Khách hàng đến giao dịch tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank). Ảnh: VPBank
Mặc dù mức tăng chưa lớn và nằm trong tầm kiểm soát, các chuyên gia cảnh báo đây là tín hiệu để các ngân hàng chủ động chuẩn bị nguồn vốn cho giai đoạn cuối năm.
Theo quan sát thị trường, nhiều ngân hàng thương mại đã đồng loạt điều chỉnh lãi suất huy động kể từ đầu tháng 11 đến nay với mức tăng phổ biến từ 0,2 đến 0,5%/năm. Trong đó, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) tăng thêm 0,3%/năm, với lãi suất gửi tại quầy cho các kỳ hạn 1–5 tháng đạt 4,2%/năm đối với khoản tiền dưới 10 tỷ đồng và 4,3–4,4%/năm với số tiền từ 10 tỷ đồng trở lên. Kỳ hạn dài trên 12 tháng dao động 5,3–5,6%/năm, trong khi khách hàng gửi online được hưởng lãi suất cao hơn 0,1–0,2%, tối đa 5,8%/năm.
Ngân hàng TMCP Bản Việt (BVBank) triển khai chương trình “10 ngày vàng lãi suất”, áp dụng mức 6,8%/năm cho kỳ hạn 12 tháng gửi online. Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank) điều chỉnh lãi suất ba lần trong chưa đầy một tháng, tăng thêm 0,45–0,65 điểm %, đưa mức cao nhất lên 6,5%/năm. Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB) cũng nâng lãi suất toàn bộ kỳ hạn 1–36 tháng thêm 0,1 điểm %, mức cao nhất 5,7%/năm.
Khách hàng giao dịch tại HDBank. Ảnh: Bnews phát
Ngân hàng TMCP Phát triển TP. HCM (HDBank) cũng tăng lãi suất ở nhiều kỳ hạn, trong đó kỳ hạn 1–5 tháng được nâng từ 3,35–3,45%/năm lên 3,5–3,6%/năm, kỳ hạn 6 tháng tăng từ 5,2% lên 5,4%/năm, còn các kỳ hạn 12–13 tháng tăng thêm 0,2 điểm %, lần lượt đạt 5,7% và 5,9%/năm.
Ngân hàng TNHH MTV Việt Nam Hiện Đại (MBV) triển khai điều chỉnh toàn diện, đẩy kỳ hạn 3–5 tháng lên 4,75%/năm, kỳ hạn 1–2 tháng tăng mạnh lên 4,6–4,7%/năm, trở thành mức cao nhất trên thị trường. Các kỳ hạn từ 6–36 tháng cũng tăng thêm 0,1–0,2%, đạt tối đa 6%/năm. Với các chương trình cộng thêm lãi suất tối đa 0,7%/năm, khách hàng có thể nhận lãi thực lên tới 6,7%/năm.
Bên cạnh việc nâng lãi suất cơ bản, nhiều ngân hàng còn tung ưu đãi cộng thêm cho khách hàng VIP hoặc các nhóm đặc thù, ví dụ Ngân hàng TNHH MTV Kỷ Nguyên Thịnh Vượng (GPBank) cộng thêm 0,8%/năm và Ngân hàng số Vikki Bank tặng thêm 0,2–0,4%/năm, nhằm thu hút dòng vốn.
Xét về lãi suất niêm yết cao nhất, Ngân hàng TMCP Đại chúng (PVComBank) tiếp tục dẫn đầu với mức lãi suất 9%/năm cho kỳ hạn 12–13 tháng khi gửi tại quầy, áp dụng cho khách hàng có số dư tối thiểu 2.000 tỷ đồng. HDBank áp dụng mức 8,1%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7,7%/năm cho kỳ hạn 12 tháng đối với các khoản tiền gửi từ 500 tỷ đồng trở lên, trong khi Vikki Bank đưa ra mức 7,5%/năm cho kỳ hạn từ 13 tháng trở lên, yêu cầu số dư tối thiểu 999 tỷ đồng.
