Áp lực vốn tăng cao, trái phiếu ngân hàng trở thành kênh huy động chiến lược

3 giờ trướcBài gốc

Tiền gửi dân cư tăng mạnh giúp nguồn vốn ngân hàng dồi dào hơn. Tuy nhiên, để đáp ứng chuẩn an toàn vốn mới và nhu cầu tín dụng tăng cao, các nhà băng buộc phải đẩy mạnh kênh huy động trung dài hạn qua phát hành trái phiếu. Đây đang là chìa khóa chiến lược để cân bằng vốn và bảo đảm thanh khoản toàn hệ thống.

Dòng tiền gửi dân cư lập kỷ lục

Theo số liệu được Ngân hàng Nhà nước cập nhật đến tháng 7 năm nay, tổng huy động vốn của hệ thống ngân hàng tăng gần 7,5%, trong khi dư nợ cho vay tăng hơn 10%.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia kinh tế ước tính cả năm nay, tín dụng toàn nền kinh tế có thể tăng khoảng 20% - mức cao nhất trong nhiều năm, vượt xa mức trung bình giai đoạn trước (khoảng 14,5%).

Từ đầu năm đến nay, tiền gửi của các tổ chức kinh tế giảm liên tiếp trong 5 tháng và chỉ tăng trở lại đáng kể trong tháng 6-2025. Đến cuối tháng 7-2025, tiền gửi khối tổ chức tiếp tục giảm gần 128.000 tỉ đồng so với tháng trước, xuống còn khoảng 7,98 triệu tỉ đồng.

Ngược lại, tiền gửi dân cư ghi nhận mức tăng ổn định, liên tục lập kỷ lục mới, đạt gần 7,75 triệu tỉ đồng, tăng 9,68% so với đầu năm. Riêng tháng 7, lượng tiền gửi từ dân cư tăng thêm hơn 54.000 tỉ đồng.

Điều này phản ánh xu hướng người dân tiếp tục ưu tiên kênh tiết kiệm an toàn, dù lãi suất tiền gửi hiện phổ biến dưới 6%/năm. So với cùng kỳ các năm trước, đây là mức tăng cao nhất, cho thấy niềm tin của người dân vào hệ thống ngân hàng vẫn được duy trì trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như chứng khoán, vàng hay bất động sản tuy đã sôi động trở lại nhưng chưa đủ sức hút để cạnh tranh với dòng vốn nhàn rỗi.

Phát hành trái phiếu giúp các ngân hàng bổ sung nguồn vốn dài hạn và giảm rủi ro thanh khoản.

Dù tiền gửi vào hệ thống vẫn duy trì đà tăng nhưng theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), có ba nguyên nhân chính khiến lãi suất huy động chưa tăng tương xứng với tốc độ tăng trưởng tín dụng.

Thứ nhất, lãi suất cho vay đã giảm sâu trong thời gian qua. Thứ hai, mặt bằng lãi suất toàn cầu có xu hướng hạ, song lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn duy trì ở mức cao, khiến thị trường tài chính quốc tế khó đoán định trước tác động của chính sách thuế quan Mỹ.

Cuối cùng là nhu cầu tín dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng trong nước được dự báo tăng mạnh, trong khi huy động vốn của hệ thống ngân hàng có thể chịu áp lực cạnh tranh từ các kênh đầu tư khác như vàng, bất động sản và chứng khoán.

Ngân hàng tăng phát hành trái phiếu

Tín dụng tăng mạnh, trong khi tốc độ huy động vốn của hệ thống ngân hàng vẫn chậm hơn, buộc nhiều nhà băng phải đẩy mạnh phát hành trái phiếu nhằm đảm bảo chỉ tiêu an toàn vốn và ổn định thanh khoản.

Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), từ cuối năm nay, khi các yêu cầu về vốn theo chuẩn Basel III được áp dụng cùng với việc gỡ bỏ hạn mức (room) tín dụng, sự phân hóa giữa các ngân hàng sẽ ngày càng rõ nét.

Những ngân hàng có quy mô lớn, năng lực vốn mạnh sẽ tiếp tục mở rộng thị phần, trong khi khối ngân hàng nhỏ cần thận trọng điều tiết tốc độ tăng trưởng để duy trì cân bằng giữa vốn, lợi nhuận và chất lượng tài sản.

Hiện tại, nguồn vốn của hệ thống ngân hàng được củng cố tạm thời nhờ hoạt động phát hành trái phiếu, song áp lực lên vốn lõi đang gia tăng.

Thông tư 14, có hiệu lực từ ngày 15-9-2025, quy định chi tiết về vốn lõi cấp 1, vốn cấp 1 và bộ đệm an toàn vốn, qua đó siết chặt yêu cầu về nguồn vốn tự có và lợi nhuận giữ lại. Vì vậy, chỉ tiêu an toàn vốn đơn lẻ không còn đủ để phản ánh năng lực vốn thực tế của mỗi ngân hàng.

Để thích ứng với ràng buộc vốn mới, các nhóm ngân hàng đang lựa chọn chiến lược khác nhau.

Nhóm ngân hàng quốc doanh ưu tiên tăng vốn lõi thông qua giữ lại lợi nhuận và duy trì mức tăng trưởng tín dụng hợp lý. Các ngân hàng thương mại cổ phần lớn kết hợp giữa giữ lại lợi nhuận và phát hành trái phiếu cấp 2 linh hoạt để hỗ trợ tăng trưởng có chọn lọc.

Trong khi đó, nhóm ngân hàng nhỏ buộc phải cân nhắc giữa việc phát hành thêm cổ phần mới hoặc giảm tốc độ tín dụng để bảo đảm an toàn vốn.

Theo Công ty Chứng khoán MB (MBS), trong 9 tháng đầu năm, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt hơn 429.600 tỉ đồng, tăng 40,7% so với cùng kỳ 2024. Riêng nhóm ngân hàng phát hành hơn 306.500 tỉ đồng, chiếm trên 71% toàn thị trường.

Tương tự, số liệu cập nhật từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) cho thấy, chỉ trong 17 ngày đầu tháng 10, các ngân hàng đã phát hành thêm hơn 13.700 tỉ đồng trái phiếu.

Phó Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại chia sẻ: “Khi các chuẩn mực an toàn vốn được siết chặt và tín dụng tiếp tục tăng tốc, cuộc đua thanh khoản trong hệ thống cũng sẽ trở nên gay gắt hơn. Bên cạnh áp lực duy trì hệ số an toàn vốn, chúng tôi vừa phải đảm bảo tăng trưởng tín dụng vừa tối ưu chi phí huy động, buộc mỗi ngân hàng phải tái cấu trúc danh mục vốn và tập trung quản trị rủi ro”.

“Đây không chỉ là bài toán thanh khoản ngắn hạn mà là phép thử năng lực điều hành và sức bền tài chính của từng tổ chức tín dụng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt” - vị lãnh đạo này nói thêm.

THÙY LINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/ap-luc-von-tang-cao-trai-phieu-ngan-hang-tro-thanh-kenh-huy-dong-chien-luoc-post877839.html