Anh tạm dừng sử dụng thiết giáp Ajax vì rủi ro sức khỏe

2 giờ trướcBài gốc

Quân đội Anh đã tạm dừng an toàn việc sử dụng xe bọc thép Ajax sau khi khoảng 30 binh sĩ tham gia tập trận tại Salisbury Plain báo cáo buồn nôn, đau đầu, mất thăng bằng và run rẩy. Động thái diễn ra chỉ ít lâu sau khi người đứng đầu Cơ quan Mua sắm Quốc phòng Luke Pollard tuyên bố Ajax đạt khả năng hoạt động ban đầu (IOC) và an toàn theo các thử nghiệm mới, theo The Guardian.

Tổng quan diễn biến

Theo The Guardian, quyết định tạm dừng được ban hành vào cuối tháng 11 sau các khiếu nại mới từ binh sĩ về tiếng ồn lớn và rung động có hại trong quá trình huấn luyện với Ajax. Một số quân nhân đã được đưa đến cơ sở y tế. Bộ chỉ huy lực lượng mặt đất thông báo dừng sử dụng phương tiện để bảo đảm an toàn.

Thông tin này gây chú ý vì trước đó, ông Luke Pollard nêu rằng mức độ tiếng ồn và rung động “đã được giảm xuống mức tiêu chuẩn” và “không còn bất kỳ rủi ro sức khỏe nào cho kíp điều khiển”. Truyền thông Anh cho hay các quan chức phụ trách chương trình bị cáo buộc đã không thông báo kịp thời về các khiếu nại mới, dẫn đến phát biểu trấn an của ông Pollard trong khi đã có ít nhất 30 trường hợp bị ảnh hưởng.

Vấn đề kỹ thuật: tiếng ồn và rung động

Các khiếu nại tập trung vào hai yếu tố: tiếng ồn lớn và rung động có hại phát sinh khi vận hành. Đây không phải vấn đề lần đầu xuất hiện. Giai đoạn 2020–2021, hàng chục quân nhân được ghi nhận chấn thương do âm thanh khi tham gia thử nghiệm. Năm 2023, đánh giá độc lập do luật sư Clive Sheldon thực hiện kết luận dự án Ajax là “một ví dụ về thất bại trong quản lý hệ thống”.

Những phản ánh mới cho thấy rủi ro liên quan đến tiếng ồn và rung động vẫn tồn tại trong điều kiện huấn luyện thực tế, bất chấp các tuyên bố cải thiện. Việc tạm dừng cho phép lực lượng kiểm tra lại quy trình thử nghiệm, xác nhận mức độ tuân thủ tiêu chuẩn và đối chiếu kết quả phòng thí nghiệm với dữ liệu hiện trường.

Kiểm thử, an toàn và quyết định IOC

Việc Ajax được công bố đạt IOC đồng nghĩa hệ thống được xem là có khả năng thực hiện một số nhiệm vụ ban đầu. Tuy nhiên, các ca buồn nôn, đau đầu, mất thăng bằng, run rẩy xuất hiện ngay trong môi trường huấn luyện đã đặt dấu hỏi về cách thức đánh giá an toàn và tính đại diện của kịch bản thử nghiệm.

Theo The Guardian, có cáo buộc rằng thông tin phản hồi tiêu cực từ đơn vị sử dụng không đến được cấp ra quyết định trước thời điểm phát biểu của ông Pollard. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của chu trình phản hồi kỹ thuật – vận hành, đặc biệt với các hệ thống có rủi ro về con người, nơi dữ liệu hiện trường phải được tổng hợp đầy đủ để cập nhật chuẩn an toàn.

Tiến độ, ngân sách và quản lý chương trình

Về tài chính – tiến độ, chính phủ Anh đã chi khoảng 6,5 tỷ bảng cho hợp đồng sản xuất 589 xe Ajax. Dù vậy, sau nhiều năm trì hoãn, phía quân đội vẫn chưa nhận được một mẫu xe hoàn toàn sẵn sàng chiến đấu. Lô bàn giao đầu tiên dự kiến hoàn thành vào năm 2017 nay lùi đến năm 2028.

Đánh giá của Clive Sheldon năm 2023 gọi đây là “một ví dụ về thất bại trong quản lý hệ thống”, phản ánh thách thức trong quản trị các dự án quốc phòng phức tạp: liên kết giữa thiết kế – thử nghiệm – sản xuất – nghiệm thu; minh bạch thông tin; và xử lý kịp thời phản hồi từ đơn vị sử dụng.

Tác động tác chiến

Việc chậm trễ kéo dài khiến Quân đội Anh thiếu một nền tảng trinh sát hiện đại khi các phương tiện cũ đã được cho nghỉ hưu. Khoảng trống này ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực trinh sát cơ động, đặc biệt trong bối cảnh rủi ro an ninh châu Âu gia tăng. Theo nguồn tin, hiện Ajax vẫn chưa an toàn để sử dụng nếu còn nguy cơ đối với sức khỏe binh sĩ.

Các dữ kiện chính theo nguồn

Khoảng 30 binh sĩ báo triệu chứng sau tập trận tại Salisbury Plain; một số được đưa đến cơ sở y tế; lệnh tạm dừng an toàn được ban hành.
Ông Luke Pollard tuyên bố Ajax đạt IOC và an toàn theo thử nghiệm mới, với mức tiếng ồn – rung động được nói là “đạt tiêu chuẩn”.
Năm 2020–2021: ghi nhận chấn thương do âm thanh trong các thử nghiệm.
Năm 2023: đánh giá độc lập của luật sư Clive Sheldon kết luận dự án “thất bại trong quản lý hệ thống”.
Ngân sách khoảng 6,5 tỷ bảng cho 589 xe; bàn giao dự kiến 2017 lùi đến 2028.

Bảng tóm tắt chương trình Ajax

Góc nhìn kỹ thuật – quản trị (không suy diễn)

Các dữ kiện trên cho thấy vấn đề cốt lõi hiện nằm ở an toàn người vận hành liên quan tiếng ồn và rung động, cùng chu trình quản lý – thử nghiệm – phản hồi. Tính phù hợp giữa kết quả thử nghiệm và điều kiện thực tế là điểm cần được xác minh. Để khôi phục năng lực tác chiến, chương trình cần giải quyết dứt điểm rủi ro sức khỏe, đồng thời khắc phục chậm tiến độ theo các mốc đã nêu. Thông tin trong bài dựa theo The Guardian.