Bài 1: Đặc điểm xăng sinh học - xăng E10
Thực hiện chủ trương của Chính phủ thí điểm SD xăng E10 thay thế xăng truyền thống (xăng khoáng, được chế biến từ dầu mỏ, phổ biến là RON 92 và RON 95), theo đó từ ngày 01/8/2025 bắt đầu thí điểm bán xăng E10 tại các thành phố lớn, dự kiến từ ngày 01/01/2026 việc SD xăng E10 sẽ được áp dụng bắt buộc cho các phương tiện cơ giới đường bộ SD xăng trên toàn quốc. Việc triển khai này mang lại lợi ích giảm khí thải, SD nguồn năng lượng tái tạo, góp phần vào cam kết quốc tế về môi trường, tuy nhiên về khía cạnh phòng cháy, chữa cháy (PCCC), xăng E10 có các đặc điểm nguy hiểm về cháy, nổ khác với xăng khoáng thông thường, đặt ra một số yêu cầu đối với công tác PCCC trên toàn quốc.
Việc SD nhiên liệu sinh học pha trộn (ethanol-gasoline blends) ngày càng phổ biến nhằm giảm phát thải và phụ thuộc nhiên liệu hóa thạch. E10 (10% ethanol, 90% xăng khoáng) là một trong những hỗn hợp thông dụng nhất. Cả E10 và xăng khoáng đều là chất lỏng cực kỳ dễ cháy; điểm chớp cháy rất thấp (thường < 0°C) và có thể hình thành hỗn hợp hơi - không khí dễ nổ ở nhiệt độ môi trường. Nghiên cứu cho thấy giới hạn cháy (LEL/UEL) của E10 gần bằng hoặc không khác biệt đáng kể so với xăng khoáng thông thường. Cả hai đều có mật độ hơi > 1 (hơi chìm, tụ xuống các vùng thấp) làm tăng rủi ro cháy, nổ trong hố, hầm hay không gian kín.
Ethanol
Các thử nghiệm dập lửa của bọt chữa cháy
Ethanol là phân tử phân cực, có khả năng hòa tan một phần trong nước. Ở nồng độ thấp như E10, nhiên liệu vẫn chủ yếu nổi trên nước nhưng có tính dung hòa hơi nước cao hơn; trong các hỗn hợp có ethanol ~15% trở lên (E15+), nhiên liệu có thể hòa tan/pha trộn với nước, làm thay đổi hành vi cháy và giảm hiệu quả của bọt tiêu chuẩn. Mặc dù E10 chưa hoàn toàn hòa tan trong nước như E85, đặc tính phân cực này vẫn có ảnh hưởng trong một số điều kiện (ví dụ khi có nước lẫn vào bồn chứa).Một số loại bọt AFFF truyền thống bị phá hủy hoặc giảm hiệu quả khi xử lý nhiên liệu có cồn (đặc biệt ở nồng độ cao). Với E10, tác động ít nghiêm trọng hơn E85 nhưng vẫn có thể khiến bọt chữa cháy hoạt động kém hiệu quả trong trường hợp nhiên liệu bị pha loãng hoặc biến tính. Do đó, cần kiểm tra loại bọt phù hợp và tính kháng cồn của chúng.
Những hình ảnh ấn tượng trong Hội thao Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ năm 2025 tại Ký túc xá Đại học Quốc gia TPHCM sáng 15/11/2025
Mặt khác, ethanol có tính ăn mòn hơn so với xăng thuần, có thể gây ăn mòn các gioăng, ống dẫn hoặc bồn chứa không tương thích, dẫn đến rò rỉ về lâu dài - tăng nguy cơ phát sinh môi trường dễ cháy, nổ. Đây là yếu tố gián tiếp làm tăng nguy cơ cháy nổ theo thời gian hoạt động của thiết bị. Bên cạnh đó, độ dẫn điện của hỗn hợp có thể khác nhau; trong một số trường hợp E10 có thể giảm dẫn điện so với xăng tinh khiết nếu không có phụ gia dẫn điện, tăng nguy cơ tích điện khi bơm, chiết, rót. Vì vậy, biện pháp tiếp đất và nối đất khi tiếp nhận, bơm nhiên liệu rất quan trọng. Nghiên cứu so sánh cho thấy ở cùng kích thước tràn đổ, lửa từ xăng thuần đôi khi có mật độ nhiệt/hiệu ứng bức xạ lớn hơn (tuy nhiên sự khác biệt không phải là cơ sở để giảm nhẹ biện pháp phòng ngừa).
