Bài học đắt giá sau chuyến vươn khơi phạm pháp

3 giờ trướcBài gốc

Vươn khơi kì vọng thoát nghèo

Từ sáng sớm, anh em Lê Văn Hỡi, Lê Văn Âu đã được dẫn giải đến TAND TP.HCM để phục vụ xét xử. Phiên xử hôm nay là bước ngoặt trong cuộc đời hai anh em ngư phủ Hỡi, Âu. Bởi, từ thuở lọt lòng đến khi bị bắt, họ chỉ biết đến sóng nước và biển cả, là những chuyến vươn khơi với hi vọng, mỗi lần trở về cá đầy khoang, gia đình no đủ, con cái được đến trường.

Đi tù thật sự là cú sốc không chỉ bản thân các bị cáo mà còn với gia đình người thân, với họ hàng và dân làng. Chỉ xong phiên tòa hôm nay thôi, anh em bị cáo sẽ bị cách ly một thời gian với xã hội. Lao động chính của gia đình bị mất đi, hệ quả là vợ, các con bị cáo bị ảnh hưởng.

Anh em bị cáo Hỡi, Âu thành khẩn khai báo tại Tòa, thừa nhận sau khi nghe HĐXX giải thích mới hiểu các quy định pháp luật đánh bắt hải sản trên biển.

Có lẽ, đến nay khi đọc kỹ cáo trạng, các bị cáo mới hiểu vì sao vi phạm khi đi đánh bắt hải sản lại bị quy tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” theo quy định tại Điều 348, Bộ luật Hình sự.

Đã bao lần các bị cáo tự hỏi, bản thân có tổ chức cho ai xuất cảnh trái phép đâu? Nhưng pháp luật không phải lúc nào cũng định nghĩa theo theo suy nghĩ đơn giản của các bị cáo. Nếu hành vi của người phạm tội ban đầu vì mục đích tốt, nhưng khi vượt qua khuôn khổ, nó có thể chuyển hóa qua một tội danh khác. Hành vi phạm tội của bị cáo trong vụ án này là một minh chính.

HĐXX phân tích cụ thể những quy định để các bị cáo hiểu và tuân thủ sau này khi chấp hành xong án tù.

Mở đầu phiên xử, Chủ tọa phiên tòa hỏi: “Vì sao chúng ta có biển rộng, ngư trường bao la, các bị cáo không đánh mà vượt biên ra nước ngoài để đánh bắt?”. Bị cáo Hỡi thật thà trả lời: “Dạ tại vì đánh bắt vùng biển gần thì thua lỗ quá, gia đình bị cáo nợ nần chồng chất, cuộc sống khó khăn, cần phải đánh vùng ngoài mới có hải sản giá trị cao”.

Thẩm phán liền chất vấn: “Vậy theo bị cáo, cứ hễ nợ nần, khó khăn là bị cáo có quyền vi phạm pháp luật để có tiền trả nợ sao? Lập luận vậy theo bị cáo có ổn hông?”. Bị cáo Hỡi cúi đầu không trả lời. Khoảng lặng đó có lẽ là sự ngộ ra một điều, có khó khăn đến mấy cũng không thể là cái cớ để bất chấp quy định pháp luật.

Người thân của các bị cáo, ngư dân đến dự tòa, họ cũng hiểu thêm các quy định pháp luật đánh bắt hải sản trên biển.

Theo cáo trạng, bị cáo Lê Văn Hỡi, Lê Văn Âu là anh em ruột, cư trú tại thị trấn Long Hải, Bà Rịa- Vũng Tàu cũ (nay TP.HCM). Bị cáo Hỡi sở hữu hai con tàu mang biển số BV-93169-TS và BV-93269-TS đăng ký hoạt động giã cào. Hỡi đã rủ thêm Âu và tuyển thêm 15 lao động không đăng ký để đi đánh bắt xa bờ.

