanh, bao gồm cả ánh sáng từ điện thoại. Kết quả thật đáng báo động, trong hơn 8 năm theo dõi, những người có đêm sáng nhất có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn từ 23 - 56% so với những người có đêm tối.

Windred giải thích rằng chỉ cần bật đèn trần trong một giờ từ nửa đêm đến 6 giờ sáng cũng có thể đưa một người vào nhóm tiếp xúc ánh sáng ban đêm cao nhất. Điều đáng ngạc nhiên là cơ thể vẫn tiếp tục phản ứng với ánh sáng nhân tạo ngay cả sau khi đèn đã tắt, và chỉ cần tiếp xúc trong thời gian ngắn cũng có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học.

Các yếu tố ảnh hưởng và sự nhạy cảm khác biệt

Các nhà nghiên cứu đã kiểm soát nhiều yếu tố như giới tính, tuổi tác, thói quen hút thuốc và làm việc theo ca để đảm bảo tính chính xác của kết quả. Họ cũng chỉ ra rằng mối liên hệ giữa việc tiếp xúc ánh sáng và nguy cơ mắc bệnh tim không phụ thuộc vào thời gian ngủ, hiệu quả giấc ngủ hay khuynh hướng di truyền mắc bệnh tim. Điều này cho thấy tiếp xúc ánh sáng ban đêm là một yếu tố thúc đẩy chính gây ra các vấn đề về tim mạch.

Một phát hiện thú vị khác là sự khác biệt giữa nam và nữ. Mặc dù phụ nữ thường có tỷ lệ mắc bệnh tim thấp hơn ở cùng độ tuổi do tác dụng bảo vệ của estrogen, nhưng những phụ nữ trong nghiên cứu tiếp xúc với ánh sáng ban đêm mạnh lại có nguy cơ mắc bệnh tim tương tự như nam giới. Windred cho biết điều này có thể là do phụ nữ bị ức chế hormone melatonin là hormone điều khiển nhịp sinh học nhiều hơn khi phản ứng với ánh sáng mạnh. "Hệ thống sinh học của họ nhạy cảm hơn với ánh sáng mạnh so với nam giới," ông nói.

Hậu quả nguy hiểm của rối loạn nhịp sinh học

Sự gián đoạn nhịp sinh học không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến tim mạch mà còn có thể làm suy yếu khả năng dung nạp glucose, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Bản thân bệnh tiểu đường loại 2 cũng là một yếu tố nguy cơ gây bệnh tim. Hơn nữa, sự gián đoạn này còn có thể ảnh hưởng đến huyết áp và làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhịp tim bất thường do các tín hiệu xung đột giữa não và tim.

Martin Young từ Đại học Alabama ở Birmingham nhấn mạnh: "Không thể đánh giá thấp tầm quan trọng của những quan sát này. Với sự ra đời của xã hội 24/7, sự gián đoạn của hệ thống nhịp sinh học của chúng ta ngày càng trở nên phổ biến. Nghiên cứu này nêu bật những mối nguy hiểm đáng kể đối với sức khỏe liên quan đến việc tiếp xúc với ánh sáng vào thời điểm 'không phù hợp'".

Tối ưu môi trường ngủ

Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, Windred khuyên mọi người nên cố gắng làm cho đêm của mình tối hơn. "Hãy chọn một khoảng thời gian mà bạn thường ngủ và bảo vệ bóng tối của khoảng thời gian này mỗi đêm. Nếu bạn thức dậy vào ban đêm, hãy sử dụng ánh sáng mờ, ấm áp, và tránh bật đèn sáng trên cao."

Việc chủ động kiểm soát môi trường ánh sáng vào ban đêm là một bước đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ "đồng hồ sinh học" của cơ thể, từ đó góp phần duy trì một trái tim khỏe mạnh.

H.Thanh

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/anh-sang-ban-dem-moi-de-doa-tiem-tang-cho-suc-khoe-tim-mach-167169.html