ASEAN chính thức có 11 thành viên: Việt Nam gia tăng cơ hội hợp tác

6 giờ trướcBài gốc

Dấu mốc lịch sử này được đánh giá là một thành tựu mang tính bước ngoặt đối với cả Timor Leste và ASEAN về chính trị, kinh tế và biểu tượng sâu sắc.

Khẳng định các giá trị cốt lõi của ASEAN

Việc Timor-Leste chính thức trở thành quốc gia thành viên ASEAN thứ 11 đánh dấu một cột mốc lịch sử, tượng trưng cho cam kết bền vững của ASEAN đối với sự hòa nhập và đoàn kết khu vực, đặc biệt là với một quốc gia láng giềng có mối quan hệ lịch sử và văn hóa sâu sắc với Đông Nam Á.

Đại sứ Malaysia tại ASEAN Sarah Al Bakri Devadason – nước chủ tịch ASEAN 2025 đánh giá ý nghĩa của việc kết nạp chính thức Timor Leste.

Đối với ASEAN, việc mở rộng này cũng nâng cao tính chính danh của ASEAN như một thực thể Đông Nam Á toàn diện thực sự, bao gồm tất cả 11 quốc gia trong khu vực, đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong quá trình phát triển của ASEAN: chào đón một thành viên mới đồng thời vạch ra chương tiếp theo của tổ chức này hướng tới việc đạt được Tầm nhìn 2045. Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn nhấn mạnh:

Bước tiến lịch sử này khẳng định cam kết vững chắc của ASEAN trong việc xây dựng một Cộng đồng bao trùm, gắn kết và kiên cường. Trong bối cảnh thế giới ngày càng phức tạp và bất định, hành trình của Timor-Leste hướng tới tư cách thành viên đầy đủ nhấn mạnh khả năng phát triển của ASEAN trong khi vẫn bám sát các giá trị cốt lõi của hòa bình, hợp tác và đoàn kết khu vực.

Việc Timor-Leste gia nhập ASEAN còn mang ý nghĩa chiến lược vượt ra ngoài ý nghĩa biểu tượng. Nó phản ánh sự trưởng thành của ASEAN trong việc thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các thành viên và củng cố nguyên tắc không bỏ lại ai phía sau; chứng minh rằng sự thống nhất của ASEAN vượt qua quy mô, tầm ảnh hưởng kinh tế hay quỹ đạo lịch sử, bao gồm tất cả các quốc gia chia sẻ tầm nhìn về sự ổn định, thịnh vượng và vận mệnh chung.

Việc mở rộng thành viên ASEAN cũng củng cố sự thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN trong bối cảnh địa chính trị đang thay đổi và thúc đẩy khát vọng của ASEAN theo Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, xây dựng một khu vực gắn kết, tự cường và toàn diện hơn. Việc hội nhập của Timor-Leste mang đến cho ASEAN cơ hội đóng vai trò xây dựng trong việc hỗ trợ phát triển bền vững, cải cách quản trị và đa dạng hóa kinh tế đất nước.

Thông qua Sáng kiến liên kết ASEAN (IAI) và các khuôn khổ xây dựng năng lực khác, ASEAN có thể giúp đảm bảo rằng sự tham gia của Timor-Leste đóng góp một cách có ý nghĩa vào sức mạnh tập thể và sự gắn kết của Cộng đồng ASEAN. Là một trong những quốc gia trẻ nhất về mặt nhân khẩu học trong khu vực, Timor-Leste mang đến những góc nhìn mới mẻ và một thế hệ lãnh đạo mới, những người sẽ đóng góp cho một ASEAN đổi mới, toàn diện và năng động hơn trong những năm tới. Với giá trị chiến lược mà Timor-Leste mang lại cho ASEAN, nằm ở vị trí cửa ngõ giữa Đông Nam Á và Thái Bình Dương, Timor-Leste sẽ tăng cường kết nối khu vực và làm sâu sắc hơn sự gắn kết của ASEAN với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng lớn hơn.

ASEAN cũng nồng nhiệt chào đón di sản văn hóa độc đáo và những quan điểm đa dạng mà Timor-Leste mang lại. Những giá trị này sẽ làm sâu sắc thêm sự phong phú của bản sắc khu vực và củng cố hơn nữa sự đa dạng vốn từ lâu đã là một trong những thế mạnh lớn nhất của ASEAN.

Giấc mơ sau 14 năm gia nhập - Cơ hội chuyển mình

Với diện tích khoảng 24.000km2, Timor Leste là một quốc gia trẻ, chính thức độc lập năm 2002, có dân số gần 1,2 triệu người. Kinh tế nước này mạnh về dầu mỏ, khí tự nhiên, ngành công nghiệp cà phê... Việc gia nhập ASEAN hoàn thành khát vọng gia nhập đại gia đình Đông Nam Á kéo dài hàng thập kỷ, một mục tiêu bắt nguồn từ tầm nhìn hậu độc lập về tái hòa nhập khu vực và xây dựng quốc gia. Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa chính trị mà còn tạo ra những cơ hội hợp tác kinh tế mới, đồng thời giúp Timor Leste hội nhập sâu hơn vào dòng chảy phát triển chung của khu vực Đông Nam Á.

