Thúc đẩy phát triển kinh tế
Bộ tiêu chuẩn chứng nhận FSC đặt ra các yêu cầu nghiêm ngặt, đảm bảo việc trồng rừng khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, nguồn lực lao động và mang lại giá trị kinh tế, môi trường bền vững. Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng khá thuận lợi, hàng nghìn hộ dân ở tỉnh Hà Tĩnh đã mạnh dạn trồng rừng hoặc nhận khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên theo tiêu chuẩn FSC.
Gia đình ông Nguyễn Sỹ Hùng ở xã Sơn Tây hiện có 30 ha rừng trồng và rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn FSC.
Gia đình ông Nguyễn Sỹ Hùng ở xã Sơn Tây hiện có 30 ha rừng trồng và rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn FSC. Trong đó, rừng trồng là cây keo tràm, còn rừng tự nhiên được khoanh nuôi làm giàu từ cây bản địa như: lim, de, cồng và bảo tồn cây dược liệu (thiên niên kiện) dưới tán rừng. Nhờ thực hiện đồng bộ công tác trồng, chăm sóc bảo vệ nên toàn bộ diện tích rừng trồng và rừng tự nhiên đều sinh trưởng, phát triển tốt.
Ông Hùng cho biết, tham gia vào Liên hiệp Hợp tác xã Chứng chỉ rừng Tây Kim mọi người được tập huấn khoa học kỹ thuật, được tham quan, học tập kinh nghiệm tại nhiều nơi, sản phẩm gỗ rừng trồng đạt tiêu chuẩn FSC có giá bán cao hơn so với thị trường. Trước đó, năm 2020 tôi đã thu hoạch gỗ keo FSC mang về thu nhập 700 triệu đồng, còn lứa keo hiện có dự kiến sẽ thu hoạch vào năm 2028 ước tính đạt khoảng 2 tỷ đồng.
“Trồng rừng đảm bảo mật độ, tiêu chuẩn theo quy định FSC vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng rừng truyền thống vừa đảm bảo môi sinh, môi trường, phòng ngừa biến đổi khí hậu. Trồng rừng FSC còn góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của cộng đồng về những lợi ích rất thiết thực trong phát triển rừng bền vững” - ông Nguyễn Sỹ Hùng cho biết.
Trồng rừng gỗ lớn theo tiêu chuẩn FSC thời gian sinh trưởng kéo dài, giá bán cao hơn khoảng 20% so với sản phẩm thông thường.
Bên cạnh các hộ gia đình, cá nhân, những năm qua các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh cũng đã tập trung phát triển rừng theo tiêu chuẩn FSC. Với nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả đến nay Công ty TNHH Một thành viên lâm nghiệp và dịch vụ Hương Sơn đã có gần 20.000 ha rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn FSC, trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu của tỉnh Hà Tĩnh về quản lý rừng bền vững.
Điểm nổi bật là sau khi Chính phủ đóng cửa rừng tự nhiên, toàn bộ diện tích rừng được công ty quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt, góp phần làm giàu vốn rừng hiệu quả. Các loài cây bản địa, đặc biệt là cây lim xanh phục hồi, phát triển rất nhanh, thân cây cao lớn, cành lá sum suê. Điều đó cho thấy, chủ trương khoanh nuôi, tái sinh rừng gỗ quý đã mang lại hiệu quả rõ nét, đảm bảo hài hòa trong môi trường tự nhiên, cân bằng hệ sinh thái rừng vốn có.
Rừng cây lim xanh cổ thụ đạt tiêu chuẩn FSC ở xã Sơn Kim 1.
Công tác bảo vệ rừng tự nhiên được thực hiện nghiêm ngặt, góp phần nâng cao giá trị hệ sinh thái rừng bền vững.
Theo tính toán sơ bộ của công ty, toàn bộ diện tích rừng tự nhiên có khả năng lưu giữ khoảng 150.000 tấn carbon mỗi năm. Nếu được định giá ở mức 5-10 USD/tấn, doanh nghiệp có thể thu về hàng chục tỷ đồng từ bán tín chỉ carbon. Điều quan trọng trong khoanh nuôi, bảo vệ, tái sinh rừng tự nhiên sẽ góp phần bảo tồn đa dạng sinh học, phòng ngừa xói mòn, rửa trôi đất, lưu giữ nước ngầm, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến cực đoan, khó lường.
“Phát triển rừng theo tiêu chuẩn FSC là biện pháp quan trọng làm giàu vốn rừng, bảo tồn hệ sinh thái và duy trì tăng trưởng trữ lượng carbon. Thực tế đó đang mở ra nhiều cơ hội mới để tiếp cận nguồn tài chính xanh, thị trường carbon tự nguyện và các chương trình hợp tác quốc tế, góp phần thúc đẩy ngành lâm nghiệp phát triển hiện đại, bền vững hơn” - đại diện lãnh đạo Công ty TNHH Một thành viên lâm nghiệp và dịch vụ Hương Sơn cho biết.
