Công nghiệp hóa chất là một trong những ngành kinh tế quan trọng đóng góp vào tăng trưởng công nghiệp chế biến, chế tạo của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hơn 10 năm qua, chỉ xếp sau 2 ngành chế biến nông lâm thủy sản và luyện kim. Quan điểm của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu là hình thành Khu Công nghiệp hóa chất chuyên sâu, các tổ hợp công nghiệp hóa chất với quy mô lớn hiện đại, an toàn theo hướng hóa học xanh và kinh tế tuần hoàn.
Ngành công nghiệp hóa chất trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời gian qua đã chứng kiến quá trình phát triển khá dài và ngày càng phát triển hơn, nhất là từ khi có sự hiện diện của ngành khai thác dầu khí. Công nghiệp hóa chất đóng góp quan trọng vào tăng trưởng công nghiệp chế biến chế tạo. Công nghiệp sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất là ngành có hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư sôi nổi nhất trong cụm ngành hóa chất trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Một góc dự án Nhà máy sản xuất Polypropylene (PP) và Kho ngầm chứa khí hóa lỏng LPG Hyosung tại khu vực Cái Mép - Thị Vải, TX.Phú Mỹ
Theo báo cáo của Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, tính đến nay, tỉnh đã thu hút được 30 dự án công nghiệp hóa chất trong các khu công nghiệp. Trong số 30 dự án này, có đến 21 dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và liên danh, với tổng vốn đầu tư đăng ký 646,5 triệu USD; 9 dự án vốn trong nước với tổng vốn đăng ký hơn 13.270 tỷ đồng. Các doanh nghiệp hoạt động trong hầu hết các ngành sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất như: khí công nghiệp, khí y tế, chất nhuộm và chất màu, hóa chất vô cơ, hóa chất hữu cơ, phân bón, nhựa nguyên sinh (hạt)….
Nổi bật là các dự án: Nhà máy tách khí công nghiệp (Công ty CP Nippon Sanso Việt Nam) với 38,50 triệu USD vốn FDI; Dự án sản xuất phân bón (Behn Meyer Agricare Holdings) với 27,20 triệu USD vốn FDI; Dự án nâng công suất phân xưởng NH3 và nhà máy sản xuất phân NPK công nghệ hóa học của Nhà máy đạm Phú Mỹ với 4.987 tỷ đồng vốn trong nước (thành phần kinh tế nhà nước); Dự án sản xuất vôi và dolomit, vôi ngậm nước với hơn 421,5 tỷ đồng vốn ngoài nhà nước.
Đặc biệt, có 2 dự án lớn trong lĩnh vực hóa chất là Tổ hợp Hóa dầu Miền Nam (tổng vốn đầu tư 5,4 tỷ USD) và dự án của Công ty TNHH Hóa chất Hyosung Vina (1,3 tỷ USD) mà tỉnh kỳ vọng khi đi vào hoạt động hết công suất sẽ tạo sức lan tỏa tới sự phát triển của ngành công nghiệp hóa dầu, ngành công nghiệp nhựa và các ngành công nghiệp hạ nguồn khác.
Trong đó, Công ty TNHH Hóa chất Hyosung Vina đã khánh thành, đưa vào hoạt động dự án Nhà máy sản xuất Polypropylene (PP) và kho ngầm chứa khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG). Đây là sản phẩm hóa chất được sử dụng làm nguyên liệu để tạo ra các sản phẩm ứng dụng đa dạng vào các lĩnh vực như: dệt may, film, dụng cụ y tế và vật liệu đóng gói bao bì... Polypropylene (PP) là vật liệu thân thiện với môi trường, được Tổ chức Hòa bình Xanh (Greenpeace) phân loại là một tài nguyên của tương lai không phụ thuộc vào hoóc môn môi trường và có thể tái sử dụng. Khi vận hành hết công suất, nhà máy sẽ sản xuất 650.000 tấn polypropylene mỗi năm.
Dự án Tổ hợp hóa dầu miền Nam được thiết kế để sản xuất đa dạng các sản phẩm hóa dầu, bao gồm những sản phẩm là nguyên liệu cần thiết cho ngành nhựa như polyetylen, polypropylen và các sản phẩm khác với công suất hơn 2,3 triệu tấn/năm. Các sản phẩm của tổ hợp này là nguyên liệu đầu vào cho các ngành công nghiệp khác như: bao bì, tơ sợi, ô tô, điện tử…
Ngoài việc tạo ra cơ hội xuất khẩu các mặt hàng hóa dầu, giúp Việt Nam có mặt trên bản đồ các nước xuất khẩu sản phẩm hóa dầu, dự án khi vận hành sẽ góp phần tạo sức lan tỏa lớn để các ngành công nghiệp, từ hóa chất đến ô tô, điện tử, thiết bị điện, bao bì cũng như các ngành dịch vụ khác phát triển.
Bà Rịa - Vũng Tàu hình thành trung tâm sản xuất nguyên vật liệu cơ bản Ảnh Lưu Sơn
Ngoài ra, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có Khu công nghiệp dầu khí Long Sơn với diện tích 850ha có vị trí đặc biệt, nằm gần dự án Tổ hợp hóa dầu miền Nam. Khu công nghiệp này có điều kiện thuận lợi để phát triển hệ thống kho ngầm và hệ thống các ngành công nghiệp phụ trợ sau hóa dầu, làm cơ sở để hình thành trung tâm sản xuất nguyên vật liệu cơ bản trong thời gian tới.
Đồng thời, Bà Rịa - Vũng Tàu là tỉnh hội tụ nhiều lợi thế để phát triển mạnh cụm ngành công nghiệp hóa chất trong cả nước, trong đó phải kể đến lợi thế về: nguồn nguyên liệu sẵn có (quan trọng nhất là dầu khí); hạ tầng cảng biển nước sâu; địa điểm đầu tư đã quy hoạch và mở rộng thuận lợi; thị trường tiêu thụ bao gồm nội tỉnh, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam,...; mạng lưới sản xuất đã hình thành và đang phát triển; nguồn nhân lực có trình độ... Những điểm này đã và đang giúp Bà Rịa - Vũng Tàu hấp dẫn nhiều nhà đầu tư tiềm năng với tiềm lực mạnh quan tâm.
Để khai thác hiệu quả nhất các tiềm năng, lợi thế phát triển của tỉnh, bên cạnh phát triển công nghiệp lọc hóa dầu nhằm tăng cường nguồn cung nguyên vật liệu cho thị trường trong nước và xuất khẩu đi quốc tế, Bà Rịa - Vũng Tàu cũng thúc đẩy các ngành công nghiệp hạ nguồn trong chuỗi giá trị, tức các lĩnh vực hóa chất sau hóa dầu. Qua đó, hướng đến việc phát triển bền vững và bao trùm cụm ngành công nghiệp hóa chất với vai trò là công nghiệp vật liệu quan trọng của tỉnh và khu vực nói riêng cũng như cả nước nói chung.
Lam Trúc