Trẻ em xã Đông Giang uống Vitamin A
Cách đây 5 năm, giữa trưa oi ả, chiếc xe Honda cũ kỹ chở người đàn ông K’V.T. khoảng hơn 30 tuổi, lao vội vào Phòng Khám đa khoa khu vực Đông Giang. Cánh tay trái anh sưng to, tím bầm, hằn rõ dấu răng của rắn độc. Khi nhập viện, anh T. sốc, phù toàn thân, vùng tay bắt đầu hoại tử. Các y, bác sĩ vừa khẩn trương sơ cứu vừa làm thủ tục chuyển viện nhưng gia đình vẫn chần chừ.
Bác sĩ Thông Thanh Lý - Trưởng Phòng Khám đa khoa khu vực Đông Giang nhớ lại: “Tôi phải trực tiếp thuyết phục thầy cúng, gia đình ngay tại phòng cấp cứu. Không phủ nhận công sức của thầy lang, nhưng trường hợp này chỉ y học hiện đại mới cứu được. Tôi khuyên nhủ thầy cúng: Nếu là người thân của thầy, liệu các thầy có đành nhìn người thân ra đi khi vẫn còn hy vọng?”.
Sau vài phút im lặng, gia đình gật đầu. Anh T. lập tức được chuyển đến bệnh viện tuyến trên. Nhờ phác đồ điều trị đặc biệt và huyết thanh kháng nọc, anh T. qua cơn nguy kịch, nhưng cánh tay trái mang di chứng teo cơ suốt đời. Câu chuyện ấy nhanh chóng lan khắp thôn, xóm. Già làng K’Văn Nên khẳng định: “Trước đây, bà con tin thầy cúng hơn bệnh viện. Giờ thì khác rồi! Ai bị rắn cắn, đau bụng hay có bệnh, cả làng đều giục đưa đến bác sĩ, trạm y tế, bệnh viện ngay”.
Không chỉ trong chuyện rắn cắn, nhiều tập tục lạc hậu cũng dần bị thay thế bởi phương pháp y tế hiện đại. Nếu trước kia, phụ nữ Raglai, K’ho thường sinh tại nhà với “mụ vườn” và không kiểm tra thai kỳ, thì nay 100% sản phụ trong xã đều đi khám thai ít nhất 3 lần theo khuyến cáo và sinh tại cơ sở y tế.
Sự thay đổi ấy không tự nhiên mà có, mà được tạo nên từ sự phối hợp nhịp nhàng giữa chính quyền, ngành y tế và các đoàn thể. Từ chính sách hỗ trợ cấp thẻ bảo hiểm y tế cho đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng khó khăn, những y, bác sĩ cùng cán bộ địa phương không quản đường xa, dốc núi, lặn lội đến tận từng nhà, nương rẫy để trò chuyện, hướng dẫn và thuyết phục bà con. Mỗi buổi tuyên truyền ở nhà văn hóa thôn, mỗi chuyến khám lưu động, hay 1 ca cấp cứu kịp thời giữa đêm mưa… đều là những hạt mầm lặng lẽ gieo vào lòng người niềm tin vào y học hiện đại.
Nhờ vậy, xã Đông Giang khoác lên diện mạo mới trong chăm sóc sức khỏe. Kết quả là Phòng Khám đa khoa khu vực Đông Giang tiếp nhận hơn 14.000 lượt bệnh nhân/năm. Tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số được cấp và mua thẻ bảo hiểm y tế đạt 100%. Các chương trình y tế quốc gia được triển khai hiệu quả, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm rõ rệt từ 19% xuống còn 9,48%. Công tác phòng, chống dịch bệnh được kiểm soát tốt, không để bệnh sốt xuất huyết, sởi, tay chân miệng bùng phát. Đồng thời, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, không để xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm nào.
Bác sĩ Lý khẳng định, giờ đây, bà con tin vào y, bác sĩ, không còn chuyện cúng bái khi ốm đau hay sinh tại nhà nhờ mụ vườn. Khi có thông báo tiêm ngừa cho trẻ, cha mẹ đều đưa con đi đúng lịch, chăm sóc vệ sinh tốt hơn. Đó là sự đổi thay rõ nét nhất. Giữa màu xanh núi rừng, sức khỏe và niềm tin của bà con đang lớn lên từng ngày.
Trang Hiếu