Hiện trường vụ rơi máy bay của hãng hàng không Azerbaijan Airlines gần thành phố Aktau, Kazakhstan ngày 25/12/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo mạng tin Âu-Á Eurasia.net ngày 11/3, sau nhiều tuần căng thẳng ngoại giao, Azerbaijan và Nga dường như đã tìm thấy con đường để vượt qua cuộc khủng hoảng liên quan đến vụ máy bay chở khách dân sự bị rơi vào cuối tháng 12 năm ngoái. Sự kiện đã khiến 38 trong số 67 người trên máy bay thiệt mạng và đe dọa làm rạn nứt mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia.
Sự cố xảy ra khi một máy bay của Azerbaijan đang trên đường đến thành phố Grozny thuộc Chechnya của Nga đã vô tình bị trúng hỏa lực phòng không. Chiếc máy bay buộc phải hạ cánh khẩn cấp ở Kazakhstan, với hậu quả đau lòng là hơn một nửa số người trên máy bay đã thiệt mạng.
Sự kiện trên đã châm ngòi cho một loạt cuộc trao đổi gay gắt giữa Baku và Moskva. Tình hình trở nên căng thẳng đến mức Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev được cho là đã từ chối nhận cuộc gọi từ lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov.
Bước ngoặt từ cử chỉ thiện chí
Tình hình bắt đầu thay đổi vào cuối tháng 2 vừa qua, khi ông Kadyrov đăng thông báo trên kênh Telegram của mình rằng sẽ trao tặng huy chương vì lòng dũng cảm cho hai thành viên phi hành đoàn sống sót. Ông Kadyrov cũng cho biết một tấm bảng tưởng niệm các nạn nhân sẽ được triển khai tại thủ phủ của Chechnya.
"Hành động của họ đã trở thành một ví dụ về sự phục vụ thực sự và lòng nhân đạo", ông Kadyrov viết, khi đề cập đến các thành viên phi hành đoàn của máy bay Azerbaijan. Cử chỉ này dường như đã xoa dịu được phần nào sự tức giận của Baku và mở ra cánh cửa hòa giải giữa hai bên.
Lập trường chính thức của Azerbaijan đối với Chechnya ngay lập tức dịu đi sau động thái của ông Kadyrov. Một nguồn tin chính phủ được hãng tin Trend trích dẫn đã xác nhận: "Các cuộc điều tra đã xác nhận - và Azerbaijan có thông tin chính xác - rằng giới lãnh đạo Chechnya không liên quan hoặc chịu trách nhiệm trong vụ việc".
Theo Maxim Trudolyubov, chuyên gia tại Viện Kennan ở Mỹ, những cân nhắc về kinh tế có thể là lý do khiến Baku mềm mỏng hơn trong vấn đề này.
"Bất chấp những căng thẳng, cả hai bên đều có quá nhiều thứ để mất từ một hậu quả lâu dài. Nga dựa vào Azerbaijan để có các tuyến đường vận tải quan trọng đối với mối quan hệ của nước này với Iran và Vịnh Ba Tư, trong khi chủ nghĩa thực dụng địa chính trị và các lợi ích chiến lược chung của Baku có thể sẽ thúc đẩy cả hai nước hướng tới sự hòa giải", chuyên gia Trudolyubov viết trong một bài phân tích được công bố trên trang web của Viện Kennan.
Có thể thấy, với động thái từ phía Azerbaijan, Nga giờ đây có thêm không gian để hành động. Theo Eurasia.net, câu hỏi còn lại là liệu Moskva có nắm bắt cơ hội này? Điều này sẽ quyết định việc hai quốc gia có thể nhanh chóng hàn gắn quan hệ và tiếp tục duy trì đối tác chiến lược quan trọng hay không.
Vũ Thanh/Báo Tin tức