Áp dụng kỹ thuật hiện đại để điều trị hiệu quả cho người bệnh

10 giờ trướcBài gốc

Bác sĩ dùng kỹ thuật kích thích từ xuyên sọ để phục hồi chức năng cho bệnh nhân

Liệu pháp điều hòa giác quan ở trẻ rối loạn phổ tự kỷ

Theo BS Hoàng Thị Hương Giang, khoa Nhi - Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội, mỗi tháng, bệnh viện tiếp nhận 40 lượt bệnh nhân đến điều trị rối loạn phổ tự kỷ (RLPTK). Hiện nay tỷ lệ trẻ RLPTK đang tăng dần theo thời gian. Theo Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, năm 2014 tỷ lệ RLPTK là 1/59, 2018 là 1/44, trẻ trai mắc tự kỷ gấp khoảng 3-4 lần trẻ gái. Tại Việt Nam, số trẻ được chẩn đoán RLPTK hàng năm cũng ngày càng tăng cao. RLPTK kỷ ảnh hưởng đến khả năng hòa nhập xã hội, độc lập trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ và thậm chí không thể sống độc lập khi trưởng thành.

Còn rối loạn xử lý giác quan (RLXLGQ) là tình trạng trẻ bị suy giảm khả năng phản ứng, xử lý hoặc tổ chức thông tin giác quan ảnh hưởng đến việc tham gia vào các hoạt động và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Tỷ lệ rối loạn xử lý giác quan ở trẻ RLPTK dao động từ 69%-95%.

Đặc biệt, theo DSM-5 được Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ(APA) xuất bản năm 2013, các triệu chứng RLXLGQ đã được đưa vào một phần tiêu chí của những mẫu hành vi, sở thích hoặc hoạt động thu hẹp, lặp đi lặp lại để chẩn đoán RLPTK.

BS Hoàng Thị Hương Giang cho biết, RLXLGQ còn là một trong những nguyên nhân dẫn đến những hành vi định hình của trẻ RLPTK, bao gồm cả những hành vi gây hại cho chính bản thân trẻ và người xung quanh. Rối loạn xử lý giác quan gây ra suy giảm trong chức năng sinh hoạt hàng ngày, khả năng học tập, chất lượng cuộc sống cho cả trẻ và gia đình. Nó cũng làm tăng gánh nặng tài chính cho những gia đình khi thử nhiều liệu pháp khác nhau để cải thiện hành vi giác quan.

Trên thế giới có nhiều phương pháp can thiệp được nghiên cứu để cải thiện chức năng về giác quan của trẻ, trong số đó liệu pháp điều hòa giác quan rất được quan tâm và có nhiều nghiên cứu trên thế giới chứng minh về tính hiệu quả của nó so với các phương pháp can thiệp khác. Liệu pháp điều hòa giác quan được công nhận là phương pháp can thiệp dựa trên bằng chứng theo tiêu chí của Hội đồng trẻ em đặc biệt (Council for Exceptional Childrent).

Hiện nay tại khoa Nhi, Bệnh viện Phục hồi chức năng đã tiến hành can thiệp rối loạn xử lý vận động (tiền đình) và rối loạn xử lý bản thể bằng liệu pháp điều hòa giác quan ở trẻ rối loạn phổ tự kỷ.

Đưa kỹ thuật kích thích từ xuyên sọ để phục hồi chức năng cho bệnh nhân

Một trong những kỹ thuật được Bệnh viện Phục hồi chức năng áp dụng trong điều trị và phục hồi chức năng cho bệnh nhân là kỹ thuật kích thích từ xuyên sọ. Kích thích từ xuyên sọ (TMS) là phương pháp kích thích không xâm lấn sử dụng xung từ trường ngắn, cường độ cao để tác động lên các tế bào thần kinh vùng vỏ não. TMS được ứng dụng rộng rãi trong thần kinh học và tâm thần học, giúp điều chỉnh hoạt động của các vùng não bị rối loạn chức năng. Đây là kỹ thuật an toàn, ít tác dụng phụ và có thể thực hiện ngoại trú.