Cách thức để sử dụng xăng E10 an toàn
Thứ nhất, ngay cả với xe tương thích với xăng sinh học E10, nếu để lâu không SD (3-4 tuần) thì hãy xả sạch bình xăng hoặc cân nhắc SD chất ổn định xăng. Lý do là xăng E10 có đặc tính "háo nước", dễ xảy ra hiện tượng tách lớp ethanol ngậm nước và xăng sau vài tuần, đặc biệt là khi xe đứng im một chỗ thời gian dài; nước nặng hơn lắng bên dưới, còn xăng nổi lên trên. Phần nước sẽ gây han gỉ bình xăng và khi SD xe trở lại, nước lọt vào làm hỏng bơm xăng. Hạn SD của xăng E10 thường là 3 tháng, nhưng bạn rất khó biết lúc đổ xăng vào xe, xăng đã được sản xuất từ khi nào, nên 3-4 tuần không SD xe là mốc thời gian nhiều chuyên gia khuyến cáo nên xả sạch bình xăng.
Thứ hai, chủ xe nên thay lọc xăng định kỳ thường xuyên hơn so với khi SD xăng A95 thông thường.
Thứ ba, chủ xe nên cân nhắc phương pháp phủ chống gỉ cho bình xăng.
Xăng E10 được đánh giá là loại nhiên liệu mang nhiều ưu thế hơn so với xăng truyền thống, đặc biệt ở tính kinh tế và bảo vệ môi trường.
- Thân thiện với môi trường: Xăng E10 giúp cắt giảm đáng kể lượng khí CO2, hydrocarbon (HC) và bụi mịn thải ra, từ đó cải thiện chất lượng không khí đô thị.
- Tiết kiệm chi phí: Giá xăng E10 thường rẻ hơn xăng A95 và đôi khi thấp hơn cả xăng E5, hỗ trợ người tiêu dùng giảm chi phí nhiên liệu.
- Phù hợp với nhiều loại xe: Phần lớn phương tiện hiện nay, nhất là xe đời mới, có thể chạy ổn định bằng xăng E10 nếu bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng.
- Hỗ trợ phát triển nông nghiệp: Việc sử dụng xăng E10 thúc đẩy nhu cầu ethanol, tạo đầu ra bền vững cho các loại cây trồng như sắn, mía.
- Tăng cường an ninh năng lượng: Xăng E10 góp phần giảm phụ thuộc vào nguồn xăng dầu nhập khẩu, giúp bảo đảm nguồn cung năng lượng trong nước.
Những nhược điểm cần lưu ý:
Xăng E10 với thành phần 10% ethanol mang lại nhiều lợi ích môi trường nhưng cũng tồn tại một vài hạn chế đặc biệt với xe cũ hoặc không tương thích.
- Ăn mòn hệ thống nhiên liệu: Ethanol có thể gây hư hại các chi tiết bằng cao su, nhựa hoặc kim loại nếu không được thiết kế phù hợp.
- Khó khởi động và vận hành kém ổn định: Xe đời cũ dễ gặp tình trạng khó nổ máy hoặc rung giật khi xăng để lâu trong bình.
- Giảm hiệu suất tiêu thụ: Do mật độ năng lượng thấp, động cơ phải tiêu hao nhiều nhiên liệu hơn để đạt quãng đường tương đương.
- Hút ẩm và gây ngưng tụ nước: Tính hút ẩm của ethanol có thể làm tăng hơi nước trong bình, ảnh hưởng đến quá trình hoạt động.
- Nguy cơ tắc nghẽn: Ethanol làm bong cặn bẩn, dễ dẫn tới tắc kim phun hoặc các bộ phận khác của hệ thống.
DUY LUÂN - THÚY QUỲNH
Nguồn CA TP.HCM : http://congan.com.vn/doi-song/toan-dan-phong-chay-chua-chay/bai-1-dac-diem-xang-sinh-hoc-xang-e10_185840.html
Tin khác
Công nghệ mới chẩn đoán giếng siêu nhanh trong ngành dầu khí
3 giờ trước
MQ-28 Ghost Bat sẵn sàng cho lần phóng tên lửa AIM-120 đầu tiên
một giờ trước
Pakistan trình làng loạt tàu tấn công không người lái
44 phút trước
Jeff Bezos trở lại
một giờ trước
Tiêm kích tàng hình Su-57E Nga 'lột xác' với vòi phun phẳng 2D, tiêu diệt phòng không vượt xa F-35
một giờ trước
Hội nghị chuyển đổi số tỉnh Khánh Hòa
2 giờ trước