'Át chủ bài' giúp Nga vượt mọi đối thủ ở Bắc Cực

21 giờ trướcBài gốc

Tại Diễn đàn Bắc Cực VI tổ chức ở Murmansk cuối tháng 3, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố cam kết của Nga trong việc mở rộng đội tàu phá băng hạt nhân.

“Là quốc gia sở hữu đội tàu phá băng lớn nhất thế giới, chúng ta phải tiếp tục củng cố vị thế của mình bằng cách đưa vào hoạt động các tàu phá băng tiên tiến, đặc biệt là các tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân mà chỉ Nga có thể chế tạo. Không quốc gia nào có đội tàu tương tự như vậy”, Tổng thống Putin nhấn mạnh.

Nga sở hữu đội tàu phá băng mạnh nhất thế giới. Ảnh minh họa: RT

Đội tàu phá băng hạt nhân bỏ xa mọi đối thủ

Ngày 2/4, tàu phá băng hạt nhân Yakutia, tàu thứ tư của Dự án 22220, đã hoàn thành thử nghiệm trên biển và bắt đầu hoạt động dọc theo Tuyến đường Biển Bắc (NSR). Yakutia đứng là một trong những tàu phá băng chạy năng lượng hạt nhân mạnh mẽ nhất thế giới.

Dự án 22220 bắt đầu từ năm 2013, theo đó Nga dự kiến chế tạo ít nhất 7 chiếc tàu phá băng hạt nhân. 3 tàu – Arktika, Siberia và Ural – đã đi vào hoạt động. Tàu đầu tiên, Arktika, được đưa vào phục vụ năm 2020, trở thành tàu chủ lực trong các nỗ lực khám phá Bắc Cực của Nga. Các tàu Siberia và Ural lần lượt được đưa vào hoạt động năm 2021 và 2022. Hai tàu bổ sung, Chukotka và Kamchatka, hiện đang được chế tạo. Tàu thứ bảy, Sakhalin, sẽ được khởi đóng vào cuối năm nay.

Các tàu phá băng nói trên được chế tạo tại Nhà máy Đóng tàu Baltic ở St. Petersburg, do Atomflot, công ty con của Rosatom tài trợ với sự hỗ trợ của nhà nước.

Các tàu phá băng hạt nhân tiên tiến như Yakutia được thiết kế đặc biệt để hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt của Bắc Cực, có khả năng phá lớp băng dày tới 3 mét. Thiết kế thân tàu độc đáo giúp tăng cường khả năng cơ động trong môi trường lạnh giá và băng dày đặc. Được trang bị 2 lò phản ứng hạt nhân tạo ra tổng công suất 60 megawatt, các tàu này có thể vận hành liên tục trong vài tháng.

Hiện nay, các tàu của Nga đều là những tàu phá băng mạnh mẽ và hiệu quả nhất trên thế giới. Quan trọng hơn, Nga đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào các linh kiện nhập khẩu, với 92% linh kiện của mỗi tàu được sản xuất trong nước. Mục tiêu của Nga là tự cung cấp hoàn toàn các bộ phận cho tàu phá băng hạt nhân trong tương lai.

Tàu phá băng Dự án 22220 có tính đa dụng, được thiết kế để có thể hoạt động cả trên các vùng biển mở và các kênh sông. Thiết kế của chúng kết hợp những ưu điểm của các tàu thế hệ trước, như tàu chuyên hoạt động trên biển Arktika và tàu chuyên hoạt động trên sông Taimyr. Các khoang chứa nước có thể được bơm đầy nước biển để tăng độ chìm cũng như khả năng phá băng.

Tàu lớp Yakutia dự kiến sẽ thay thế những tàu cũ sắp hết niên hạn hoạt động. Khi các tàu mới đi vào hoạt động, các tàu cũ như Taimyr, Vaigach và Yamal sẽ bị loại biên. Mặc dù đã được gia hạn hoạt động đến năm 2027, nhưng những tàu phá băng cũ này cuối cùng sẽ được thay thế bằng những tàu hiện đại và mạnh mẽ hơn.

Hiện tại, Atomflot vận hành 9 tàu phá băng hạt nhân, bao gồm tàu vận chuyển Sevmorput, 2 tàu phá băng lớp sông (Taimyr và Vaigach), tàu phá băng lớp biển như Yamal và tàu Dự án 10521 mang tên “50 Năm Chiến Thắng”, cùng với các tàu Dự án 22220 mới nhất.

Những tàu này hỗ trợ sự phát triển nhanh chóng của Nga tại Bắc Cực và thiết lập các tuyến đường hàng hải có thể đi lại từ Murmansk đến Kamchatka dọc theo Tuyến đường Biển Bắc.

