Đề án đã mang lại sự ổn định và nâng cao đời sống của người dân, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai.
Có thể nói Kết luận số 590-KL/TU ngày 8/9/2021, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa, về việc sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi của tỉnh giai đoạn 2021 – 2025 và Quyết định số 4841/QĐ-UBND ngày 01/12/2021 của UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi của tỉnh giai đoạn 2021-2025 mang lại niềm vui cho hàng nghìn hộ dân nằm trong khu vực có nguy cơ rất cao và nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất.
Theo kế hoạch, mục tiêu ban đầu sẽ phấn đấu đến năm 2025 bố trí sắp xếp, ổn định cho 2.846 hộ dân tại khu vực có nguy cơ rất cao và nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn 54 xã thuộc 9 huyện miền núi, theo 3 hình thức: Tái định cư xen ghép cho 1.122 hộ; tái định cư liền kề cho 846 hộ/34 dự án và tái định cư tập trung cho 878 hộ/17 nhằm ổn định và nâng cao đời sống của người dân, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, phát huy hiệu quả đầu tư cơ sở hạ tầng, giải quyết việc làm, tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo bền vững. Đề án được chia làm 2 giai đoạn thực hiện, gồm: Giai đoạn 2022-2023, sắp xếp, ổn định cho 1.827 hộ (gồm: Tái định cư xen ghép 813 hộ, tái định cư liền kề 409 hộ, tái định cư tập trung 605 hộ); giai đoạn 2024 - 2025, sắp xếp, ổn định cho 1.001 hộ (gồm: Tái định cư xen ghép 305 hộ, tái định cư liền kề 423 hộ, tái định cư tập trung 273 hộ).
Sau gần 3 năm thực hiện đề án đã mang lại niềm vui và hiệu quả đến cho những hộ dân đang ở trong khu vực có nguy cơ rất cao, nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Đến nay, giai đoạn 1 đã thực hiện về tái định cư xen ghép đã thực hiện sắp xếp, bố trí cho 131/813 hộ, đạt 16,1% kế hoạch. Tái định cư liền kề và tái định cư tập trung đã thực hiện sắp xếp, bố trí cho 151 hộ, (tái định cư tập trung 151/605 hộ, đạt 24,95%; tái định cư liền kề chưa bố trí, sắp xếp; việc đầu tư các dự án hạ tầng khu tái định cư đang triển khai).
Kinh phí hỗ trợ các hộ dân đã di chuyển đến nơi ở mới đã hỗ trợ cho 234/282 hộ dân trên địa bàn 5 huyện, còn 48 hộ dân chưa được hỗ trợ (gồm: Huyện Bá Thước 33 hộ, huyện Quan Hóa 4 hộ, huyện Như Xuân 4 hộ, huyện Lang Chánh 3 hộ, huyện Thường Xuân 2 hộ, huyện Như Thanh 2 hộ) do các địa phương chưa hoàn thiện thủ tục hồ sơ trình cấp có thẩm quyền xem xét theo quy định…
Đầu tư các khu tái định cư liền kề và tái định cư tập trung: Có 21/29 khu tái định cư đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư triển khai thực hiện (trong đó: 4 dự án tái định cư tập trung đã hoàn thành, 8 dự án đảm bảo tiến độ, 9 dự án chậm tiến độ); có 2/29 khu tái định cư đã được đầu tư theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030. Khu tái định cư bản Sậy, xã Trung Thành, huyện Quan Hóa; khu tái định cư bản Ún, xã Mường Lý, huyện Mường Lát. Có 3/29 khu tái định cư được UBND các huyện đề xuất không tiếp tục thực hiện gồm: Khu tái định cư bản Chai, xã Mường Chanh, huyện Mường Lát; khu tái định cư bản Muống, xã Sơn Thủy và khu tái định cư bản Bôn, xã Trung Thượng, huyện Quan Sơn. Còn lại 3/29 khu tái định cư chuyển sang thực hiện trong giai đoạn 2024-2025 Khu tái định cư bản Cang, xã Mường Chanh, huyện Mường Lát; khu tái định cư Pom Ca Thảy, bản Xuân Sơn, xã Sơn Điện, huyện Quan Sơn; khu tái định cư Băng Lươm, xã Yên Nhân, huyện Thường Xuân.
Từ kết quả trên có thể thấy rằng, sự quyết tâm và nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện đề án, tuy nhiên đến nay việc thực hiện đề án vẫn chưa được như mong đợi, UBND tỉnh Thanh Hóa cần kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện đề án một cách quyết liệt hơn nữa để sớm hoàn thành đề án theo kế hoạch.
Bài 2: Nhiều khó khăn, vướng mắc cần sớm được tháo gỡ
Thảo Chi