Sau khi chuẩn bị xong, ngày 3/4/2025 thì Hỡi, Âu đã chủ động lái tàu, tắt định vị chở 15 thuyền viên chạy theo hướng Bắc sang vùng biển Đài Loan (Trung Quốc) để đánh bắt. Tới ngày 12/5/2025, khi 2 tàu cá đang đánh bắt hải sản tại khu vực có vị trí tọa độ 22°00’N - 118039’E thì bị Lực lượng chức năng Đài Loan phát hiện, bắt giữ tàu BV-93269-TS cùng 11 thuyền viên, tàu cá BV-93169-TS chạy thoát về vùng biển Việt Nam. Sau khi làm thủ tục để chuộc người, nộp phạt, đưa tàu về lại quê nhà, thì Hỡi, Âu bị khởi tố hình sự về tội danh trên.

Sau khi tóm tắt cáo trạng, vị Thẩm phán Chủ tọa yêu cầu các bị cáo nói về quá trình chuẩn bị đi đánh bắt cá trái phép. Như chạm vào sự cơ cực bao năm người trụ cột gia đình gồng gánh, bị cáo Hỡi mở đầu: “Dạ thưa, qua mấy mùa đánh bắt, gia đình bị cáo thua lỗ tới 4 tỷ. Bị cáo phải vay nợ để đầu tư tàu thuyền, hy vọng đi vươn khơi đánh hải sản, có tiền trả nợ và trang trải cuộc sống. Hai con tàu “đực”, tàu “cái” do bị cáo đứng tên nhưng phần lớn là nợ, vay mượn trả lãi hàng tháng. Em bị cáo là Âu cũng khó khăn, làm nghề đi biển. Vậy nên bị cáo rủ thêm em trai, tuyển lao động lên tàu để đi đánh bắt”.

Vướng vòng lao lý, gánh nặng nợ nần

Bị cáo Hỡi không phủ nhận mình có vai trò chủ đạo trong vụ án, nhưng luôn khẳng định vì khó khăn, không nhận thức đúng pháp luật, nên mới vi phạm chứ không có mục đích nào khác.

Vị Thẩm phán khẳng định, không thể vì cứ viện cớ vào khó khăn, để biện minh cho hành vi sai trái của mình. Bị cáo trước tiên là công dân, là người đi biển thì bị cáo phải hiểu, phải biết các quy định về phạm vi, quy định trong đánh bắt hải sản trên biển. Bị cáo Hỡi lại gật đầu: “Dạ, bị cáo hiểu, nhưng mong HĐXX chiếu cố cho hoàn cảnh của tôi”.

Chị Nghĩa, vợ bị cáo Hỡi xin giảm án cho chồng tại Tòa, mong HĐXX xem xét mức án nhẹ nhất để chồng sớm trở về.

HĐXX nhấn mạnh, trong vụ án, bị cáo Hỡi có vai trò chính, là chủ phương tiện tàu thuyền, là người khởi đầu ý chí và dẫn đầu đoàn đi đánh cá ngoài vùng biên, vừa chủ động tuyển người không có hợp đồng lao động, vừa cố tình tắt định vị tàu thuyền để tránh sự theo dõi, kiểm tra của cơ quan chức năng, vừa ra vào cảng không đăng ký, báo cáo lao động theo quy định.

Thẩm phán Chủ tọa còn nhấn mạnh, thậm chí với hành vi cố tình tắt định vị, gây nhiễu định vị của bị cáo còn có thể cấu thành một tội danh khác nặng hơn. Bị cáo Hỡi không giấu được sự hối hận: “Thật sự bị cáo ít học, quanh năm đi biển, giờ nghe phân tích của Chủ tọa bị cáo mới nhận ra những hành vi sai phạm của mình. Bị cáo giờ ăn năn lắm, không còn dám tái phạm nữa”.

Vừa ngắt lời, người dự khán thấy hàng nước mắt lăn dài trên đôi má đen sạm của người đàn ông ngoài tuổi 50, sự hối hận vì lỗi lầm. Vì suy nghĩ và hành động đơn giản, giờ đây không chỉ bản thân bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự, mà còn kéo theo người em trai, liên lụy tới nhiều người trong gia đình.

