Trấn áp thẳng tay
Lợi dụng địa thế hiểm trở giáp biên giới tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, các gia tộc này mở rộng hoạt động sang cả tỉnh Vân Nam. Không thể ngồi yên trước nỗi đau của công dân mình, năm 2023, Cơ quan an ninh Trung Quốc lên kế hoạch hành động. Coi đây là mối đe dọa an ninh quốc gia và uy tín quốc tế, một chiến dịch chưa từng có chống lừa đảo xuyên biên giới được phát động. Trung Quốc phối hợp chặt chẽ với Myanmar, Campuchia, Thái Lan và Lào, sử dụng tất cả biện pháp như ngoại giao, quân sự và pháp lý.
Tháng 9/2023, Trung Quốc yêu cầu Myanmar đóng cửa các trung tâm lừa đảo và dẫn độ nghi phạm. Khi các gia tộc kháng cự, Trung Quốc hỗ trợ cho phía Myanmar tấn công Kokang, chiếm hơn 170 căn cứ, kiểm soát khu vực Laukkaing và biên giới chính. Đến cuối năm 2023, Myanmar bàn giao hơn 53.000 nghi phạm, bao gồm hàng nghìn người Trung Quốc. Các cuộc đột kích dẫn đến việc Minh Học Xương tự sát và tai nạn máy bay khiến một thành viên gia tộc Bạch thiệt mạng, cùng với việc bắt giữ hàng loạt lãnh đạo của cả bốn gia tộc.
Tòa án Trung Quốc tuyên án tử hình 11 thành viên trong băng tội phạm Ming đứng sau các trung tâm lừa đảo ở Myanmar. Ảnh: CCTV
Trung Quốc không chiến đấu một mình mà phối hợp chặt chẽ với Myanmar, Campuchia, Thái Lan và Lào. Những hình ảnh nghi phạm bị dẫn độ tại sân bay Yangon trở thành biểu tượng cho sự hợp tác quốc tế, xóa sổ thiên đường lừa đảo ở Tam Giác Vàng, khu vực biên giới khó tiếp cận nằm giữa Myanmar - Lào - Thái Lan.
Tính đến tháng 11/2025, chiến dịch chống tội phạm xuyên biên giới của chính phủ Trung Quốc đã đạt được những thành tựu đáng kể, đánh dấu một đòn chí mạng vào ngành công nghiệp lừa đảo trị giá hàng tỷ USD tại vùng biên giới Myanmar. Với hơn 200 thành viên từ "Tứ đại gia tộc" và các băng đảng liên quan bị truy tố, hàng chục án tử hình được tuyên bố, chiến dịch không chỉ tập trung vào xét xử mà còn mở rộng sang các biện pháp ngoại giao và quân sự để ngăn chặn tái phát.
Bạch Sở Thành, "bố già” gia tộc Bạch bị dẫn độ về Trung Quốc xét xử. Ảnh: Xinhua
Bộ Công an Trung Quốc đã phối hợp với Myanmar, dẫn độ hơn 53.000 nghi phạm từ cuối năm 2023, và đến nay đã cứu hộ khoảng 50.000 nạn nhân bị mắc kẹt trong các trung tâm lừa đảo, bao gồm công dân từ hơn 20 quốc gia. Tổng số công dân Trung Quốc liên quan bị bắt giữ vượt quá 57.000 người, phản ánh quy mô khổng lồ của vấn đề. Chiến dịch đã biến vùng biên giới từ thiên đường tội phạm thành khu vực ổn định hơn, với hoạt động lừa đảo giảm đáng kể. Ước tính khu vực này chiếm 60% các vụ lừa đảo ở Trung Quốc trước năm 2023, nay đã giảm mạnh. Các nguồn quốc tế như BBC, CNN và Irrawaddy nhấn mạnh rằng, dù các ông trùm như Bạch Sở Thành, Minh Học Xương đã bị loại bỏ qua án tử hình hoặc tự sát, ngành lừa đảo toàn cầu vẫn thu về hàng chục tỷ USD/năm, đòi hỏi hợp tác liên tục giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á.
Hàng chục án tử hình cho "tứ đại gia tộc"
Phần truy tố ra tòa là giai đoạn cao trào của chiến dịch chống tội phạm xuyên biên giới mà chính phủ Trung Quốc triển khai từ năm 2023, nhằm răn đe mạnh mẽ các băng đảng lừa đảo hoạt động tại vùng biên giới Myanmar.
