Long Nhai trấn - nơi vốn là vùng đất dốc, nghèo tài nguyên, người dân bỏ xứ đi làm ăn xa - đã đổi thay nhờ 3 “chìa khóa vàng”: biến phụ phẩm thành năng lượng sạch, phủ xanh đồi trọc bằng cây đặc sản và chăn nuôi theo chuỗi giá trị bền vững.
Năng lượng từ rơm rạ
Một buổi sáng đầu thu, trong nhà xưởng khung thép ở thôn Cổ Phú, dây chuyền sản xuất viên nén sinh khối ầm ì chạy hết công suất. Rơm ngô, vỏ óc chó, gỗ khô - những thứ từng bị đốt bỏ ven đường, vừa ô nhiễm vừa lãng phí, nay được nghiền nhỏ, ép chặt thành những viên nhiên liệu nhỏ xíu, tỏa mùi cỏ khô dễ chịu.
Những hạt nhiên liệu xanh từ rơm rạ, gỗ khô và vỏ óc chó mở ra hướng thu nhập mới cho nông dân. Ảnh: Jintai News
“Đừng xem thường mấy hạt này nhé. Một tấn viên nén có thể sấy 700 kg thuốc lá, tiết kiệm 20% so với than và tới 60% so với điện,” ông Triệu Phẩm Phong, phụ trách nhà máy, vừa cười vừa nhặt một nắm nhiên liệu. Từ khi khởi động, cơ sở đã xử lý hàng trăm tấn phế phẩm nông lâm, sản xuất ra nguồn nhiên liệu thay thế than, mang thêm khoản thu nhập đều đặn cho nông dân.
Câu chuyện của một người dân tên Hứa Lưu Thanh là minh chứng rõ nhất. Trước đây, gia đình ông có 5 mẫu ngô, rơm rạ chất thành đống rồi đốt, khói cay mắt, vừa khổ vừa phí. Nay toàn bộ rơm được bán cho nhà máy, lại thêm công việc vận hành tại xưởng, ông có thể ở gần nhà chăm sóc mẹ già, thu nhập ổn định hơn hẳn.
Rác thải trở thành nguồn năng lượng sạch, giảm khí thải từ đốt rơm rạ, đồng thời thay thế một phần than đá. Đó chính là “chìa khóa vàng” đầu tiên mở cánh cửa phát triển bền vững cho Long Nhai.
Đồi trọc hóa vườn lựu đỏ
Từ Cổ Phú đi chừng mười cây số, con đường nhựa mới mở dẫn vào thôn Dương Nhai. Nơi từng chỉ là những triền dốc 30 độ khô cằn, nay phủ kín những vườn lựu đỏ rực, trĩu quả.
Giữa vườn, ông Trương Phương Minh đội mũ rơm, tay thoăn thoắt cắt những trái lựu căng mọng. “Giống lựu mềm hạt Tunisia này cắn vào nổ nước, bán rất được giá. Một mẫu thu về cả chục ngàn nhân dân tệ, hơn hẳn đi làm xa”, ông hồ hởi.
Đồi trọc ngày xưa giờ lựu sai trĩu quả - nơi đất hoang trở thành "vườn vàng", vừa mang lại thu nhập ổn định cho người dân, vừa góp phần làm xanh hóa nông thôn. Ảnh: Jintai News
Không chỉ có lựu, dân trong thôn còn trồng thêm hồng hoa và rau tiến vua, những loại cây đặc sản có thị trường rộng lớn. Theo lãnh đạo thôn, toàn bộ diện tích trồng trọt đã vượt 4.800 mẫu, thu nhập bình quân của người dân tăng rõ rệt.
Điều quan trọng hơn, những ngọn đồi trọc xưa kia nay đã trở thành “vườn vàng”, vừa giữ đất giữ nước, vừa mang lại tiếng cười trẻ nhỏ khi dân làng quay về sinh sống.
“Trước kia nhà cửa bỏ hoang, giờ thì 80% bà con đã trở lại. Làng đông vui hơn, kinh tế khấm khá hơn”, ông Trương Quý Văn, Bí thư chi bộ thôn, tự hào.
Ngỗng trắng hóa bạc tiền
Đi thêm một chặng, đến thôn Quý Khẩu, từ xa đã nghe tiếng đàn ngỗng rộn ràng vang vọng cả thung lũng. Trong khu chuồng rộng hơn 1.700 m2, hàng nghìn con ngỗng trắng dạo bước. Cạnh đó, phòng ấp sáng đèn, hàng nghìn quả trứng xếp ngay ngắn, lấp lánh như bạc.
“Đây là giống ngỗng truyền thống của Vĩnh Bình, thịt ngon, da mỏng, thị trường ưa chuộng. Nhờ áp dụng công nghệ, tỷ lệ sống tăng từ 40% lên 85%. Năm sau chắc chắn đạt 10.000 con, doanh thu có thể chạm 10 triệu NDT (khoảng 37 tỷ đồng)”, bà Đoạn Nhan Hoa, chủ trại giống, chia sẻ.
Hàng nghìn con ngỗng trắng trong trại chuẩn hóa, mô hình doanh nghiệp + nông hộ không chỉ mang lại bạc triệu cho nông dân mà còn giúp chăn nuôi phát triển bền vững, giảm lãng phí và ô nhiễm. Ảnh: Jintai News
Điều làm nông dân yên tâm nhất là mô hình “doanh nghiệp + nông hộ”. Trại giống cấp con giống miễn phí, hỗ trợ kỹ thuật, sau đó bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Ông Dương Triệu Quân (68 tuổi) nuôi thử 300 con, chỉ 3 tháng đã lãi hàng chục nghìn tệ.
Không chỉ tạo thu nhập, mô hình còn giúp giảm phát thải từ chăn nuôi nhờ quản lý tập trung, xử lý chất thải hợp vệ sinh. Đây là một bước tiến quan trọng để hướng tới phát triển bền vững trong nông nghiệp.
Nông thôn xanh - hướng đi tất yếu của Trung Quốc
Theo lãnh đạo Long Nhai trấn, chiến lược địa phương được xây dựng theo hướng đa ngành: giữ các cây trồng truyền thống, nâng cấp ngành chăn nuôi, đồng thời phát triển sản phẩm đặc sản phù hợp lợi thế địa hình. Tất cả đều đặt trong quỹ đạo kinh tế tuần hoàn, tận dụng tối đa nguồn lực sẵn có nhưng vẫn giữ môi trường trong lành.
Chỉ trong vòng một năm, Long Nhai đã dựng được dây chuyền sinh khối, mở rộng hàng nghìn mẫu vườn lựu, xây dựng hai trại giống ngỗng chuẩn hóa. Từ con số 0, kinh tế tập thể đã có chỗ đứng, thu nhập người dân ngày càng cao.
Ba “chìa khóa vàng”- rơm rạ, vườn lựu, ngỗng trắng đã giúp Long Nhai thoát nghèo, hồi sinh đời sống cộng đồng và trở thành hình mẫu nông thôn xanh.
Thực tiễn ở Long Nhai cho thấy, Net Zero không nhất thiết phải bắt đầu từ công nghệ cao ở đô thị lớn, mà có thể khởi nguồn ngay từ những thay đổi nhỏ bé nơi làng quê.
Theo Jintai News
Tử Huy