Từ chăn nuôi chủ yếu mang tính tự cung tự cấp, sau 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngành chăn nuôi tỉnh Tiền Giang đã vươn mình phát triển vượt bậc, từng bước chuyển từ mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ sang quy mô trang trại, tập trung, ứng dụng khoa học - công nghệ và thân thiện với môi trường.
Hành trình nửa thế kỷ của ngành không chỉ ghi dấu bằng những con số ấn tượng, mà còn là minh chứng sinh động cho tư duy đổi mới và khát vọng phát triển bền vững của người dân Tiền Giang.
TỪ TỰ CUNG TỰ CẤP ĐẾN SẢN XUẤT QUY MÔ LỚN
Giai đoạn đầu sau giải phóng, chăn nuôi tại Tiền Giang còn manh mún, phụ thuộc nhiều vào thời tiết, thức ăn tự nhiên và kỹ thuật truyền thống. Hầu hết các hộ nuôi chủ yếu phục vụ cho nhu cầu gia đình; năng suất và chất lượng sản phẩm còn thấp; chưa có điều kiện đầu tư cơ sở hạ tầng, chuồng trại.
Một mô hình chăn nuôi trang trại ứng dụng kỹ thuật, công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Ảnh do Chi cục Chăn nuôi và Thú y cung cấp.
Con giống chủ yếu là giống địa phương, thời gian sinh trưởng chậm, lại dễ bị nhiễm bệnh và năng suất thấp. Tuy nhiên, cùng với sự chỉ đạo sát sao của chính quyền địa phương và các chính sách hỗ trợ từ Trung ương, ngành chăn nuôi tỉnh Tiền Giang đã có bước chuyển mình mạnh mẽ. Đặc biệt từ khoảng năm 2000 trở lại đây, tỉnh đã đẩy mạnh chuyển đổi mô hình sản xuất, khuyến khích chăn nuôi theo hướng trang trại tập trung, ứng dụng công nghệ cao, từng bước tạo dựng thương hiệu, nâng cao giá trị gia tăng và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, tính đến giữa năm 2025, ngành chăn nuôi tỉnh Tiền Giang đã đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào và vươn lên tốp đầu khu vực. Theo đó, đàn heo gần 310 ngàn con, đứng thứ hai vùng ĐBSCL (sau tỉnh Bến Tre), tỷ lệ chăn nuôi trang trại đạt 27,38% tổng đàn. Đàn bò khoảng 119 ngàn con, duy trì ổn định nhiều năm liên tiếp; các mô hình chăn nuôi bò theo hướng bán công nghiệp và hữu cơ ngày càng được mở rộng.
Đàn dê đạt trên 130 ngàn con, tiếp tục đứng thứ hai toàn vùng (sau tỉnh Bến Tre); xu hướng nuôi dê trang trại, có kiểm soát đang lan rộng ở nhiều địa phương. Đàn gia cầm ghi nhận 17,8 triệu con, dẫn đầu ĐBSCL và xếp thứ hai toàn miền Nam (sau tỉnh Đồng Nai); tỷ lệ chăn nuôi trang trại chiếm 62% tổng đàn. Đặc biệt, một số sản phẩm gia cầm đặc sản như gà ác, gà tre, chim cút... đã trở thành hàng hóa chủ lực, không chỉ tiêu thụ trong nước, mà còn xuất khẩu.
Chỉ riêng trứng gà ác, mỗi năm Tiền Giang sản xuất trên 360 triệu quả, sản lượng gà tre đạt hơn 6,7 triệu con/năm và trứng chim cút đã được xuất khẩu từ năm 2013, đánh dấu bước ngoặt đưa sản phẩm chăn nuôi Tiền Giang ra thế giới.
Bên cạnh đó, sự đa dạng trong ngành chăn nuôi đã đem lại nhiều kết quả tích cực; trong đó, việc dẫn dụ nuôi chim yến đã trở thành lĩnh vực mới với tiềm năng lớn. Từ con số 199 nhà yến vào năm 2011, đến giữa năm 2025, Tiền Giang đã có tới 1.782 nhà yến, trong đó 1.216 nhà đã vào giai đoạn khai thác. Nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi và chính sách hỗ trợ đúng đắn, Tiền Giang vươn lên đứng thứ hai cả nước về phát triển nhà yến (sau tỉnh Kiên Giang).
