Ông Trump tại sự kiện của Turning Point USA. Ảnh: Reuters.
Hôm 22/11, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã có bài phát biểu dài 90 phút tại AmericaFest, một hội nghị kéo dài 4 ngày do nhóm bảo thủ Turning Point USA tổ chức. Trong lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng kể từ cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hồi tháng 11, ông đã gọi bài phát biểu là “bản xem trước thu nhỏ về cuộc cách mạng dựa trên lẽ thường” trong nhiệm kỳ sắp tới.
Trong bài phát biểu, ông Trump nhắc tới chiến thắng, mô tả những đối thủ theo chủ nghĩa tự do là “ngớ ngẩn” và khẳng định “thời kỳ hoàng kim mới ở nước Mỹ” đã bắt đầu.
Tổng thống đắc cử cũng cam kết đóng cửa biên giới, chấm dứt các quy định liên bang, giảm thuế, truy tố các đối thủ chính trị, “ngăn chặn phong trào thức tỉnh (woke)” và “kết thúc những điều phi lý liên quan tới người chuyển giới”.
“Chúng ta sẽ chấm dứt sự chiếm đóng và ngày 20/1 thực sự sẽ là ngày giải phóng cho nước Mỹ”, ông tuyên bố trước hàng nghìn người.
New York Times nhận định bài phát biểu của tổng thống đắc cử là sự pha trộn quen thuộc giữa những tuyên bố sai sự thật, tự khen, chỉ trích mạnh mẽ đối thủ chính trị cùng những lời hứa thay đổi nước Mỹ theo hướng tốt đẹp hơn khi trở lại nắm quyền.
Cam kết về "chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử Mỹ"
Như thường lệ, ông Trump dành nhiều thời gian nhất cho vấn đề nhập cư và biên giới. Tổng thống đắc cử nhắc lại những tuyên bố không có bằng chứng, khẳng định nhiều quốc gia đang ném “nhà thương điên” và nhà tù vào nước Mỹ và sẽ loại bỏ người nhập cư bất hợp pháp.
“Trong ngày đầu tiên, tôi sẽ ký một loạt sắc lệnh hành pháp mang tính lịch sử để đóng cửa biên giới chúng ta”, ông nói trong tiếng vỗ tay vang dội của khán giả. “Trong cùng ngày, chúng ta sẽ bắt đầu chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử Mỹ”.
Giống nhiều bài phát biểu khác, lần này ông Trump cũng không đi vào chi tiết, không nêu rõ ai và khi nào sẽ bị trục xuất. Tuy nhiên, tổng thống đắc cử nhấn mạnh sẽ chỉ định các băng đảng ma túy Mexico là tổ chức khủng bố và mọi băng đăng “hoạt động trên đất Mỹ sẽ bị giải thể, trục xuất và tiêu diệt”.
Sự kiện hôm 22/12 như phản chiếu lại quá khứ của ông Trump - người có bài phát biểu tương tự tại Phoenix vào tháng 7/2015 khi bắt đầu hành trình vào Nhà Trắng. Ông trở lại cùng địa điểm này vào năm 2016 với bài phát biểu quan trọng về vấn đề nhập cư sau khi có chuyến đi bất ngờ tới Mexico trong tư cách ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa.
Rất nhiều khán giả đội mũ “Make America Great Again” - khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” của ông Trump. Ảnh: New York Times.
Tuy nhiên, hiện tại, một số chủ đề chính đã thay đổi.
Về chủ đề người chuyển giới, ông Trump nói chỉ với một nét bút, “chúng ta sẽ chấm dứt sự chuyển giới điên rồ” và “mổ xẻ” trẻ em, ám chỉ đến phẫu thuật khẳng định giới tính.
"Chúng ta sẽ không để đàn ông tham gia vào các môn thể thao dành cho phụ nữ", ông nói thêm "chính sách của Mỹ sẽ chỉ có hai giới tính: nam và nữ".
Ông Trump cũng nhắm vào các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập tại các tổ chức công và công ty tư nhân, cam đoan sẽ cấm các chương trình như vậy vì "chúng ta tin vào hệ thống khen thưởng thành tích" tại Mỹ.
"Chúng ta sẽ ngừng thức tỉnh", ông tuyên bố, nhắc tới những sáng kiến cấp tiến với nghĩa tiêu cực.
Câu nói này nhận được tràng pháo tay lớn nhất trong buổi sáng hôm đó từ những khán giả có tư tưởng bảo thủ. Hầu hết đội mũ có dòng chữ “Make America Great Again” - khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” của ông Trump - hoặc mặc các trang phục khác có thương hiệu Trump.
Đe dọa Panama
Tổng thống đắc cử nhắc tới kênh đào Panama, gọi việc Mỹ đồng ý đưa kênh đào cho Panama vào những năm 1970 sau một thời gian cùng nhau kiểm soát là “ngu ngốc”. Ông Trump cáo buộc việc Panama tính phí với các công ty vận chuyển của Mỹ là “vô lý” và “cực kỳ bất công”, do đó sẽ chấm dứt chuyện này dưới thời chính quyền mới.
"Sự lừa đảo toàn diện với đất nước chúng ta sẽ dừng lại ngay lập tức”, ông đe dọa, nếu không “sẽ yêu cầu trả lại kênh đào Panama cho Mỹ”.
Song ông Trump không nêu chi tiết về kế hoạch, bởi kênh đào được trao quyền kiểm soát cho Panama thông qua một hiệp ước được cả 2 nước ký kết. Sau sự kiện, ông Trump đã đăng một hình ảnh trên Truth Social về một lá cờ Mỹ tung bay trên một vùng nước hẹp, với bình luận: "Chào mừng đến với Kênh đào Mỹ!".
Ông Trump cũng ca ngợi tỷ phú Elon Musk, người được bổ nhiệm đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ tập trung vào giảm lãng phí chi tiêu liên bang.
Tuần trước, ông Musk có dịp phô diễn sức mạnh chính trị khi đăng 150 bài trên mạng xã hội X chỉ trích một thỏa thuận chi tiêu lưỡng đảng. Thỏa thuận này sau đó đổ bể, khiến một số người, trong đó có một nhà lập pháp, gọi ông chủ Tesla là “Tổng thống Musk”. Ông Trump bật cười trước biệt danh này.
“Chuyện này không thể xảy ra”, ông nói, chỉ ra điều tuyệt vời khi có những người thông minh xung quanh. “Nhưng không, ông ấy sẽ không trở thành tổng thống, tôi cam đoan luôn. Vị trí của tôi an toàn. Biết tại sao không? Vì ông ấy không sinh ra tại đất nước này”.
Hôm 22/12 không phải lần đầu tiên ông xuất hiện tại sự kiện của Turning Point. Năm 2019, ông có bài phát biểu dài ở West Palm Beach, Florida, chỉ vài ngày sau khi bị Quốc hội luận tội lần đầu tiên.
Phương Linh