Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda (trái) và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại hội nghị về Hòa bình và An ninh ở Trung Đông tại Warsaw, vào ngày 13/2/2019. (Nguồn: AFP)
Chính phủ Ba Lan đã thông qua một nghị quyết hứa hẹn rằng các quan chức cấp cao của Israel - bao gồm cả Thủ tướng Benjamin Netanyahu - có thể tự do đi lại tới Ba Lan để kỷ niệm 80 năm ngày giải phóng trại tập trung Auschwitz-Birkenau vào cuối tháng này.
Ông Netanyahu đang phải đối mặt với lệnh bắt giữ do Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) ban hành vì cáo buộc phạm tội ác chiến tranh trong cuộc xung đột ở Gaza.
“Chính phủ Ba Lan coi sự tham gia an toàn của các nhà lãnh đạo Israel trong lễ tưởng niệm ngày 27 tháng 1 năm 2025 là một phần trong việc tri ân dân tộc Do Thái, hàng triệu người con gái và con trai của họ đã trở thành nạn nhân của cuộc diệt chủng Holocaust do Đệ tam Đế chế thực hiện”, theo nghị quyết được văn phòng Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk công bố hôm 9/1.
Ông Tusk nói với các phóng viên rằng “cho dù đó là thủ tướng, tổng thống hay bộ trưởng của Israel, bất kỳ ai đến để tham dự lễ kỷ niệm ở Auschwitz sẽ được bảo đảm an toàn và không bị giam giữ”.
Vào tháng 11, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ Netanyahu và cựu bộ trưởng quốc phòng Yoav Gallant, cũng như chỉ huy Hamas Ibrahim a-Masri, còn được gọi là Mohammed Deif, về các cáo buộc tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.
Israel lên án lệnh bắt giữ Netanyahu và Gallant, nói rằng họ đã hành động để tự vệ trước cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023. Là một quốc gia thành viên của ICC, Ba Lan có nghĩa vụ phải giam giữ những nghi phạm đối mặt với lệnh bắt giữ nếu những người này đặt chân đến đất nước của họ. Israel không phải là thành viên của ICC và đang tranh chấp quyền tài phán của tòa án này.
Hôm thứ 8/1, Bloomberg đưa tin rằng Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã viết thư cho Thủ tướng Tusk yêu cầu cho phép ông Netanyahu tham dự lễ kỷ niệm "mà không bị cản trở", vì tính chất đặc biệt của sự kiện này.
Người đứng đầu văn phòng của Tổng thống Malgorzata Paprocka xác nhận với hãng thông tấn nhà nước PAP vào ngày 9/1 rằng một lá thư đã được gửi đi.
“Theo ý kiến của tổng thống, có một vấn đề – chính xác là vì đây là trại Auschwitz, mọi người dân Israel, mọi đại diện của chính quyền đất nước này đều phải có cơ hội tham gia vào sự kiện đặc biệt này”, bà nói.
Thủ tướng Tusk, người ký nghị quyết, cho biết ông đã nhận được thông tin từ đại sứ quán Israel rằng nước này sẽ cử bộ trưởng giáo dục đại diện.
Thủ tướng Netanyahu chưa nói liệu ông có tham dự lễ tưởng niệm Auschwitz hay không dù trước đây ông đã tham dự.
Hơn 1,1 triệu người, chủ yếu là người Do Thái, đã chết trong phòng hơi ngạt hoặc vì đói, lạnh và bệnh tật tại trại Auschwitz, nơi Đức Quốc xã lập ra ở Ba Lan trong Thế chiến II.
Đông Nhi