Bài 1 - Những năm tháng không thể nào quên

5 giờ trướcBài gốc

Nhân dịp này, Báo Văn Hóa trân trọng giới thiệu bài viết của nhà báo Hồ Quang Lợi, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Rumani về một số kỷ niệm đặc sắc trong chuyến thăm Rumani năm 2024 của Thủ tướng Phạm Minh Chính, đặc biệt là thăm lại trường Đại học Kỹ thuật Xây dựng nơi Thủ tướng là sinh viên 1977-1984.

Lãnh đạo trường Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucharest đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và phu nhân tới thăm. Ảnh: NHẬT BẮC

Buổi tối trung tuần tháng 1 năm 2024, một cán bộ Vụ Châu Âu gọi điện thoại cho tôi báo tin Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong buổi họp đoàn chuẩn bị cho chuyến thăm Châu Âu, đã quyết định mời tôi là thành viên chính thức tham gia chuyến đi với tư cách là Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam- Rumani.

Anh ấy còn nói thêm: “Em dự họp, biết tin nên báo trước cho anh chủ động sắp xếp vì thời gian không còn nhiều, còn sẽ có người của Văn phòng Chính phủ chính thức thông báo cho anh”.

Một lát sau, tôi nhận được điện thoại từ Văn phòng Chính phủ thông báo đúng nội dung như vậy. Lúc đó, chỉ còn hai ngày nữa là đoàn lên đường mà tôi còn chưa có hộ chiếu công vụ. Nhưng rồi mọi thủ tục được các cơ quan phối hợp giải quyết rất nhanh.

Tôi nhớ lại, cách đó hai tuần, tại lễ khởi công tuyến đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh đúng vào ngày đầu năm 1.1.2024, gặp tôi, qua vài lời chuyện trò vui vẻ, trước lúc lên xe rời đi, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói: ‘Tới đây, tôi có chuyến thăm Rumani, mời anh cùng đi”.

Hàng ngày phải xử lý không biết bao nhiêu là việc thuộc hàng “quốc gia đại sự” thế mà Thủ tướng vẫn không quên một lời mời đó khiến tôi rất xúc động.

Chuyến đi này trùng hợp ngẫu nhiên sau đúng 50 năm tôi tới Rumani, được vào học tại trường Đại học Tổng hợp Bucarest, khoa Ngôn ngữ và Văn học nước ngoài.

Từ lúc tốt nghiệp rời Rumani về nước, tôi chưa có một dịp nào trở lại đất nước yêu dấu này, nơi chúng tôi đã được nuôi dưỡng bằng bánh mỳ Rumani, được học hành trong tình thương yêu, chia sẻ của các thầy, cô các bạn sinh viên Rumani dành cho những thanh niên đến từ đất nước Việt Nam còn trong chiến tranh.

Cũng đã người hỏi tôi: “Sao gần nửa thế kỷ mà anh không trở lại Rumani?”. Quả thật là quá lâu, nhưng trong trường hợp của tôi, gần 30 năm phục vụ trong quân đội, gần 9 năm công tác ở Hà Nội, hơn 6 năm ở Hội Nhà báo Việt Nam, với các vị trí mà tôi đã đảm trách, đi đâu cũng phải báo cáo các cấp có thẩm quyền, gần như không nghỉ phép hàng năm, thật khó sắp xếp cho một cuộc trở về phù hợp nếu cơ hội không đến.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và phu nhân thăm khu ký túc xá sinh viên quốc tế. Ảnh: NHẬT BẮC

Những năm tháng không thể nào quên (*)

Tôi và cựu sinh viên Phạm Minh Chính đều học tại Thủ đô Bucarest gần như trong cùng một thời gian, chỉ cách nhau vài năm, ngành học khác nhau, tôi chuyên ngành Văn học Pháp, anh Chính chuyên ngành Kỹ thuật Xây dựng, hai trường cách nhau chỉ nửa giờ xe buýt. Và lần này cả hai chúng tôi cùng trở lại “chốn xưa” yêu dấu.

Trong cuộc đời công tác, tôi đã được tháp tùng các nhà lãnh đạo cấp cao đi thăm nước ngoài nhiều lần, nhưng chuyến đi này mang một cảm xúc đặc biệt.

