Ba Lan yêu cầu kích hoạt Điều 4: NATO đứng trước phép thử lớn

7 giờ trướcBài gốc

Phát biểu với báo chí, Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết: “Rõ ràng vụ vi phạm không phận không phải là một sự cố đơn lẻ. Dù cố ý hay vô tình, đây hoàn toàn là hành động liều lĩnh và cực kỳ nguy hiểm”.

Một mảnh vỡ máy bay không người lái được phát hiện ở ngôi làng Wyryki-Wola, miền đông Ba Lan. Ảnh: Newsweek

Việc kích hoạt Điều 4 được coi là bước đầu tiên hướng tới khả năng kích hoạt Điều 5. Điều 5 được coi là cam kết cốt lõi trong hiệp ước năm 1949 của NATO, quy định rằng một cuộc tấn công vào một nước thành viên sẽ được coi là cuộc tấn công vào tất cả các thành viên trong khối.

Điều 4 là gì?

Điều 4 cho phép các quốc gia NATO tiến hành tham vấn chung bất cứ khi nào một trong số những nước thành viên cho rằng sự toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh của họ bị đe dọa

Việc kích hoạt Điều 4 có thể dẫn đến một quyết định hoặc hành động chung, nhưng không dẫn đến phản ứng tự động từ các quốc gia thành viên nhằm bảo vệ đồng minh. Sau khi vấn đề được thảo luận, NATO sẽ quyết định cách thức giải quyết dựa trên sự thống nhất của các thành viên trong khối.

Điều 4 đã được kích hoạt 8 lần trong gần 8 thập kỷ qua kể từ khi NATO được thành lập. Lần gần đây nhất là vào ngày 24/2/2022, khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine. Việc kích hoạt được thực hiện theo yêu cầu của Bulgaria, Séc, Estonia, Latvia, Litva, Ba Lan, Romania và Slovakia.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Tổng thư ký Mark Rutte cho biết "một cuộc đánh giá toàn diện về vụ việc đang được tiến hành" sau khi NATO thảo luận về UAV bay vào không phận Ba Lan vào sáng 10/9. "Các nước đồng minh đã bày tỏ đoàn kết với Ba Lan và lên án hành vi liều lĩnh của Nga", ông Mark Rutte cho biết. Theo quan chức này, vụ việc nhấn mạnh sứ mệnh của NATO và sự cần thiết phải tăng cường nỗ lực hợp tác giữa các quốc gia thành viên.

"Điều này giúp củng cố tầm quan trọng của NATO và con đường mà các nước đồng minh đã thống nhất tại hội nghị thượng đỉnh ở La Hay (Hà Lan) hồi đầu năm nay. Chúng ta cần đầu tư nhiều hơn vào quốc phòng, tăng cường sản xuất quốc phòng để có những phương tiện cần thiết nhằm ngăn chặn các mối đe dọa và bảo đảm an ninh. Chúng ta cần tiếp tục hỗ trợ Ukraine - quốc gia có an ninh gắn liền với an ninh của NATO”.

Ông Mark Rutte dường như cũng muốn gửi thông điệp cứng rắn với Nga khi nói rằng: “Hãy ngừng xâm phạm không phận của nước thành viên NATO và hãy biết rằng chúng tôi luôn sẵn sàng, cảnh giác và sẽ bảo vệ từng tấc đất của NATO”.

Phép thử đối với NATO

Nga tuyên bố không điều máy bay không người lái vào không phận Ba Lan. "Chúng tôi không lên kế hoạch tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Ba Lan ", Moscow khẳng định.

Nhưng tuyên bố này đã vấp phải sự phản đối từ các quốc gia NATO. "Không có bằng chứng nào cho thấy số lượng máy bay không người lái này đã xâm nhập lãnh thổ Ba Lan một cách tình cờ", Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius nhấn mạnh. Còn Bộ trưởng Quốc phòng Italy Guido Crosetto cho rằng, đây là một "cuộc tấn công có chủ đích" với mục đích kép là "khiêu khích và thử thách".

Mặc dù Ba Lan đã chứng kiến một số vụ xâm phạm không phận kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, nhưng vụ xâm nhập mới nhất này - với quy mô lớn và sâu vào lãnh thổ Ba Lan đã khiến Warsaw lo ngại nhiều hơn. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cảnh báo rằng, nước này đang bị đẩy gần tới cuộc xung đột mở kể từ Thế chiến thứ hai.

Keir Giles, nghiên cứu viên cao cấp của chương trình Nga và Âu Á tại Viện Chatham House cho rằng, vụ việc này sẽ cung cấp thông tin giá trị cho Nga về phản ứng của NATO. "Đây sẽ là một phép thử lớn đối với châu Âu và NATO. Nga sẽ nhìn nhận phản ứng của châu Âu và đặc biệt là khả năng chống chọi với các cuộc tấn công kiểu này từ phía Ba Lan”.

Theo nhà phân tích Keir Giles, việc củng cố lá chắn bảo vệ không phận Ukraine, chẳng hạn như châu Âu triển khai máy bay chiến đấu và phi công tới quốc gia này, sẽ khiến Nga thấy rằng phương Tây quyết tâm ngăn chặn các mối đe dọa trên không. Nhưng kế hoạch như vậy sẽ làm dấy lên lo ngại về một cuộc đối đầu nghiêm trọng với Nga.

Hồng Anh/VOV.VN Theo BBC, The Hill

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/ba-lan-yeu-cau-kich-hoat-dieu-4-nato-dung-truoc-phep-thu-lon-post1229219.vov