Theo BS.CKII Nguyễn Quang Anh, Trưởng khoa Nội - Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội, nguyên lý hoạt động của TMS dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ là khi cuộn dây TMS phát ra xung từ trường mạnh, dòng từ này xuyên qua xương sọ mà không gây tổn thương mô. Dòng từ cảm ứng tạo ra dòng điện nhỏ trong mô não, kích thích hoặc ức chế các tế bào thần kinh vùng đích. Tùy theo tần số và cường độ xung, TMS có thể tăng hoặc giảm tính hưng phấn thần kinh, từ đó điều hòa các hoạt động bất thường của hệ thần kinh trung ương.

TMS được chỉ định trong nhiều rối loạn thần kinh – tâm thần, bao gồm: Trầm cảm kháng trị (hiệu quả đã được chứng minh lâm sàng). Rối loạn lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD). Đau mạn tính, đau thần kinh trung ương. Di chứng đột quỵ (phục hồi chức năng vận động, ngôn ngữ). Bệnh Parkinson, rối loạn vận động, co cứng cơ. Rối loạn giấc ngủ, nghiện chất, tổn thương sau chấn thương sọ não (đang được nghiên cứu và ứng dụng mở rộng).

Tuy nhiên, TMS chống chỉ định với những người có máy tạo nhịp tim, máy kích thích não sâu, điện cực ốc tai hoặc các thiết bị điện tử cấy ghép trong cơ thể; kim loại trong sọ hoặc gần vị trí kích thích; bệnh nhân động kinh chưa kiểm soát, hoặc có nguy cơ cao lên cơn co giật; phụ nữ có thai (thận trọng, cần đánh giá lợi ích – nguy cơ); người rối loạn tri giác, kích động, không hợp tác trong quá trình điều trị.

BS.CKII Nguyễn Quang Anh lưu ý, khi sử dụng TMS cần được thực hiện tại cơ sở có trang thiết bị đạt chuẩn và nhân viên được đào tạo chuyên sâu. Trước điều trị, bác sĩ sẽ khám, đánh giá vùng não đích, xác định ngưỡng vận động để điều chỉnh cường độ phù hợp. Trong quá trình kích thích, người bệnh tỉnh táo hoàn toàn, có thể nghe tiếng "click" và cảm giác gõ nhẹ ở da đầu. Tác dụng phụ thường nhẹ, như nhức đầu thoáng qua, co giật nhẹ cơ mặt, mỏi vùng da đầu. Sau điều trị, người bệnh có thể sinh hoạt bình thường, không cần nghỉ dưỡng.

TMS được xem là liệu pháp an toàn, hiện đại và hiệu quả trong điều trị nhiều rối loạn thần kinh – tâm thần, đặc biệt là trầm cảm và phục hồi chức năng sau đột quỵ. Trong tương lai, TMS còn hứa hẹn mở rộng sang các lĩnh vực như điều hòa trí nhớ, tăng tập trung, giảm đau mạn tính và hỗ trợ điều trị nghiện chất.

Hiện tại, tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội, kỹ thuật kích thích từ xuyên sọ đã được triển khai thường quy trong điều trị và phục hồi chức năng cho bệnh nhân đột quỵ liệt nửa người, thất ngôn, suy giảm trí nhớ, rối loạn nhận thức, Parkinson, rối loạn giấc ngủ...Việc ứng dụng TMS giúp tăng khả năng phục hồi vận động, cải thiện ngôn ngữ, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Đồng thời bệnh viện trang bị hệ thống máy TMS hiện đại, cùng đội ngũ bác sĩ – kỹ thuật viên được đào tạo chuyên sâu, mang đến cho người bệnh cơ hội tiếp cận phương pháp điều trị tiên tiến, an toàn và hiệu quả theo tiêu chuẩn quốc tế.

An Nhiên

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/ap-dung-ky-thuat-hien-dai-de-dieu-tri-hieu-qua-cho-nguoi-benh-439183.html