Cùng khởi phát triệu chứng đau đầu, buồn nôn kéo dài không rõ nguyên nhân, ba bệnh nhân sống tại cùng một xã ở Phú Thọ đã rủ nhau đến cơ sở y tế gần nhà để thăm khám. Dù được chẩn đoán nhiễm ký sinh trùng và điều trị tại bệnh viện địa phương, tình trạng không cải thiện buộc cả ba phải chuyển lên tuyến trên.
Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, các bác sĩ xác định cả ba bệnh nhân đều bị viêm màng não tăng bạch cầu ái toan, một thể hiếm gặp nhưng nguy hiểm do nhiễm giun lươn và giun đũa chó mèo. Đây là những loại ký sinh trùng có thể xâm nhập vào cơ thể người qua đường tiêu hóa, thường từ đất, cát hoặc thực phẩm nhiễm ấu trùng.
Trường hợp điển hình là ông Q.V.T, 51 tuổi. Cơn đau đầu dữ dội, ù tai, nấc cụt, buồn nôn và tê bì hai tay kéo dài hơn một tháng khiến ông phải nhập viện. Dù đã được điều trị giun đũa chó mèo tại tuyến dưới trong 14 ngày ông vẫn không thuyên giảm. Khi chuyển đến Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, ông không có biểu hiện ngoài da, thường gặp ở bệnh nhân nhiễm giun mà chỉ còn lại các triệu chứng thần kinh.
Tiền sử ăn gỏi cá sống khiến các bác sĩ nghi ngờ khả năng nhiễm giun. Kết quả chọc dịch não tủy cho thấy có đến 721 tế bào với 20% là bạch cầu ái toan, dấu hiệu đặc trưng của nhiễm ký sinh trùng. Xét nghiệm sau đó xác nhận ông T đồng thời nhiễm cả giun lươn và giun đũa chó mèo.
Bác sĩ Lê Văn Thiệu - Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp thăm khám cho bệnh nhân (Ảnh:BVCC).
Tương tự, chị B.T.Q, 46 tuổi, nhập viện trong tình trạng đau đầu, sốt nóng từng cơn suốt ba tuần, điều trị ở tuyến tỉnh không có kết quả. Dịch não tủy của chị Q chứa tới 2.458 tế bào, protein 4,3 (cao gấp nhiều lần mức bình thường 0,2), với 40% bạch cầu ái toan. Chị được xác định nhiễm giun đũa chó mèo gây viêm màng não nặng.
Ca thứ ba là ông N.V.L, 80 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp và Gout. Xuất hiện sốt nhẹ, đau đầu, buồn nôn, ông L được điều trị ký sinh trùng tại tuyến dưới nhưng bệnh không thuyên giảm. Kết quả xét nghiệm tại tuyến trung ương tiếp tục cho thấy ông bị viêm màng não do giun đũa chó mèo.
Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu - Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, giun lươn và giun đũa chó mèo là loại ký sinh trùng thường gặp ở khu vực khí hậu nhiệt đới, dễ xâm nhập qua thực phẩm sống, đất cát hoặc tiếp xúc với vật nuôi không được chăm sóc đúng cách. Bệnh diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng điển hình nên dễ bị chẩn đoán nhầm với các bệnh cảm cúm, rối loạn tiền đình, viêm xoang…
Khi đã vào cơ thể, ấu trùng có thể di chuyển đến não, mắt, gan hoặc các cơ quan khác, gây tổn thương nghiêm trọng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể đối mặt với các biến chứng nặng như động kinh, tổn thương thần kinh vĩnh viễn, thậm chí tử vong.
May mắn, cả ba bệnh nhân đều đáp ứng tốt với thuốc đặc trị và thuốc chống viêm. Sau ba ngày điều trị, các triệu chứng thuyên giảm rõ rệt, bệnh nhân tỉnh táo và hồi phục khả quan.
Từ những ca bệnh trên, các chuyên gia cảnh báo người dân cần thay đổi thói quen sinh hoạt, đặc biệt là trong ăn uống và chăm sóc vật nuôi.
Không ăn đồ tái sống như gỏi cá, thịt tái, rau sống chưa rửa kỹ, đặc biệt là các loại rau thủy sinh. Ưu tiên ăn chín, uống sôi, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng sau khi tiếp xúc đất cát hoặc động vật.
Vật nuôi như chó mèo cần được nuôi nhốt đúng cách, tắm rửa thường xuyên, tẩy giun định kỳ và không để phóng uế bừa bãi trong môi trường sống. Người dân cũng nên tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần, nhất là với trẻ em, đối tượng dễ bị nhiễm ký sinh trùng mà không có biểu hiện rõ ràng.
"Viêm màng não do ký sinh trùng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu người dân nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng", bác sĩ Thiệu khuyến cáo.
Ma Thị Kim Thoa