Các nạn nhân người Trung Quốc bị cưỡng ép làm việc tại các trung tâm lừa đảo được giải thoát, đang lên máy bay hồi hương. Ảnh: Getty
Từ năm 2024 đến 2025, nhiều phiên tòa đã được tổ chức công khai tại các Tòa án nhân dân trung cấp, ở các tỉnh như Chiết Giang (Ôn Châu) và Quảng Đông (Thâm Quyến). Rất nhiều mức án phạt nặng, bao gồm tử hình và chung thân, được áp dụng để nhấn mạnh tính nghiêm trọng của tội ác, đồng thời được phát sóng rộng rãi trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) nhằm cảnh tỉnh dư luận và khôi phục niềm tin công chúng. Song song đó, các vụ án lớn vẫn đang được xử lý liên tục, phản ánh nỗ lực kéo dài để xóa sổ tận gốc ngành công nghiệp lừa đảo trị giá hàng tỷ USD.
Các phiên tòa không chỉ tập trung vào tội lừa đảo viễn thông mà còn bao quát giết người, buôn ma túy, bắt cóc và tra tấn nạn nhân - những người chủ yếu là công dân Trung Quốc bị dụ dỗ sang biên giới và ép buộc làm việc trong trung tâm lừa đảo. Dưới đây là chi tiết cụ thể về từng gia tộc, dựa trên các bản án đã công bố.
Gia tộc Bạch bị buộc tội điều hành 41 trung tâm lừa đảo dưới sự bảo vệ vũ trang. Họ liên quan đến cái chết của 6 công dân Trung Quốc, 1 người tự tử, và buôn lậu 11 tấn methamphetamine. Tòa án Thâm Quyến ngày 04/11/2025 đã tuyên mức án tử hình đối với 5 thành viên, 5 án chung thân, và các án tù từ 3 - 20 năm cho 16 người khác. Gia tộc Minh xây dựng đế chế từ năm 2015, sát hại 14 người, trong đó có 10 nạn nhân đang bỏ trốn. Tòa án Ôn Châu ngày 29/9/2025 đã tuyên án tử hình đối với 16 thành viên và thêm nhiều mức án từ 5 năm tù đến chung thân cho 23 người khác. Gia tộc Ngụy chịu trách nhiệm cái chết của ít nhất 8 công dân Trung Quốc. Nhóm này đang trong quá trình xét xử với các tội danh tương tự, bao gồm giết người, bắt cóc và buôn ma túy. Gia tộc Lưu bị tòa buộc tội lừa đảo, giam giữ bất hợp pháp và giết người. Họ bị xét xử trong các vụ án lớn, với án phạt từ tù có thời hạn đến tử hình.
Tính đến tháng 11/2025, hơn 200 thành viên các băng đảng đã bị truy tố, với hàng chục án tử hình được tuyên. "Tứ đại gia tộc" đã bị triệt phá nghiêm trọng, hoạt động tội phạm ở biên giới giảm đáng kể. Tuy nhiên, tàn dư của các gia tộc có thể di chuyển sang các khu vực khác như Shwe Kokko (nằm dưới sự kiểm soát của phe ly khai Myanmar), Thái Lan, Campuchia, hoặc thậm chí lan rộng sang Nam Mỹ và châu Phi, theo cảnh báo của Liên Hợp Quốc.
Một chuyến bay áp giải các thành viên băng nhóm tội phạm về Trung Quốc. Ảnh: AGB
Về lâu dài, chiến dịch không chỉ bảo vệ công dân Trung Quốc mà còn cải thiện hình ảnh quốc tế của Bắc Kinh, vốn bị tổn hại do chính các công dân Trung Quốc cầm đầu mạng lưới tội phạm.
Các chuyên gia nhận định, đây là mô hình thành công trong công cuộc chống tội phạm xuyên quốc gia. Bên cạnh đó, vẫn rất cần các biện pháp kinh tế - xã hội để ngăn chặn thanh niên thất nghiệp rơi vào bẫy lừa đảo. Đến nay, các gia tộc không còn hoạt động quy mô lớn ở biên giới Trung Quốc - Myanmar, nhưng giám sát chặt chẽ vẫn được duy trì để tránh tái phát, với các vụ án lớn vẫn đang tiếp tục được xử lý vào cuối năm 2025.
TÂN PHONG