Bài toán 'nhà lãnh đạo' Fed gặp khó

4 giờ trướcBài gốc

Cuộc họp cuối cùng trong năm của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) diễn ra trong tuần này, mở ra một năm 2026 đầy biến động với hàng loạt thay đổi nhân sự cấp cao, bao gồm việc Tổng thống Donald Trump dự kiến bổ nhiệm một Chủ tịch Fed mới, cùng những phép thử đối với tính độc lập của ngân hàng trung ương trong bối cảnh sức ép pháp lý và chính trị ngày càng lớn.

Nhà lãnh đạo mới

Nhiệm kỳ Chủ tịch Fed của ông Jerome Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026, và ông Trump dự kiến công bố người kế nhiệm vào đầu năm mới. Danh sách rút gọn được cho gồm cố vấn kinh tế hàng đầu Kevin Hassett và một số ứng viên khác. Quy trình đề cử sẽ kéo theo các phiên điều trần tại Ủy ban Ngân hàng Thượng viện trước khi Thượng viện bỏ phiếu phê chuẩn, với mục tiêu để tân Chủ tịch kịp chủ trì cuộc họp Fed vào tháng 6.

Nhiệm kỳ Chủ tịch Fed của ông Jerome Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026. Ảnh: The Guardian

Ông Powell từng nhận được sự ủng hộ từ lưỡng đảng khi được phê chuẩn hai lần, với các cuộc bỏ phiếu 84-13 năm 2018 và 80-19 năm 2022. Tuy nhiên, Chủ tịch Fed tiếp theo có thể đối mặt cuộc bỏ phiếu sít sao hơn, trong bối cảnh chính quyền ông Trump công khai tìm cách gây ảnh hưởng lên Fed trong khi phần lớn các nghị sĩ đều ủng hộ sự độc lập của ngân hàng trung ương.

Cấu trúc quyền lực phức tạp của Fed gồm: Hội đồng Thống đốc 7 thành viên do Tổng thống bổ nhiệm và Thượng viện phê chuẩn; 12 chủ tịch các ngân hàng dự trữ khu vực; và Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) với các thống đốc và 5 chủ tịch Fed khu vực có quyền biểu quyết luân phiên.

Các quyết định lãi suất gần đây cho thấy sự chia rẽ rõ rệt: một số chủ tịch Fed khu vực phản đối việc giảm lãi suất do lo ngại lạm phát, trong khi 3 thống đốc do ông Trump bổ nhiệm ủng hộ động thái này.

Việc thúc đẩy FOMC tiếp tục giảm lãi suất có thể khó khăn khi nhiều thành viên có quyền bỏ phiếu trong năm tới theo quan điểm “diều hâu”. Dù dữ liệu kinh tế vẫn là yếu tố quyết định, tiến trình này có thể chậm hơn mong muốn của ông Trump, nhất là khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đang tới gần.

Ngoài chính sách lãi suất, Hội đồng Thống đốc vẫn nắm nhiều công cụ ảnh hưởng như quy định về truyền thông công khai, ngân sách và nhân sự của các ngân hàng khu vực, cũng như cách thức giám sát các ngân hàng lớn.

Tuy nhiên, để thay đổi lớn, cần đa số phiếu trong Hội đồng. Với nhiệm kỳ 14 năm của các thống đốc, đến tháng 5 năm tới ông Trump mới chỉ bổ nhiệm được 3/7 ghế.

Hiện chưa rõ khi nào ông Trump sẽ có thêm ghế trống để bổ nhiệm. Dù nhiệm kỳ Chủ tịch của ông Powell chấm dứt vào tháng 5, nhiệm kỳ thống đốc của ông kéo dài đến 2028 - năm cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông Trump. Trong bối cảnh Fed chịu áp lực chưa từng có từ chính quyền Trump, ông Powell được cho là vẫn để ngỏ lựa chọn tiếp tục ở lại.

Ông Trump đang tìm cách tạo thêm một ghế trống bằng việc sa thải Thống đốc Lisa Cook với nhiệm kỳ đến năm 2038.

Quy trình chọn lãnh đạo bị soi xét

Việc bổ nhiệm các chủ tịch ngân hàng dự trữ khu vực, vốn hiếm khi gây chú ý, lại thu hút sự quan tâm gần đây khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đặt câu hỏi về việc nhiều lãnh đạo hiện tại không xuất thân từ chính khu vực họ đại diện.

Các ngân hàng khu vực được thiết lập theo mô hình liên bang nhằm cân bằng ảnh hưởng giữa các trung tâm tài chính giữa Washington và New York. Tuy nhiên, lãnh đạo các Fed khu vực hiện phụ trách các tổ chức quy mô lớn và góp phần quan trọng trong các cuộc tranh luận chính sách. Họ được lựa chọn bởi hội đồng địa phương thông qua các cuộc tìm kiếm nhân tài trên toàn quốc.

Dù Bessent nói rằng đề xuất yêu cầu cư trú của ông không áp dụng hồi tố, đây vẫn là sự can thiệp hiếm hoi từ Washington vào quy trình thường mang tính địa phương. Một số quan điểm pháp lý cho rằng Hội đồng Thống đốc có quyền miễn nhiệm lãnh đạo ngân hàng khu vực, khiến họ dễ chịu sức ép trong các quyết định lãi suất. Tất cả lãnh đạo khu vực hiện đều đang chờ tái bổ nhiệm nhiệm kỳ 5 năm mới, với kết quả dự kiến công bố đầu năm tới.

Liên Hà (Theo ABCNews, Nikkei)

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/bai-toan-nha-lanh-dao-fed-gap-kho.931840.html