Triển vọng mới từ rừng FSC
So với trồng rừng thông thường, trồng rừng FSC có sự khác biệt khá lớn. Trước hết, nguyên tắc FSC là khuyến khích sử dụng tài nguyên rừng một cách hợp lý, đảm bảo khả năng tái tạo và đáp ứng nhu cầu lâu dài. Trong khi đó, trồng rừng thông thường, ngắn hạn sẽ không mang lại sự phát triển và quản lý bền vững, nhất là lợi ích kinh tế và các yếu tố môi trường.
Cây lim xanh được trồng dưới tán rừng FSC vừa khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai vừa góp phần bảo tồn đa dạng sinh học.
Rừng đạt tiêu chuẩn FSC sẽ cung cấp nguồn gỗ và các sản phẩm từ rừng ổn định, đáng tin cậy và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường. Phát triển rừng FSC sẽ tạo ra cơ hội kinh doanh và công việc bền vững cho các cộng đồng địa phương, đồng thời khuyến khích phát triển ngành công nghiệp rừng, xây dựng các chuỗi cung ứng bền vững, tạo nhiều thuân lợi cho các doanh nghiệp và người lao động.
Trao đổi với phóng viên, Giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã Chứng chỉ rừng Tây Kim Võ Văn Biển cho biết, từ năm 2017 đến nay đã có hơn 3.000 hộ dân trên địa bàn đóng góp đất đầu tư trồng keo tràm theo tiêu chuẩn FSC với diện tích khoảng 4.700 ha. Ngoài ra, các hộ dân còn khoanh nuôi, bảo vệ hơn 2.000 ha rừng tự nhiên theo tiêu chuẩn FSC với trữ lượng carbon lưu trữ được đánh giá đạt khoảng 147.000 tấn.
Theo ông Biển, rừng FSC đang mở ra nhiều triển vọng mới về quản lý rừng bền vững, giúp đảm bảo nguồn nguyên liệu gỗ chất lượng cao cho doanh nghiệp chế biến xuất khẩu, mang lại lợi ích ổn định, lâu dài cho người dân. Hiện tại gỗ rừng trồng của Hợp tác xã được Công ty TNHH Một thành viên VBE Hà Tĩnh bao tiêu làm viên nén xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Sản phẩm đạt chứng nhận FSC được khách hàng đón nhận, đánh giá cao, giá bán cao hơn khoảng 20% so với sản phẩm thông thường.
“Chính sách hỗ trợ của Nhà nước đóng vai trò rất quan trọng. Nghị quyết 51/2021/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Hà Tĩnh đã hỗ trợ 300.000 đồng/ha rừng trồng cho các tổ chức, cộng đồng, nhóm hộ, hộ gia đình sau khi được cấp chứng chỉ FSC. Theo tôi, đối với khoanh nuôi, tái sinh rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn FSC cũng cần được Nhà nước hỗ trợ để người dân có điều kiện bảo vệ rừng, ổn định sinh kế lâu dài” - ông Võ Văn Biển cho biết.
Qua tìm hiểu được biết, đến thời điểm này tỉnh Hà Tĩnh đã có hơn 34.370 ha rừng được cấp chứng chỉ rừng FSC. Với nhiều lợi ích về kinh tế, môi trường toàn thể người dân, doanh nghiệp phát triển rừng theo tiêu chuẩn quốc tế đều phấn khởi, tích cực tăng gia sản xuất, yên tâm gắn bó với nghề trồng rừng. Các sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan luôn đồng hành hỗ trợ, khuyến khích người dân trồng rừng gỗ lớn gắn với khoanh nuôi, bảo vệ rừng tự nhiên theo tiêu chuẩn FSC.
“Đơn vị luôn đẩy mạnh tuyên truyền người dân, doanh nghiệp nâng cao giá trị rừng trồng và bảo vệ tốt rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn FSC. Qua đó góp phần tích cực vào phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu” - Trưởng phòng Bảo vệ và Phát triển rừng, Chi cục Kiểm lâm Hà Tĩnh Lê Hữu Tuấn cho biết.
Công tác bảo vệ, phát triển rừng tiếp tục được tỉnh Hà Tĩnh chú trọng, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, môi trường, phòng ngừa biến đổi khí hậu.
Phát triển rừng theo tiêu chuẩn FSC ở tỉnh Hà Tĩnh mang lại nhiều lợi ích thiết thực, mở ra triển vọng mới cho phát triển lâm nghiệp bền vững. Hệ sinh thái rừng được cải thiện, làm giàu, tính đa dạng sinh học ngày càng phong phú là yếu tố quan trọng để rừng Hà Tĩnh mãi thêm xanh.
Văn Chương