Tỷ phú Robin Li phát biểu trong buổi công bố Ernie 5.0
Ernie 5.0: Nỗ lực theo kịp đối thủ
Baidu Inc. vừa công bố phiên bản mới nhất của mô hình AI chủ lực, trong nỗ lực duy trì vị thế trong đấu trường trí tuệ nhân tạo cực kỳ cạnh tranh của Trung Quốc. Mô hình Ernie 5.0 được mô tả là một mô hình "đa phương thức tự nhiên" có khả năng hiểu các lệnh của người dùng ở nhiều định dạng phương tiện khác nhau.
Tỷ phú Robin Li, người sáng lập Baidu, phát biểu tại sự kiện công nghệ thường niên lớn nhất của công ty ở Bắc Kinh hôm thứ Năm "Bản thân trí tuệ chính là ứng dụng vĩ đại nhất, và tốc độ lặp lại công nghệ là rào cản duy nhất. Baidu sẽ tiếp tục đầu tư và phát triển nhiều mô hình tiên tiến hơn để đẩy giới hạn của trí tuệ lên cao hơn".
Trong các bài kiểm tra chuẩn được Baidu trình bày trên sân khấu, Ernie 5.0 được so sánh với các đối thủ như DeepSeek, Google Gemini của Alphabet Inc. và GPT-5 của OpenAI trong các bài kiểm tra về khả năng hiểu ngôn ngữ, âm thanh và hình ảnh. Mặc dù AI của Baidu hiếm khi đạt điểm cao nhất, công ty đã cố gắng chứng minh rằng họ đang theo kịp những người dẫn đầu.
Từ tiên phong đến chạy đuổi
Baidu, công ty tiên phong trong lĩnh vực tìm kiếm internet của Trung Quốc, đang đặt cược vào AI để thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai. Tuy nhiên, công ty đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các mô hình nguồn mở như DeepSeek cũng như làn sóng ứng dụng được xây dựng trên nền tảng AI. Bị ảnh hưởng bởi doanh thu quảng cáo suy yếu, doanh thu của Baidu dự kiến sẽ giảm 8% - mức giảm lớn nhất trong gần một thập kỷ - trong quý kết thúc vào tháng 9.
Nghịch lý của Baidu nằm ở chỗ: công ty từng có lợi thế khởi đầu trong cuộc đua AI của Trung Quốc và tại một thời điểm trông giống như đối thủ đáng gờm nhất của đất nước này với OpenAI. Nhưng rất nhanh chóng, Baidu mất vị thế dẫn đầu vào tay các đối thủ bao gồm ByteDance Ltd. và Alibaba Group Holding Ltd. Hai công ty này lần lượt dẫn đầu trong các ứng dụng AI tự nhiên và mô hình nguồn mở, trong khi Baidu đang phải vật lộn để bắt kịp trên cả hai mặt trận.
Robin Li trước đây đã dự đoán rằng các mô hình độc quyền sẽ nổi bật trong cạnh tranh - trước khi DeepSeek xuất hiện, thứ đã buộc công ty của ông phải đảo ngược lộ trình và công khai nguồn mở các mô hình Ernie. Người sáng lập này ban đầu cũng bỏ qua công nghệ tạo video AI, mặc dù giờ đây Baidu đang đuổi theo các đối thủ như Kuaishou Technology sau khi họ chứng minh tiềm năng kiếm tiền từ thể loại đó.
Lời cảnh báo về bong bóng AI
Trong bài phát biểu của mình, Li đã đề cập đến cuộc tranh luận đang diễn ra về việc liệu ngành công nghiệp có đang tạo ra một bong bóng AI hay không. Không nêu tên công ty cụ thể, ông chỉ trích một cấu trúc "không lành mạnh, không bền vững" trong đó các nhà sản xuất chip thu được nhiều lợi ích nhất từ AI, thay vì các nhà phát triển ứng dụng.
