Theo Cơ quan Biến đổi khí hậu (CCA), để đạt mục tiêu cắt giảm phát thải, trong thập kỷ tới một nửa số ô tô con bán ra tại Australia phải là xe điện, và đến năm 2035, con số này có thể đạt 85%.
Ông Brendan Doyle, nhà sáng lập dịch vụ “Help me buy an EV”, nhận định: “Khi trạm sạc nhanh phủ rộng khắp các tuyến phố, chỉ cần thị phần đạt mốc 15 – 20%, thị trường sẽ bùng nổ.” Bộ trưởng Năng lượng và Biến đổi khí hậu Chris Bowen cũng nhấn mạnh, trong vòng một năm tới, người tiêu dùng sẽ có cơ hội tiếp cận các mẫu xe điện đa dạng chưa từng có – từ xe nhỏ giá rẻ đến SUV cao cấp.
Quý II/2025, xe điện pin chiếm 9% doanh số xe mới tại Australia. (Ảnh: The Guardian)
Thực tế cho thấy đà tăng trưởng rõ rệt: Quý II/2025, xe điện pin chiếm 9% doanh số xe mới, so với chỉ 1% cùng kỳ năm 2022. Nhà nghiên cứu Scott Dwyer (Đại học Công nghệ Sydney) dự báo giá xe sẽ tiếp tục giảm nhờ nguồn cung phong phú và chính sách hỗ trợ. “Đến năm 2030, xe điện và xe xăng/diesel sẽ có mức giá tương đương,” ông khẳng định.
Cạnh tranh khốc liệt trên thị trường
Theo Hội đồng Xe điện Australia, những mẫu bán chạy nhất năm 2024 gồm Tesla Model Y, Model 3, BYD Seal và Atto. Đáng chú ý, Geely nổi lên mạnh mẽ với mẫu SUV EX5 – giá rẻ hơn Toyota RAV4 – bán trung bình 600 xe/tháng. Thương hiệu Zeekr (thuộc Geely) cũng tạo “cơn sốt” khi mẫu 7X nhận hơn 2.000 đơn đặt hàng dù chưa ai được lái thử.
Người tiêu dùng hiện có nhiều lựa chọn SUV cỡ trung, song phân khúc xe nhỏ dưới 40.000 AUD vẫn hiếm, chỉ có BYD Dolphin hay MG4. Xe bán tải điện chưa xuất hiện, trong khi xe van điện dần phổ biến với nhiều mẫu dưới 60.000 AUD, phù hợp thợ thủ công và dịch vụ giao hàng.
Thị trường xe điện cũ cũng khởi sắc: Nửa đầu 2025 có gần 16.000 xe được bán lại, gấp 4 lần cùng kỳ 2023. Các mẫu phổ biến gồm Tesla Model 3, Model Y, MG4 và BMW IX. Tuy nhiên, xe điện cũ mới chiếm 1% trong tổng số 1,1 triệu xe đã qua sử dụng. Giới chuyên gia dự báo tỷ lệ này sẽ tăng nhanh khi chính phủ và doanh nghiệp bắt đầu bán lại xe từ đội xe công vụ.
Song song, hình thức thuê tài chính “novated lease” đang giúp người lao động dễ tiếp cận EV hơn, với mức tiết kiệm tới 10.000 AUD trong 4 năm cho một chiếc Tesla Model Y. Hiện khoảng một nửa giao dịch EV tại Úc diễn ra theo hình thức này, dù chính sách còn gây thất thu ngân sách và phụ thuộc quyết định doanh nghiệp.
Hạ tầng sạc: Phát triển nhanh nhưng chưa đủ
Ông Doyle khẳng định, mạng lưới sạc hiện đã đáp ứng nhu cầu cơ bản, dù tâm lý nhiều người vẫn lo ngại thiếu trạm. Tính đến nay, Úc có hơn 1.000 điểm sạc nhanh và siêu nhanh công cộng, nhờ khoản đầu tư 40 triệu AUD từ chính phủ liên bang.
Năm 2024, Úc đạt 22 điểm sạc công cộng cho mỗi 1.000 xe điện – cải thiện so với mức 15 trước đó, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với trung bình toàn cầu (90 điểm). Ở các đô thị lớn, trạm sạc ngày càng hiện diện nhiều tại nhà hàng, trung tâm thương mại, cây xăng và chung cư. Tuy nhiên, phần lớn người dùng vẫn sạc tại nhà. Một số bang như New South Wales còn hỗ trợ lắp đặt trạm trong chung cư, điển hình khu Inner West (Sydney) đã có gần 4 trạm sạc/km².
CCA cảnh báo, đến năm 2030, giao thông có thể trở thành ngành phát thải lớn nhất tại Australia, vượt cả điện năng. Xe điện giữ vai trò then chốt nhưng không đủ để giải quyết toàn diện.
Ngoài việc ban hành các chính sách hỗ trợ phát triển xe điện cá nhân, chính phủ Australia còn tập trung đẩy mạnh xây dựng và mở rộng hạ tầng giao thông công cộng. (Ảnh: The Guardian)
Chính phủ Australia đang thúc đẩy nhiều giải pháp song song: Phát triển hạ tầng đi bộ, xe đạp và giao thông công cộng; mở rộng đường sắt tốc độ cao và vận tải hàng hóa bằng đường sắt; điện hóa xe tải, xe buýt và tàu hỏa.
Thanh Trà Link: Nguồn: The Guardian