Trong ba ngày Thủ tướng thăm chính thức Rumani, trong chương trình dày đặc các hoạt động, đối với tôi, cuộc trở về vào chiều 21.1.2024 của Thủ tướng thăm lại Trường Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucarest mang một dấu ấn đặc biệt.

Khi Thủ tướng Việt Nam bước vào, tiếng vỗ tay kéo dài vang dội khắp hội trường. Ngồi cạnh tôi, một vị lãnh đạo Trường Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucarest nói đây là “âm thanh quen thuộc” khi một người tốt nghiệp trở về thăm trường cũ.

Thủ tướng từng học Khoa Xây dựng dân dụng - công nghiệp, chuyên ngành kết cấu thép; từng làm Bí thư Ban Chấp hành Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn Rumani và Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam tại Rumani.

Tiến sỹ Radu Sorin Văcăreanu, Hiệu trưởng Trường Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucarest bày tỏ niềm vinh dự đặc biệt khi được đón người đứng đầu Chính phủ Việt Nam, một cựu sinh tốt nghiệp xuất sắc năm 1984.

Trong bài phát biểu đầy cảm xúc của mình, ông đánh giá cao năng lực lãnh đạo, tầm nhìn và những quan tâm chủ chốt của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong hoạt động chỉ đạo, điều hành của Chính phủ Việt Nam và đóng góp vào giải quyết những vấn đề chung của thế giới.

Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucarest tiền thân là “Trường Khảo sát Đất đai” thành lập năm 1818 và “Trường Cầu, Đường và Mỏ” thành lập năm 1867; được hợp nhất thành Viện Kỹ thuật Dân dụng Bucarest vào năm 1948; sau đó đổi tên như hiện nay vào năm 1994.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham quan phòng thí nghiệm thủy lực. Ảnh: NHẬT BẮC

Đây là cơ sở giáo dục đại học lâu đời, đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật dân dụng; là trường đại học duy nhất của Rumani tập trung hoàn toàn cho giáo dục kỹ thuật dân dụng, các nhóm ngành đào tạo thế mạnh là kỹ thuật dân dụng, kỹ thuật môi trường, kỹ thuật nhà máy, kỹ thuật trắc địa và kỹ thuật cơ khí xây dựng, được xếp hạng độ tin cậy cao.

Trường hiện có hơn 8.600 sinh viên với 7 khoa, 22 bộ môn và 18 trung tâm nghiên cứu. Trường Đại học này đã đào tạo hàng ngàn kỹ sư có uy tín, chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực xây dựng, đóng góp cho sự phát triển của Rumani và nhiều nước trên thế giới.

Nhiều lãnh đạo cấp cao của Rumani như: Cựu Thủ tướng Calin Popescu Tariceanu, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Stefan Andrei… đã từng học tập tại đây.

Trong giai đoạn 1970-1980, trường đã đào tạo cho Việt Nam khoảng 1.000 lưu học sinh, trong đó có TS Nguyễn Mạnh Kiểm (nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng), ông Trần Văn Huynh (nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng)…

Từ năm 2008 đến nay, có 5 du học sinh gồm 1 tiến sĩ, 4 cử nhân theo diện học bổng Hiệp định giữa hai Chính phủ. Đại học Thủy Lợi (Việt Nam) - Đại học Lìege (Bỉ) - Đại học Kỹ thuật xây dựng Bucharest đã ký kết Biên bản ghi nhớ ba bên về hợp tác nghiên cứu, giảng dạy kỹ thuật xây dựng.

“Trường rất tự hào khi có cựu sinh viên xuất sắc là Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính”, TS Radu Sorin Văcăreanu nhấn mạnh.

Ông cũng kể lại kỷ niệm sâu sắc khi từng có thời gian giảng dạy tại Đại học Thủy Lợi Việt Nam, ấn tượng về giảng viên, sinh viên của trường vì sự hiếu khách; sự phát triển nhanh chóng của Thủ đô Hà Nội.