Ngoài tàu phá băng hạt nhân, Nga còn duy trì các tàu phá băng thông thường và đang chế tạo 4 tàu tuần tra lớp băng thuộc Dự án 23550. Đội tàu mạnh mẽ này làm tăng khả năng hoạt động hàng hải quanh năm của Nga ở Bắc Cực, bảo vệ các tuyến hàng hải thông thường và bảo vệ lợi ích quốc gia của Nga trong khu vực.

Đấu trường mới của Chiến tranh Lạnh hay tiềm năng hợp tác?

Khu vực Bắc Cực trữ lượng tài nguyên thiên nhiên khổng lồ, gồm dầu mỏ, khí đốt, khoáng sản và thủy sản, có thể tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Ngoài ra, Bắc Cực còn mang lại những lợi thế chiến lược trong việc phát triển các tuyến đường vận tải xuyên lục địa. Tuyến đường Biển Bắc của Nga có thể rút ngắn đáng kể thời gian vận tải thương mại giữa châu Âu và châu Á, kết nối Trung Quốc, Nhật Bản, châu Âu và Bờ Đông Mỹ. Tàu phá băng hạt nhân rất quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho các tàu thuyền đi qua lớp băng Bắc Cực.

Gần đây, Mỹ đã tích cực thảo luận về vị trí địa chính trị của Greenland. Điều này cho thấy, Mỹ - bị tụt lại trong cuộc đua khám phá Bắc Cực, đang tìm cách khôi phục ảnh hưởng. Greenland, một lãnh thổ tự trị của Đan Mạch có tầm quan trọng chiến lược tại Bắc Cực có thể giúp Mỹ đạt được điều đó.

Tuy nhiên, Mỹ hiện không có đội tàu phá băng hạt nhân tương đương với Nga và vẫn đang gặp nhiều thách thức trong việc vận hành ngay cả với các tàu phá băng thông thường, điều này hạn chế đáng kể khả năng của Mỹ tại Bắc Cực.

Chuyên gia quân sự Nga Dmitry Kornev, nhà sáng lập cổng thông tin Military Russia cho rằng, việc có được Greenland là chưa đủ để vượt qua bất lợi chiến lược này. Để cạnh tranh hiệu quả tại Bắc Cực, Mỹ sẽ cần có những khoản đầu tư lớn dài hạn để xây dựng một đội tàu phá băng tiên tiến, đảm bảo khả năng tiếp cận Bắc Cực.

Năm 2020, Mỹ đã công bố kế hoạch chế tạo một tàu phá băng hạt nhân mới để củng cố sự hiện diện tại Bắc Cực. Tuy nhiên, trong khi đội tàu phá băng hạt nhân của Nga đã hoạt động, Mỹ vẫn đang ở giai đoạn lập kế hoạch ban đầu.

Có lẽ hợp tác quốc tế là một giải pháp khả thi, nhưng các quan hệ đối tác này cần phải có lợi cho cả 2 bên. Liệu Mỹ có sẵn sàng hợp tác và liệu Nga có quan tâm?

Sau cuộc đàm phán với giới chức Mỹ ở Saudi Arabia ngày 18/2, ông Kirill Dmitriev, Giám đốc Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga, cho biết trong cuộc đối thoại, 2 bên chủ yếu tập trung vào định hướng chung, nhưng cũng đề cập đến một số lĩnh vực hợp tác cụ thể, đặc biệt xem xét triển khai dự án chung tại Bắc Cực.

“Có lẽ sẽ có dự án chung ở Bắc Cực. Chúng tôi đặc biệt thảo luận về Bắc Cực”, ông Dmitriev cho biết trong cuộc trả lời phỏng vấn với Politico sau cuộc họp ở Arab Saudi.

Theo ông Kornev, “Chiến tranh Lạnh” chưa bao giờ kết thúc, nó chỉ chuyển đến Bắc Cực và trở thành một cuộc đua hạt nhân. Liệu Bắc Cực sẽ trở thành lĩnh vực tiềm năng hợp tác giữa Nga và Mỹ, hay sẽ là đấu trường mới của Chiến tranh Lạnh giữa hai nước vốn đối địch nhau suốt hàng chục năm qua, vẫn là một câu hỏi địa chính trị còn bỏ ngỏ.

Hoàng Phạm/VOV.VN Theo RT, Politico

Nguồn VOV : https://vov.vn/quan-su-quoc-phong/at-chu-bai-giup-nga-vuot-moi-doi-thu-o-bac-cuc-post1189350.vov