Đáng chú ý, sản phẩm tổ yến Tiền Giang đã chính thức xuất khẩu sang Trung Quốc thông qua 2 doanh nghiệp: Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Trí Sơn (TP. Mỹ Tho) và Công ty TNHH Nông sản Tân Đông (TP. Gò Công). Đây là thành quả của quá trình đầu tư bài bản, quản lý chất lượng chặt chẽ và định hướng thị trường rõ ràng.
KHÓ KHĂN LÀ CƠ HỘI ĐỂ CHUYỂN MÌNH
Chia sẻ với chúng tôi, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Tiền Giang Hồ Huỳnh Mai cho biết: “Suốt 50 năm qua, ngành chăn nuôi của tỉnh phải đối mặt với nhiều thách thức, như: Tình trạng biến động giá cả, dịch bệnh phức tạp, cùng với đó là tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi…
Một mô hình chăn nuôi trang trại ứng dụng kỹ thuật, công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Ảnh do Chi cục Chăn nuôi và Thú y cung cấp.
Tuy nhiên, thách thức lại là cơ hội để ngành chăn nuôi tỉnh Tiền Giang bứt phá, phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển đột phá, toàn diện, hiệu quả, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu, gắn với các chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ, nâng cao giá trị gia tăng, ứng dụng khoa học - công nghệ, bảo đảm an toàn sinh học, dịch bệnh và an toàn thực phẩm nhằm phù hợp với kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế qua xuất khẩu các loại sản phẩm chăn nuôi (trứng chim cút, yến sào...)”.
Chính vì vậy, trước những khó khăn và cơ hội, việc đặt ra hàng đầu để phát triển ngành chăn nuôi là phải đổi mới tư duy, tổ chức lại sản xuất và ứng dụng khoa học - công nghệ. Cũng từ những áp lực đó, ngành đã không ngừng nỗ lực thúc đẩy liên kết sản xuất - tiêu thụ, xây dựng chuỗi giá trị chăn nuôi an toàn sinh học, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào mọi khâu từ con giống, thức ăn, nuôi dưỡng đến giết mổ, chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Bên cạnh đó, người dân mạnh dạn phát triển các mô hình kinh tế mới mang lại hiệu quả cao như mô hình “Ứng dụng cơ giới hóa trong chăn nuôi gà đẻ trứng”; mô hình Áp dụng quy trình nuôi gà theo tiêu chuẩn VietGAP, ứng dụng hệ thống nuôi gà trong chuồng lạnh, được thiết kế với đầy đủ trang thiết bị trong chăn nuôi công nghiệp hiện đại…
Bên cạnh đó, việc chăn nuôi giai đoạn hiện nay phải thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế, đảm bảo an toàn thực phẩm và đáp ứng các yêu cầu của thị trường trong nước lẫn quốc tế. Điều này thể hiện rõ qua các mô hình: Chăn nuôi không kháng sinh, hướng đến xuất khẩu (trứng chim cút xuất sang Nhật Bản); chăn nuôi theo VietGAP, hữu cơ, gắn với OCOP và an toàn dịch bệnh; ứng dụng công nghệ cao trong trang trại, kiểm soát môi trường và nâng cao năng suất.
Những định hướng này không chỉ giúp Tiền Giang giữ vững vị thế là một trong những trung tâm chăn nuôi hàng đầu của khu vực, mà còn mở ra cơ hội để vươn ra thị trường quốc tế với những sản phẩm sạch, chất lượng cao, truy xuất được nguồn gốc và có thương hiệu rõ ràng.
50 năm là một chặng đường dài, đủ để nhìn lại một hành trình đầy nỗ lực và sáng tạo. Ngành chăn nuôi Tiền Giang hôm nay không còn là hình ảnh chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún của những năm đầu sau giải phóng, mà là một ngành kinh tế mũi nhọn, hiện đại, bền vững và đầy triển vọng.
Ngành chăn nuôi Tiền Giang là minh chứng sống động cho sự đổi mới và quyết tâm của địa phương trong việc phát triển nông nghiệp hiện đại. Trong đó, với sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp và chính quyền, cùng nền tảng đã được xây dựng trong nửa thế kỷ qua, ngành chăn nuôi tỉnh Tiền Giang hoàn toàn có cơ sở để bước tiếp trên hành trình phát triển xanh - sạch - an toàn và hội nhập quốc tế.
HỮU THÔNG
(còn tiếp)