Li nói: "Bất kể các nhà sản xuất chip kiếm được bao nhiêu tiền, các mô hình được xây dựng trên chip đó phải tạo ra giá trị gấp 10 lần, và các ứng dụng được phát triển trên các mô hình đó phải tạo ra giá trị gấp 100 lần - chỉ khi đó chúng ta mới có thể đạt được một hệ sinh thái công nghiệp lành mạnh".
Đây là một quan sát sâu sắc về hiện trạng của ngành AI toàn cầu. Trong khi NVIDIA và các công ty chip khác đang gặt hái lợi nhuận khổng lồ, nhiều công ty phát triển mô hình AI và ứng dụng đang phải vật lộn với chi phí cao và lợi nhuận thấp. Baidu, với kinh nghiệm của mình, đang cảnh báo về một mất cân bằng có thể làm chậm sự phát triển bền vững của ngành.
Chiến lược đa chiều
Thông báo về mô hình mới xuất hiện vào cuối cùng của một buổi trình diễn kéo dài ba giờ về các sản phẩm khác của Baidu. Công ty đã phát triển hai chip mới cho suy luận và đào tạo AI, dự kiến sẽ được bán vào năm 2026 và 2027, các giám đốc điều hành cho biết hôm thứ Năm mà không tiết lộ thông số kỹ thuật.
Trong lĩnh vực phần mềm AI, công ty đã ra mắt một công cụ tác nhân (agentic tool) cho các mục đích công nghiệp như điều khiển đèn giao thông. Baidu cũng đang đẩy mạnh một số sản phẩm hiện có ra thị trường nước ngoài, bao gồm một công cụ thay thế streamer bằng avatar kỹ thuật số và một công cụ phát triển không cần viết mã.
Việc Baidu đầu tư vào cả phần cứng lẫn phần mềm cho thấy tham vọng xây dựng một hệ sinh thái AI toàn diện. Tuy nhiên, với doanh thu đang suy giảm và cạnh tranh ngày càng gay gắt, câu hỏi đặt ra là liệu chiến lược "rải đều" này có phải là lựa chọn tối ưu hay không.
Bài học từ những sai lầm chiến lược
Câu chuyện của Baidu là một bài học quý giá về tầm quan trọng của việc đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn trong một ngành công nghiệp phát triển nhanh chóng. Việc ban đầu cố thủ với mô hình độc quyền khi xu hướng nguồn mở đang nổi lên, hoặc bỏ qua tạo video AI khi đó là một trong những ứng dụng hấp dẫn nhất, đã khiến công ty mất đi lợi thế ban đầu.
Trong thế giới công nghệ, đặc biệt là AI, không có gì đảm bảo rằng người đi trước sẽ giữ được vị trí dẫn đầu. Baidu đã chứng minh điều này một cách đau đớn. Công ty có nguồn lực, tài năng và kinh nghiệm, nhưng những quyết định chiến lược sai lầm đã khiến họ phải chạy đuổi theo những đối thủ từng ở phía sau.
Với Ernie 5.0 và các sản phẩm mới, Baidu đang cố gắng tái khẳng định vị thế của mình trong cuộc đua AI của Trung Quốc. Tuy nhiên, thách thức không chỉ nằm ở việc phát triển công nghệ tốt hơn, mà còn ở việc tìm ra mô hình kinh doanh bền vững trong một thị trường đang bị thống trị bởi các đối thủ mạnh hơn.
Cuộc đua AI của Trung Quốc vẫn còn dài và Baidu vẫn là một người chơi quan trọng. Nhưng để không chỉ tham gia mà còn dẫn đầu, công ty cần nhiều hơn là công nghệ tốt - họ cần một tầm nhìn chiến lược rõ ràng và khả năng thực thi nhanh chóng. Ernie 5.0 có thể là một bước đi đúng hướng, nhưng liệu nó có đủ để Baidu lấy lại vị thế của mình hay không vẫn còn là một câu hỏi mở.
Bùi Tú