Ngồi hàng phía sau, là bà Nguyễn Thị Nghĩa (vợ bị cái Hỡi) cũng không giấu được nước mắt, vì thương chồng nhưng có lẽ trong sâu thẳm đôi mắt của người phụ nữ, một nỗi lo lớn hơn đó là khoản nợ ngày càng trĩu nặng khi chồng chị, người trụ cột của gia đình phải tạm vắng một thời gian khi đi thụ lý hình phạt tù.

Ông Lê Văn Hời- cha ruột bị cáo Hỡi, Âu trình bày hoàn cảnh khó khăn của các con tại Tòa, xin pháp luật khoan hồng.

Ngày nhận được tin báo chồng, tàu cùng 11 thuyền viên bị phía Đài Loan- Trung Quốc bắt di lý về vùng biển của họ, chị như chết sững. Rồi có người báo tin, phải có 1 triệu Đài tệ nộp phạt thì mới được tha về. Chị đôn đáo chạy vạy khắp nơi mới có được 850 triệu đồng, rồi gửi sang theo hướng dẫn.

Những ngày sau đó chồng chị được tha, cùng tàu và các thuyền viên trở về chị ôm chồng mà khóc. Niềm vui chưa tày gang thì chồng và em chồng bị khởi tố hình sự. Chị và các con khóc hết nước mắt. Đến giờ, khi xem xong cáo trạng, chị mới hiểu vì sao chồng mình bị truy tố, chị cũng nhận thức, bản thân phải có trách nhiệm khuyên nhủ chồng trước mỗi chuyến ra khơi, phải tuân thủ pháp luật. Ngày hôm nay, chị cũng nhất mực xin HĐXX “giơ cao, đánh khẽ” để chồng có mức án nhẹ nhất, sớm về lại với gia đình.

Nói lời sau cùng, bị cáo Hỡi thành thật, cứ ngỡ đi đánh bắt khơi xa ra nước ngoài là có hải sản giá trị nhưng thực ra qua đó mới thấy, không gì bằng biển Việt Nam cả, hải sản không nhiều như bị cáo nghĩ. Lưới cào bị hỏng, bị rách liên tục, may mắn mà bị cáo về lại được Việt Nam.

“Bị cáo giờ đã “tởn” tới già. Nếu được đi đánh bắt lại, bị cáo không bao giờ dám vi phạm nữa. Bị cáo sẽ tuân thủ khai báo, tuân thủ pháp luật, tuân thủ quy định phạm vi đánh bắt”, bị cái Hỡi nói. Cũng như người anh ruột, bị cáo Âu cũng thành thật khai báo và nhận hành vi phạm tội như cáo trạng, mong muốn được xem xét với mức án cao nhất.

Những câu hỏi của HĐXX và trả lời của các bị cáo như thước phim sống động về sự phân định đúng, sai, về lằn ranh phải và trái. Mỗi câu phân tích của HĐXX, những người là lao động có mặt trong khán phòng đều gật đầu như vỡ lẽ rằng, thế nào là quy định, là sự tuân thủ.

Có lẽ qua vụ việc, họ đã nhận ra một chân lý, tuân thủ quy định pháp luật là tự bảo vệ chính mình, là góp phần đảm bảo an ninh ngư trường, kinh tế quốc gia, là bảo vệ hình ảnh đất nước. Trong đó, bảo vệ chính quyền và lợi ích chính đáng của các bị cáo, không vấy cảnh tù tội, nợ nần như hôm nay. Nếu nhận thức rõ và tuân thủ nghiêm ngặt quy định, có lẽ gia đình các bị cáo đã có tháng ngày đoàn tụ, hạnh phúc sau những chuyến vươn khơi.

Bản án nghiêm khắc, có sức răn đe

Hành vi của Lê Văn Hỡi là nghiêm trọng, tuy nhiên xét thấy các bị cáo ăn năn, thành khẩn khai báo, gia đình có nhiều người có công với cách mạng, là những lao động chính của gia đình. Sau khi xem xét, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Lê Văn Hỡi 6 năm tù, bị cáo Lê Văn Âu 9 tháng tù. Tịch thu một tàu cá là phương tiện phạm tội.

Nhóm PV VP.HCM

Nguồn Công Lý : https://congly.vn/bai-hoc-dat-gia-sau-chuyen-vuon-khoi-pham-phap-501191.html