Bài toán an ninh hóc búa: Mỹ và châu Âu 'đồng sàng dị mộng' trong bảo đảm an ninh cho Ukraine

5 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump đón Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Washington D.C. ngày 18/8. (Ảnh: THX/TTXVN)

Có 26 quốc gia cam kết cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine hậu xung đột, gồm triển khai lực lượng quốc tế trên bộ, trên biển, trên không. Phát biểu sau cuộc họp của “Liên minh tự nguyện” tại Paris, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh, ngay trong ngày xung đột chấm dứt, các bảo đảm an ninh sẽ được triển khai. Mức độ tham gia của các nước châu Âu cũng khác nhau.

Trong khi Pháp bày tỏ sẵn sàng triển khai quân tới Ukraine hậu xung đột, thì Italia tuyên bố không gửi quân nhưng sẽ giám sát lệnh ngừng bắn và hỗ trợ quốc gia Đông Âu huấn luyện binh sĩ. Đáng nói là, Mỹ - đồng minh bên kia bờ Đại Tây Dương của châu Âu và được cho là nhân tố quyết định đối với khả năng triển khai kế hoạch - đến nay chưa đưa ra cam kết rõ ràng, cụ thể và chắc chắn nào về mức độ tham gia, dù Washington bày tỏ sẽ đồng hành cùng Kiev và châu Âu.

Tổng thống Donald Trump cho biết, Mỹ “muốn cứu nhiều người” và sẽ giúp đỡ Ukraine. Nhưng sự hỗ trợ an ninh của Washington từ quân sự, công nghệ cho đến tài chính ra sao thì chưa được nêu rõ. Giới chức các nước châu Âu tuyên bố, kế hoạch nêu trên là cách để phương Tây bày tỏ sự ủng hộ lâu dài với Kiev, kể cả khi xung đột đã lắng xuống. Thuyết phục Washington tham gia kế hoạch đang là nhiệm vụ ưu tiên của châu Âu.

Theo Reuters, các nước châu Âu cho biết họ cần sự bảo đảm an ninh của Mỹ ở Ukraine như một “biện pháp dự phòng”. Thậm chí, Đức tuyên bố sẽ chỉ đưa ra quyết định về đóng góp quân sự khi có các điều khoản rõ ràng, trong đó có mức độ tham gia của Mỹ. Dư luận đánh giá, châu Âu đang tự đẩy mình vào thế khó.

Mỹ từng nhiều lần bày tỏ lập trường về việc bảo đảm an ninh cho Ukraine, theo đó nghiêng về hướng yêu cầu các đồng minh châu Âu phải chịu trách nhiệm nhiều hơn. Tổng thống Donald Trump mới đây nêu rõ, Lục địa già phải đi đầu trong bảo đảm an ninh cho Ukraine. Theo chuyên gia Keir Giles tại Viện nghiên cứu Chatham House, ngay cả khi ông Trump bày tỏ ủng hộ kế hoạch thì vẫn không rõ liệu ông có thật sự muốn thực hiện hay không.

Một trong những lý do được dư luận đưa ra, để giải thích rằng ông Trump khó có thể gia tăng căng thẳng với Nga, là nhà lãnh đạo Mỹ muốn mở đường cho hợp tác với Moskva trong lĩnh vực khoáng sản, năng lượng… Thách thức lớn khác đối với các nước châu Âu đến từ dư luận trong nước. Kết quả khảo sát tại Đức - nền kinh tế đầu tàu Liên minh châu Âu (EU) - cho thấy, có đến 56% số người được hỏi phản đối việc nước này triển khai quân tới Ukraine.

Còn tại Pháp, cuộc khảo sát được thực hiện hồi tháng 3/2025 cho thấy, 67% số người được hỏi ủng hộ triển khai quân nếu Ukraine và Nga đạt thỏa thuận hòa bình. Song nếu thỏa thuận không đạt được, có 68% số người phản đối. Giữa lúc kinh tế đình trệ, châu Âu lại đang gánh một áp lực không nhỏ về chi phí quốc phòng, với khoản chi khoảng 100 tỷ euro mỗi năm cho cuộc xung đột ở Ukraine. Phản ứng cứng rắn từ phía Nga cũng là một thách thức. Nga bác bỏ đề xuất của châu Âu về bảo đảm an ninh hậu chiến ở Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo rằng, bất kỳ lực lượng bên ngoài nào hiện diện trên lãnh thổ Ukraine đều trở thành “mục tiêu hợp pháp” của quân đội Nga. Cùng bày tỏ quan điểm hỗ trợ Ukraine, nhưng châu Âu và Mỹ đang rơi vào cảnh “đồng sàng dị mộng”.

Châu Âu muốn thúc đẩy cơ chế ràng buộc rõ ràng hơn trong khi Mỹ ưu tiên những lợi ích về kinh tế và muốn các đồng minh châu Âu gánh vác phần trách nhiệm lâu dài. Kế hoạch này cũng là phép thử về khả năng tự chủ chiến lược của các nước châu Âu, một điều không hề dễ dàng trong bối cảnh khó khăn tài chính hiện nay. Đây thật sự là bài toán hóc búa với châu Âu.

MINH HẰNG

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/bai-toan-an-ninh-hoc-bua-my-va-chau-au-dong-sang-di-mong-trong-bao-dam-an-ninh-cho-ukraine-post906589.html