“Tôi quý trọng những người Việt Nam, đã in sâu vào tâm trí tôi tạo thành kỷ niệm đẹp mà tôi rất trân trọng trong sự nghiệp giáo dục”, TS Radu Sorin Văcăreanu nói.

Thủ tướng tri ân, thăm hỏi sức khỏe 2 giảng viên đã từng hướng dẫn học tập khi Thủ tướng theo học tại trường. Ảnh: NHẬT BẮC

Hiệu trưởng Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucarest rất cảm kích khi Thủ tướng Phạm Minh Chính, dù thời gian eo hẹp, nhưng đã về thăm lại trường xưa. Thật thú vị khi Nhà trường đã tìm được trong kho lưu trữ đầy đủ các bản luận văn, bảng điểm tổng hợp ghi nhận kết quả học tập rất xuất sắc của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Xúc động nhận lại các bản sao luận văn, bảng điểm tổng hợp từ tay Hiệu trưởng, Thủ tướng bày tỏ niềm vui khi Nhà trường đã lưu giữ cẩn thận các văn bản này. Đây thực sự là một món quà kỷ niệm ngọt ngào, đầy ý nghĩa đối với một cựu sinh viên khi trở lại thăm trường.

Tham dự cuộc trở về hôm đó của Thủ tướng, ngoài lãnh đạo các cấp, các ngành của Việt Nam và Rumani, còn có nhiều hiệu trưởng các trường đại học lớn của hai nước, đông đảo cán bộ, giảng viên, sinh viên của trường.

Trong suốt cuộc nói chuyện, Thủ tướng Phạm Minh Chính mấy lần giọng nghẹn lại xúc động khi nói về quãng thời gian học tập trên giảng đường đại học: “Hội trường thân thuộc này, không biết bao nhiêu lần tôi đã vào đây”.

Thủ tướng cho biết, lần nào tới Rumani, ông cũng quay trở lại thăm trường, dù thời gian ít hay nhiều. Thủ tướng bày tỏ lòng biết ơn các thế hệ giảng viên đã tận tâm chỉ dạy, truyền đạt tri thức và những giá trị cao đẹp cho các sinh viên; đồng thời gửi lời cảm ơn đến những người bạn đã đồng hành, hỗ trợ với sự gắn kết đặc biệt; trân trọng những kỷ niệm tươi đẹp không thể quên.

“Với tôi, Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucarest là một phần cuộc sống của mình”, Thủ tướng nói.

Sau khi ôn kỷ niệm quay lại trường xưa, Thủ tướng Phạm Minh Chính dành phần lớn thời gian phát biểu để nói về quan hệ hai nước Việt Nam - Rumani.

Ông nhấn mạnh Rumani là một trong 10 nước đầu tiên trên thế giới công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam đầu năm 1950; là một trong những quốc gia đầu tiên ủng hộ Việt Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và giúp Việt Nam xây dựng, phát triển kinh tế.

Thủ tướng xúc động nhắc đến chuyến thăm chính thức Rumani của Chủ tịch Hồ Chí Minh tháng 8 năm 1957: “Ấn tượng nổi bật là Chủ tịch Hồ Chí Minh được Đảng, Nhà nước và nhân dân Romania đón tiếp rất nồng hậu, chân tình. Xe ô tô của Bác đi qua cổng Chiến thắng. Bác đã phát biểu trước nhân dân Bucarest chật kín người trên các khán đài sân vận động quốc gia”, Thủ tướng nhắc lại và cho biết cựu Tổng thống Rumani Ion Iliescu khi đó là Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Rumani đã tháp tùng Bác trong suốt chuyến thăm.

Sau khi Rumani thay đổi thể chế chính trị (tháng 12.1989), hai nước tiếp tục quan hệ hữu nghị truyền thống trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng, cùng có lợi.

Rumani đã ủng hộ 300.000 liều vắc-xin ngừa COVID-19 cho Việt Nam vào tháng 8-2021, đúng vào thời điểm dịch bệnh tại Việt Nam bùng phát mạnh nhất, là lúc nước ta đang rất cần vắc xin để cứu người dân.

