Bài 2: Xây dựng Thành phố - đầu tàu kinh tế hiện đại, năng động

2 giờ trướcBài gốc

THỦ PHỦ CÔNG NGHIỆP HIỆN ĐẠI

Thành phố Hồ Chí Minh mới có quy mô dân số trên 14 triệu người, theo thống kê chính thức. Tuy nhiên, trên thực tế số người đang sinh sống tại đây chắc chắn cao hơn nhiều so với con số đó, do nhiều người nhập cư mà vì nhiều lý do, tình trạng cư trú không được cơ quan chức năng ghi nhận. Tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động vào khoảng trên 70%, thuộc loại cao so với mặt bằng chung của cả nước. Tỷ lệ lao động có trình độ văn hóa, chuyên môn và tay nghề cao thuộc loại cao nhất nước. Thành phố có đầy đủ điều kiện thuận lợi về nhân lực để xây dựng và thực hiện các dự án phát triển kinh tế trong các lĩnh vực đòi hỏi cao về sử dụng chất xám.

Trước khi sáp nhập 3 đơn vị hành chính cấp tỉnh, Thành phố Hồ Chí Minh cũ đã là đầu tàu kinh tế của cả nước, đồng thời là địa phương dẫn đầu cả nước về thu ngân sách và đóng góp nhiều nhất cho Trung ương. Nay, các nguồn lực của 3 địa phương gộp lại, tạo ra một nguồn lực chung to lớn của Thành phố Hồ Chí Minh mới. Nguồn lực mới càng có tác dụng nâng cao hơn nữa vị thế đơn vị hành chính cấp tỉnh dẫn dắt các đơn vị cùng cấp của quốc gia trong hành trình phát triển kinh tế. Thành phố Hồ Chí Minh mới tiếp tục giữ vai trò động lực chính thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước. Với GRDP chiếm ¼ tổng giá trị sản phẩm quốc nội của đất nước, hoạt động kinh tế của Thành phố thật sự mang ý nghĩa quyết định đối với việc thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế của quốc gia.

Công nhân làm việc trong ngành công nghệ cao

Về cấu trúc kinh tế, Thành phố Hồ Chí Minh mới là một tổng thể kinh tế với nhiều hình thái và mũi nhọn phát triển, đòi hỏi xác định các vấn đề và giải pháp cho bài toán phát triển một cách thích ứng.

Khu vực thuộc tỉnh Bình Dương cũ được coi là trung tâm công nghiệp của miền Đông Nam Bộ, nay được định hình là thủ phủ công nghiệp của Thành phố Hồ Chí Minh mới. Quỹ đất dồi dào của khu vực này sẽ cho phép Thành phố xây dựng và thực hiện kế hoạch chuyển dịch các hoạt động sản xuất công nghiệp, đặc biệt là các hoạt động sản xuất công nghiệp truyền thống dựa trên thiết bị cơ khí. Bên cạnh đó, khu vực này cũng tiếp nhận các dự án đầu tư Thành phố sẽ có điều kiện đầu tư phát triển khu vực công nghiệp tập trung rộng lớn với hạ tầng hoàn chỉnh về vận chuyển, đi lại, sinh hoạt, tạo ra các đô thị công nghiệp hiện đại, văn minh và bền vững.

Để khẳng định và củng cố vị trí thủ phủ công nghiệp cho khu vực này, nên cân nhắc triển khai một loạt các biện pháp. Trước hết phải xây dựng hạ tầng giao thông hoàn chỉnh để mạng lưới đường bộ, đường sắt, cảng sông, kết nối thuận lợi đến trung tâm Thành phố, Đồng Nai và cảng biển phía Đông, cũng như sân bay quốc tế. Phải xây dựng các khu công nghiệp thông minh, phổ cập ứng dụng công nghệ 4.0, quản lý hiện đại, bảo đảm phát triển xanh - bền vững. Cũng phải quan tâm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: đào tạo kỹ thuật, liên kết trường đại học - doanh nghiệp, thu hút chuyên gia trong và ngoài nước. Cũng cần xây dựng môi trường đầu tư hấp dẫn: chính quyền năng động, thủ tục minh bạch, đồng hành cùng doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần quan tâm phát triển đô thị - dịch vụ đi kèm: xây dựng các cụm đô thị mới văn minh, đáng sống, đáp ứng nhu cầu an cư, học tập, giải trí của người lao động và chuyên gia quốc tế.

PHÁT HUY THẾ MẠNH DU LỊCH VÀ CẢNG BIỂN

Khu vực thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ là địa phương có thế mạnh về du lịch và dịch vụ cảng biển, được xác định là thủ phủ kinh tế biển của Thành phố Hồ Chí Minh mới. Cần đánh giá chính xác các tiềm năng của khu vực, từ đó có biện pháp khai thác hợp lý để khu vực có điều kiện phát triển bền vững.

Một góc Khu công nghiệp VSIP

Dầu khí là tiềm năng cơ bản từ nhiều năm qua: đây là trung tâm khai thác, chế biến dầu khí lớn nhất cả nước, với hệ thống giàn khoan, cảng dầu khí và các nhà máy chế biến; cần xây dựng quy hoạch hợp lý để có điều kiện khai thác dài lâu.

Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là một trong những cảng nước sâu hàng đầu khu vực, có thể tiếp nhận tàu container trọng tải lớn, kết nối trực tiếp với nhiều tuyến hàng hải quốc tế; cần đầu tư chiều sâu để cụm cảng được hiện đại hóa, đủ sức cạnh tranh với các cảng lớn trong khu vực. Cũng cần quan tâm phát triển công nghiệp hỗ trợ biển, bao gồm đóng tàu, sửa chữa tàu biển, dịch vụ logistics.

Thủy sản, với các trung tâm khai thác, chế biến là Vũng Tàu và Long Hải, cần được tổ chức theo hướng bền vững, đạt tiêu chuẩn hiện đại, bao gồm tiêu chuẩn thân thiện với môi trường và các tiêu chuẩn nhân văn.

Du lịch biển, với các địa điểm đã từ lâu khẳng định tên tuổi như Vũng Tàu, Long Hải, Hồ Tràm, Côn Đảo, thu hút hàng triệu lượt khách trong và ngoài nước, cần được hoàn chỉnh diện mạo theo tiêu chí du lịch xanh.

Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh cũ, từ lâu là trái tim kinh tế của đất nước, đang mang trong mình một khát vọng lớn: trở thành trung tâm tài chính quốc tế của khu vực. Với vị trí cửa ngõ của Đông Nam Á, nơi dòng chảy thương mại và đầu tư giao thoa, Thành phố hội tụ đầy đủ tiềm năng để bứt phá, sánh vai cùng những trung tâm tài chính hàng đầu như Singapore, Hong Kong hay Dubai.

Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, Thành phố cần hướng đến một môi trường pháp lý minh bạch, thân thiện với nhà đầu tư quốc tế; một hạ tầng tài chính số hóa, vận hành 24/7; và một chính sách thu hút nhân tài toàn cầu. Thành phố không chỉ chú trọng đến việc trở thành điểm đến của dòng vốn, mà còn muốn trở thành nơi đáng sống cho những chuyên gia và gia đình họ, với trường học quốc tế, bệnh viện chuẩn mực, giao thông hiện đại và một đời sống văn hóa phong phú.

Thành phố nên có cơ chế đặc thù, tương tự một đặc khu tài chính, với quyền tự chủ cao về thuế, ngoại hối và thủ tục hành chính. Điều này tạo ra một môi trường pháp lý đủ sức cạnh tranh với Singapore hay Hong Kong, đồng thời bảo đảm sự an tâm cho các định chế tài chính lớn khi đặt trụ sở tại đây.

Vũng Tàu - điểm đến nổi tiếng về du lịch biển

Song song với đó, hạ tầng tài chính - công nghệ phải được hiện đại hóa toàn diện. Cần phát triển hệ thống giao dịch tài chính hoạt động liên tục 24/7, xây dựng nền tảng dữ liệu tài chính số hóa, áp dụng các công nghệ mới như blockchain và trí tuệ nhân tạo vào thanh toán, quản lý rủi ro và giám sát thị trường. Việc hình thành một trung tâm thanh toán đa tiền tệ sẽ giúp Thành phố trở thành đầu mối giao dịch không chỉ trong nước mà còn cho toàn khu vực ASEAN.

Một trung tâm tài chính quốc tế chỉ có thể bền vững khi có đội ngũ nhân lực chất lượng cao. Vì vậy, Thành phố cần đẩy mạnh hợp tác với các định chế đào tạo tài chính uy tín toàn cầu để phát triển nguồn nhân lực quốc tế, đồng thời có chính sách thu hút chuyên gia nước ngoài bằng thị thực dài hạn, ưu đãi thuế và môi trường sống hấp dẫn. Lực lượng luật sư, kiểm toán viên, trọng tài viên, tư vấn tài chính theo chuẩn mực quốc tế cũng phải được chú trọng để đáp ứng nhu cầu giải quyết tranh chấp và tư vấn đầu tư.

Bên cạnh đó, chính sách thuế cạnh tranh và các ưu đãi cho các định chế tài chính quốc tế trong giai đoạn đầu sẽ tạo lực hút cho dòng vốn và các quỹ đầu tư. Đây cũng là cách khuyến khích hình thành một hệ sinh thái sôi động, nơi các ngân hàng, công ty quản lý tài sản, quỹ đầu tư mạo hiểm và startup fintech có thể phát triển mạnh mẽ.

Với khát vọng lớn, chiến lược rõ ràng và sự đồng lòng của toàn Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân địa phương, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ không chỉ là trung tâm của đất nước, mà còn là biểu tượng mới của sự năng động và thịnh vượng Châu Á.

Viện sĩ, PGS.TS NGUYỄN NGỌC ĐIỆN

Nguồn CA TP.HCM : http://congan.com.vn/tin-chinh/ky-2-xay-dung-thanh-pho-dau-tau-kinh-te-hien-dai-nang-dong_184047.html