Đánh giá về ý nghĩa đối với quyết định lịch sử này của Timor Leste, Đại sứ Malaysia tại ASEAN Sarah Al Bakri Devadason – nước chủ tịch ASEAN 2025 nhấn mạnh, đối với ASEAN, việc mở rộng này củng cố sự thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN trong bối cảnh địa chính trị đang thay đổi và thúc đẩy khát vọng của ASEAN theo Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 nhằm xây dựng một khu vực gắn kết, tự cường và toàn diện hơn:

Đại sứ Malaysia tại ASEAN Sarah Al Bakri Devadason nói: "Chúng ta đã thấy các quốc gia như Campuchia, Lào, Myanmar, đặc biệt là Việt Nam, là một ví dụ rất tốt về cách các bạn đã phát triển, từ việc gia nhập thành viên và đóng góp vào sự phát triển của ASEAN. Vì vậy, tôi nghĩ rằng việc kết nạp Timor Leste mang lại rất nhiều lợi ích. Timor Leste đã rất sẵn sàng và ASEAN cũng vậy. Timor Leste tham gia vào ASEAN vào thời điểm thế giới đang chuyển động nhanh chóng và có nhiều điều chúng ta có thể hợp tác với tư cách là một khu vực trên tất cả các trụ cột".

Trong bài phát biểu chính sách khi thăm Trụ sở ASEAN vào tháng 8/2025, Tổng thống Timor-Leste Ramos-Horta khẳng định sự hợp tác khu vực là chìa khóa để giải quyết các thách thức chung.

Đối với Timor-Leste, tư cách thành viên hứa hẹn cơ hội tiếp cận các khuôn khổ hợp tác khu vực, cơ hội thương mại và các sáng kiến xây dựng năng lực có thể thúc đẩy sự phát triển quốc gia. Việc trở thành thành viên chính thức sẽ mang lại cho Timor-Leste một nền tảng quan trọng để tham gia vào việc hoạch định chính sách khu vực, tiếp cận các cơ chế hợp tác phát triển và củng cố vị thế ngoại giao của mình trong khuôn khổ dựa trên sự đồng thuận, đối thoại và hỗ trợ lẫn nhau.

Cơ hội hợp tác Việt Nam - Timor Leste

Việt Nam và Timor Leste có mối quan hệ hợp tác chính trị tốt đẹp. Lãnh đạo hai nước và nhân dân hai nước luôn luôn ủng hộ lẫn nhau trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập dân tộc trước đây cũng như là trong quá trình xây dựng đất nước hiện nay.

Về kinh tế, thương mại, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Timor Leste gạo và hàng dệt may. Về mặt kinh tế, Viettel đã có mặt từ rất sớm tại Timor Leste và đây là một số ít công ty của Việt Nam có mặt tại Timor Leste cũng như các công ty nước ngoài có mặt tại đây. Viettel đã phát triển trở thành công ty viễn thông đứng thứ 3 tại Timor Leste. Tuy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước còn hạn chế, nhưng Việt Nam và Timor Leste có tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực nông nghiệp, dầu khí, thủy sản, xây dựng cơ sở hạ tầng; trao đổi hàng nông sản, dệt may, hàng tiêu dùng, máy công nghiệp, thiết bị điện, giáo dục, văn hóa, du lịch...

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Indonesia kiêm nhiệm Timor Leste Tạ Văn Thông đánh giá tiềm năng hợp tác giữa hai nước.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Indonesia kiêm nhiệm Timor Leste Tạ Văn Thông cho rằng, với con chim đầu đàn Viettel, các công ty Việt Nam sẽ có thể tiếp bước để mở rộng hơn nữa hợp tác về mặt đầu tư kinh doanh tại quốc gia này.

Đánh giá các lĩnh vực tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Timor Leste khi nước này chính thức trở thành thành viên của ASEAN, Đại sứ Tạ Văn Thông nhấn mạnh: "Việc Timor Leste gia nhập trở thành thành viên của ASEAN, các công ty Việt Nam, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thể tận dụng lợi thế của các Hiệp định của ASEAN để mở rộng sự hiện diện tại quốc gia thành viên mới nhất này của ASEAN. Về mặt giao lưu nhân dân, chắc chắn với việc trở thành thành viên chính thức của ASEAN, Timor Leste sẽ được được hưởng những cái quy chế về mặt đi lại, tự do trong ASEAN. Điều này sẽ tạo điều kiện rất là thuận lợi cho nhân dân hai nước có thể tăng cường thăm viếng lẫn nhau, nhất là về mặt du lịch cũng như giao lưu văn hóa".

Đại sứ Tạ Văn Thông nhấn mạnh, tiếp nối truyền thống cũng như là lập trường luôn luôn ủng hộ Timor Leste trong quá trình gia nhập ASEAN, Việt Nam sẽ tiếp tục ủng hộ quốc gia này trong quá trình hội nhập ASEAN cũng như hội nhập quốc tế.

Phạm Hà/VOV-Jakarta

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/asean-chinh-thuc-co-11-thanh-vien-viet-nam-gia-tang-co-hoi-hop-tac-post1240912.vov