Rumani là nước thành viên EU đầu tiên ủng hộ vắc-xin cho Việt Nam. “Việt Nam không bao giờ quên sự hỗ trợ, giúp đỡ chí tình, chí nghĩa, hợp tác chặt chẽ của Romania trong rất nhiều lĩnh vực suốt gần 75 năm qua”, Thủ tướng khẳng định.

Đặc biệt, hợp tác giáo dục đào tạo là điểm nổi bật rất đáng tự hào trong quan hệ hai nước. Tính đến nay, Rumani đã đào tạo khoảng 4.000 sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam, trong đó nhiều người đã trở thành nhà khoa học, giáo sư, tiến sĩ đầu ngành trên các lĩnh vực và nhiều vị lãnh đạo là Bộ trưởng, Thứ trưởng…

Thủ tướng Phạm nhận bằng kỷ niệm (bản sao luận văn, bảng điểm tổng hợp… của Thủ tướng khi theo học) từ lãnh đạo nhà trường

"Orice sa fie nou, dar prietenul vechi"

Rumani đã ủng hộ mạnh mẽ việc đưa quan hệ hợp tác giữa Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam lên một tầm cao mới. Việc ký kết Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư (IPA) tháng 6.2019 khẳng định vai trò quan trọng và hoạt động tích cực của Rumani trong nhiệm kỳ làm Chủ tịch luân phiên Hội đồng EU. Đây là một minh chứng sáng ngời của tình đoàn kết, hữu nghị nhất quán mà Rumani dành cho Việt Nam.

Thủ tướng cũng bày tỏ tự hào khi chứng kiến những bước phát triển mạnh mẽ cả về cơ sở vật chất, mô hình đào tạo hiện đại, sự đổi mới về giảng dạy và nghiên cứu, những thành tựu đạt được của trường trong nhiều năm qua; chúc và tin tưởng trường sẽ giành được những kết quả to lớn hơn nữa.

“Tất cả đang thay đổi, chỉ có tình cảm giữa con người với con người là không đổi thay và ngày càng nhân lên”. Với tư cách là cựu sinh viên, Thủ tướng gửi lời chúc mừng đến tất cả các bạn sinh viên đã, đang và sẽ là thành viên của ngôi trường này, với sự đam mê và nỗ lực sẽ góp phần vào sự phát triển của ngành xây dựng và của đất nước Rumani.

“Chúng ta luôn tự hào là sinh viên của Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucarest và hãy cùng nhau góp phần để tình hữu nghị, hợp tác Việt Nam - Romania ngày càng đơm hoa, kết trái”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng khẳng định dù công tác trên cương vị nào cũng luôn hết lòng chung tay vun đắp cho mối quan hệ hai nước ngày càng phát triển, hướng tới mục tiêu hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững.

“Như câu ngạn ngữ của Rumani Orice sa fie nou, dar prietenul vechi, (Tất cả mọi thứ có thể qua đi nhưng tình bạn luôn luôn ở lại). Nghe Thủ tướng nói rất chuẩn bằng tiếng Rumani, mọi người vỗ tay không dứt.

Khi nói chuyện xong, Thủ tướng đã bước xuống phía dưới hội trường, tìm gặp hai người trợ giảng đã tận tình hướng dẫn ông trong những năm học tập tại trường.

Thủ tướng ôm chặt hai người trợ giảng năm nào, nay tóc đã bạc trắng. Những ánh mắt trìu mến, rưng rưng xúc động. Thời gian như ngừng trôi… Những năm tháng thời thanh niển sôi nổi của Thủ tướng tại ngôi trường yêu dấu này như hiện về.

Trả lời phỏng vấn của báo chí Rumani, Thủ tướng nói: “Tôi không bao giờ quên những năm tháng tuổi trẻ học tập và thời gian công tác tại Rumani, lưu nhớ những gương mặt, giọng nói, tiếng cười và hình ảnh rất đỗi thân thương của các thầy cô, bạn bè Rumani. Chính nhờ họ mà đã góp phần quan trọng giúp những lưu học sinh chúng tôi có được những gì như ngày hôm nay”.

(Còn tiếp)

(*) Tiêu đề do tòa soạn đặt.

HỒ QUANG LỢI

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/bai-1-nhung-nam-thang-khong-the-nao-quen-146378.html