Lời tòa soạn
Lịch sử từng ghi nhận nhiều vụ ám sát nhằm vào các nhân vật quan trọng gây rúng động thế giới. Tuy nhiên, không ít kẻ thủ ác đã thất bại đến khó tin như quên nạp đạn hay bắn trượt một cách khó hiểu.
Vào ngày 14/1/1858, Felice Orsini, một nhà cách mạng Italia đầy nhiệt huyết cùng đồng phạm đã ném 3 quả bom tự chế vào cỗ xe ngựa chở Hoàng đế Napoleon III và Hoàng hậu Eugénie khi họ đang trên đường đến nhà hát opera ở Paris.
Theo trang History Today, Orsini hy vọng, với vụ ám sát Napoleon, nước Pháp sẽ nổi dậy và trong sự hỗn loạn quốc tế đi kèm, Italia cũng sẽ được giải phóng.
Trên thực tế, những tia lửa bắn ra từ 3 quả bom đã khiến những con ngựa hoảng loạn, làm 8 người qua đường thiệt mạng và 140 người khác bị thương. Bản thân Orsini cũng đã bị một mảnh bom đập trúng thái dương. Hòa cùng đám đông tại hiện trường, Orsini loạng choạng bước về nhà, nhưng đã bị bắt vào sáng hôm sau.
Hoàng đế Pháp Napoleon III. Ảnh: Palace of Versailles
Đáng nói, không quả bom nào gây hại cho Hoàng đế Napoleon III và Hoàng hậu Eugénie, mà chỉ khiến họ bị vài vết xước nhỏ do mảnh kính vỡ bắn vào. Không hoảng loạn, hai người vẫn tiếp tục đến nhà hát opera. Hành động của họ được mọi người hoan nghênh. Dường như cả Paris đã đổ xô ra đường để chứng kiến Hoàng đế trên đường trở về cung điện vào đêm hôm đó. Vụ ám sát hụt còn củng cố sự nổi tiếng của Napoleon và còn tạo ra những tác động sâu rộng đến Áo, Italia, Pháp và Anh.
Từ trong nhà tù, Orsini đã viết một bức thư đầy nhiệt huyết kêu gọi Napoleon ủng hộ giải phóng Italia. Sau vụ ám sát bất thành, Hoàng đế Pháp cũng nhớ lại những cảm tình ủng hộ Italia thời trẻ, từ đó thúc đẩy ông tuyên chiến với Áo vào năm 1859 và Italia đã giành được độc lập.
Thậm chí, Napoleon còn muốn ân xá cho Orsini, nhưng vì nhiều người vô tội đã không may thiệt mạng và bị thương tích khiến dư luận Pháp không đồng tình. Cuối cùng, Orsini bị xử tử vào ngày 13/3/1858.
Felice Orsini. Ảnh: Museé Carnavalet
Được biết, Orsini đã tự thiết kế quả bom tiên tiến, phát nổ khi va chạm thay vì phải kích hoạt ngòi nổ. Hỗn hợp nổ chứa bên trong là thủy ngân fulmina, một hợp chất hóa học được biết đến với tính chất nổ mạnh và độ nhạy cao với ma sát, nhiệt và va chạm.
Orsini đã thực hiện các thí nghiệm với quả bom tự chế ở Putney, nơi một túp lều bị nổ tung. Sau đó, ông ta mang vật liệu nổ đến Paris và gặp 3 đồng phạm khác.
Nhà chính trị nổi loạn
Orsini sinh năm 1819 ở Meldola, khi Italia bị chia cắt vì sự cai trị của Áo và nhiều bạo chúa địa phương. Gia đình ông có truyền thống chính trị nổi loạn. Lý tưởng của ông là tiến hành một cuộc chiến tranh toàn quốc xuất phát từ cuộc nổi dậy liên tục và đây là điều cần thiết để giải phóng Italia.
Thậm chí, Orsini từng bị quân Áo bắt và tống vào pháo đài nhà tù Mantua vào năm 1855. Câu chuyện vượt ngục của ông cũng đầy ly kỳ. Orsini đã tỉ mỉ dùng một cái cưa nhỏ để cắt lưới song sắt, sau đó trèo ra khỏi cửa sổ cao 30m và dùng những tấm vải buộc nút lại làm dây thừng để xuống dưới. Ông nói mình là một người yêu nước khi bắt gặp một nông dân đi ngang qua. Người này đã giúp Orsini di chuyển đến nơi an toàn trước sự truy đuổi của quân đội Áo.
Minh Thu