Thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: Vân Anh.
Không học tủ, tăng cường tự học và tư duy độc lập
Ông Trần Huy Hoàng, Hiệu trưởng Trường THPT huyện Điện Biên (Thanh An, Điện Biên) cho rằng, yêu cầu quan trọng đầu tiên là học sinh cần nắm chắc yêu cầu và định hướng của Chương trình GDPT 2018.
Đề thi tốt nghiệp THPT phân hóa rất rõ ở câu trả lời ngắn, không còn yếu tố may mắn. Do đó, học sinh không thể học tủ, học lệch, học theo lối mòn; các em cần tập trung phát triển năng lực vận dụng, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề.
Bên cạnh đó, đề thi đưa vào nhiều tình huống thực tế (giao tiếp, xã hội, môi trường, văn hóa...), yêu cầu ở học sinh kỹ năng đọc hiểu, phân tích, liên hệ (đặc biệt là môn Ngữ văn). Từ đó, đòi hỏi giáo viên đổi mới cách dạy: từ truyền thụ kiến thức sang tổ chức hoạt động học tập để học sinh tự chiếm lĩnh tri thức, giáo viên là người định hướng, dẫn dắt và khai mở tri thức.
Ngoài việc học theo chương trình, sách giáo khoa, học sinh nên cần quan tâm theo dõi các vấn đề thời sự trong nước, quốc tế để có kiến thức thực tế.
Làm quen sớm với dạng đề mới cũng rất quan trọng với học sinh 2k8, 2k9; đáng chú ý nhất là đề Ngữ văn không lấy ngữ liệu trong sách giáo khoa; các bài thi trắc nghiệm có thêm dạng thức mới là câu hỏi đúng/sai, trả lời ngắn. Để làm tốt bài thi, học sinh cần rèn luyện kỹ năng đọc, hiểu văn bản, giải quyết bài toán thực tiễn, xử lý tình huống, lập luận có logic.
Ý thức tự học là khâu then chốt quyết định thành bại của người học. Vì thế, giáo viên cần phải định hướng, hướng dẫn cách tự học cho học sinh ở nhà và giao nhiệm vụ phải cụ thể, rõ ràng, có kiểm tra, đánh giá sự tiến bộ; huấn luyện học sinh học theo chủ đề, dự án, gắn với thực tế cuộc sống. Học sinh phải tập thói quen ghi chép, tóm tắt bài, lập sơ đồ tư duy, tự tìm hiểu tài liệu để tăng khả năng tư duy sâu và phản biện.
Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề
Đưa lời khuyên với thí sinh 2k8, ông Trần Quang Huy, Hiệu trưởng Trường THPT Vĩnh Xuân (Vĩnh Xuân, Vĩnh Long) nhấn mạnh đầu tiên đến việc tập trung vào các kiến thức nền tảng trong chương trình học, đặc biệt là các môn thi bắt buộc. Cùng với đó, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề, ví dụ bằng việc tham gia các hoạt động học nhóm để thảo luận và giải quyết các vấn đề khó để rèn luyện kỹ năng. Nếu gặp khó khăn trong học tập, thí sinh nên chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ thầy cô hoặc bạn bè.
Trong quá trình ôn, mỗi thí sinh cần có kế hoạch ôn tập cá nhân hóa dựa trên điểm mạnh, điểm yếu của bản thân. Ôn tập theo cấu trúc đề thi để làm quen với cấu trúc đề thi mới, bao gồm dạng câu hỏi và mức độ khó, để có kế hoạch ôn tập hợp lý.
Thí sinh đồng thời thực hành nhiều, giải nhiều đề thi thử để nâng cao kỹ năng làm bài, quản lý thời gian và giảm áp lực trong ngày thi. Bên cạnh đó, cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, cân bằng giữa học tập và thư giãn để duy trì sức khỏe và tinh thần tốt nhất.
Hải Bình