Theo TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), cho rằng việc tăng lãi suất huy động cuối năm là diễn biến mang tính chu kỳ, xuất phát từ cung – cầu vốn, không phải tín hiệu bất thường và dự báo lãi suất huy động cơ bản sẽ ổn định, có thể tăng nhẹ tại một số thời điểm.
Một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy lãi suất huy động tăng là tốc độ tăng trưởng tín dụng đang vượt xa mức tăng của tiền gửi. Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho thấy, đến hết quý III/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đã tăng khoảng 13,37% so với cuối năm 2024, cao hơn đáng kể so với cùng kỳ năm trước, cho thấy dòng tín dụng tiếp tục mở rộng mạnh mẽ theo từng tháng.
Theo dự báo của Công ty cổ phần Chứng khoán BIDV (BSC Research), tỷ lệ cho vay/huy động (LDR) của các ngân hàng có thể chạm khoảng 111% vào cuối năm nay. Từ đầu quý III, chênh lệch giữa tốc độ tăng trưởng tín dụng và huy động vốn duy trì trung bình khoảng 3 điểm %, mặc dù ngân sách Nhà nước đã giải ngân mạnh chi đầu tư phát triển, tăng 41% so với cùng kỳ 2024, nhằm hỗ trợ thanh khoản hệ thống.
Hệ số LDR của nhiều ngân hàng thương mại cổ phần tăng nhanh, điển hình VPBank đạt 150%, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) 127,1%, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) 129,6%, Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) 124,2%... Việc mở rộng tín dụng nhanh hơn huy động giúp các ngân hàng tối ưu hóa lợi nhuận, song cũng đồng thời làm gia tăng rủi ro thanh khoản, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất biến động và cạnh tranh huy động trở nên quyết liệt hơn.
Trước áp lực từ tốc độ tăng trưởng tín dụng vượt huy động, nhiều ngân hàng buộc phải điều chỉnh lãi suất huy động để đảm bảo thanh khoản, đặc biệt trong giai đoạn cao điểm cuối năm khi nhu cầu vốn tăng mạnh. Các chuyên gia nhận định, động thái này chủ yếu phản ánh cơ chế cung - cầu vốn bình thường, chứ không phải dấu hiệu bất thường trên thị trường. Trong bối cảnh dòng vốn tín dụng tiếp tục tăng tốc, ngân hàng cần duy trì mức lãi suất hấp dẫn để thu hút tiền gửi, đồng thời cân bằng giữa lợi nhuận và rủi ro thanh khoản.
Theo dự báo của Công ty cổ phần Chứng khoán Vietcombank (VCBS), dư địa giảm lãi suất gần như không còn, khi tăng trưởng tín dụng cả năm 2025 dự báo đạt 18–20%, vượt xa mục tiêu 16% của Ngân hàng Nhà nước, trong khi nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh vẫn cao. Áp lực tỷ giá vẫn hiện hữu, lãi suất quốc tế neo cao, khiến biên lợi nhuận (NIM) khó quay về mức “hoàng kim”. Do đó, nhiều ngân hàng đã bắt đầu nâng lãi suất cho vay trở lại và cơ cấu lại sản phẩm.
Dự báo thời gian tới, mặt bằng lãi suất huy động cơ bản được kỳ vọng sẽ ổn định hoặc tăng nhẹ tại một số thời điểm, trong khi lãi suất cho vay nhìn chung vẫn duy trì ở mức thấp để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh. Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng bám sát diễn biến vĩ mô, tăng trưởng tín dụng an toàn và hiệu quả, nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc để dòng vốn đến đúng địa chỉ, hạn chế rủi ro tại các lĩnh vực nóng như bất động sản hay chứng khoán.
Nhìn chung, áp lực huy động vốn cuối năm dự báo vẫn tiếp tục duy trì, khi nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh cao và sự cạnh tranh huy động giữa các ngân hàng trở nên gay gắt hơn. Đây cũng là tín hiệu cho thấy các ngân hàng phải chủ động linh hoạt trong điều chỉnh lãi suất và chương trình ưu đãi, nhằm cân bằng giữa lợi nhuận, thanh khoản và ổn định vĩ mô trong trung và dài hạn.
Lê Phương/Bnews/vnanet.vn