Áp lực thiếu nước và hướng đi cho sầu riêng, cà phê ở Tây Nguyên

3 giờ trướcBài gốc

Sáng 29-12, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ NN&MT) phối hợp với Báo NN&MT, Sở NN&MT tỉnh Đắk Lắk tổ chức diễn đàn về nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn.

Diễn đàn tập trung tìm lời giải cho bài toán sử dụng nước hiệu quả trong nông nghiệp thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, qua đó góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước cho khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên.

Ứng dụng AI trong tưới nước thông minh để giảm lãng phí nước

Phát biểu tại diễn đàn, ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng biên tập Báo NN&MT, cho biết Nam Trung bộ và Tây Nguyên giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển nông nghiệp hàng hóa, nhất là đối với các cây trồng cạn chủ lực như cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, cây ăn quả và cây công nghiệp dài ngày.

Ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng biên tập Báo NN&MT cho biết việc ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước là giải pháp mang tính chiến lược lâu dài.

Tuy nhiên, đây cũng là khu vực chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu. Hạn hán, thiếu nước, suy giảm nguồn nước mặt và nước ngầm ngày càng gay gắt, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới tư duy, phương thức quản lý và sử dụng nước trong nông nghiệp theo hướng hiệu quả, bền vững và thích ứng.

“Trong bối cảnh chuyển đổi sang nông nghiệp thông minh, sinh thái, việc nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn mang tính chiến lược lâu dài. Qua đó góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, giảm chi phí sản xuất, bảo vệ tài nguyên nước và môi trường sinh thái” - ông Việt nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Đinh Thanh Mừng, Phó Chánh văn phòng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, cũng đánh giá khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đang phải đối mặt với nhiều thách thức cùng lúc: biến đổi khí hậu làm gia tăng hạn hán, nhu cầu nước ngày càng lớn, trong khi đó cạnh tranh sử dụng nước giữa nông nghiệp, công nghiệp và đô thị ngày càng gay gắt.

Theo ông Mừng, hiện nay, nông nghiệp vẫn chiếm hơn 80% tổng nhu cầu sử dụng nước. Phương thức tưới truyền thống với tỷ lệ thất thoát cao vẫn phổ biến, trong khi việc áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng còn rất hạn chế, kể cả với những cây trồng xuất khẩu tỷ USD như cà phê, điều, hồ tiêu, rau quả, cao su…

Ông Đinh Thanh Mừng, Phó Chánh Văn Phòng Cục quản lý và xây dựng công trình thủy lợi cho biết hiện phương thức tưới truyền thống với tỷ lệ thất thoát cao vẫn phổ biến.

Trên thế giới, các quốc gia có nền nông nghiệp tiên tiến như Israel, Mỹ, Úc, các nước EU đã ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT), viễn thám, vệ tinh… vào nông nghiệp và đạt hiệu quả rõ rệt.

Trong đó, ứng dụng AI trong tưới thông minh là một trong những ứng dụng quan trọng nhất trong nông nghiệp thông minh. Các hệ thống tưới ứng dụng AI sử dụng dữ liệu từ cảm biến độ ẩm đất, thời tiết, cây trồng để phân tích, dự báo nhu cầu nước theo thời gian thực, từ đó đưa ra kế hoạch tưới chính xác.

Nhờ vậy, nước được cung cấp đúng lúc, đúng lượng, hạn chế tưới thừa hoặc tưới thiếu, giúp giảm lãng phí nước, tiết kiệm chi phí sản xuất và nâng cao năng suất cây trồng.

Thách thức từ chi phí đầu tư

Từ thực tiễn địa phương, ông Nguyễn Thành Long, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Quản lý tài nguyên nước tỉnh Đắk Lắk, cho biết toàn tỉnh hiện có hơn 84.600ha cây trồng cạn áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, chủ yếu là cà phê, hồ tiêu, sầu riêng, cam, quýt và một số cây trồng ngắn ngày.

Ông Nguyễn Thành Long, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Quản lý tài nguyên nước tỉnh Đắk Lắk.

Tuy nhiên, ông cho hay chi phí đầu tư cho hệ thống tưới tiên tiến còn cao, khoảng 50–60 triệu đồng/ha. Trong bối cảnh giá nông sản biến động, nhiều nông dân gặp khó khăn về kinh phí phải bỏ ra để thực hiện. Bên cạnh đó, việc tiếp cận chính sách hỗ trợ, nguồn tín dụng ưu đãi vẫn còn hạn chế. Vậy nên việc áp dụng nhân rộng mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn trên địa bàn tỉnh còn gặp nhiều khó khăn.

Từ thực tế đó, Sở NN&MT Đắk Lắk đề xuất ưu tiên lồng ghép các nguồn vốn từ chương trình nông thôn mới, phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, các dự án ODA… để hỗ trợ đầu tư hạ tầng tích trữ nước và hệ thống tưới tiên tiến cho cây trồng cạn chủ lực.

Đồng thời, khuyến khích xã hội hóa, thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia đầu tư, liên kết sản xuất gắn với ứng dụng công nghệ tưới hiện đại; nghiên cứu cơ chế tín dụng ưu đãi, giảm lãi suất vay cho nông dân và hợp tác xã.

Theo các chuyên gia, việc huy động hiệu quả nguồn lực xã hội hóa chính là chìa khóa để mở rộng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, qua đó từng bước xây dựng nền nông nghiệp thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu cho Nam Trung bộ và Tây Nguyên.

AN HIỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/ap-luc-thieu-nuoc-va-huong-di-cho-sau-rieng-ca-phe-o-tay-nguyen-post888956.html