Bạn đồng hành xoa dịu nỗi đau trong các bệnh viện ở Trung Quốc

13 giờ trướcBài gốc

Những câu chuyện không tên ở bệnh viện

6h45 phút sáng, tại Bệnh viện đa khoa Renji ở quận Phố Đông, TP Thượng Hải, hành lang tầng 1 đã chật kín. Tiếng loa thông báo từ quầy khám nội vang lên đều đặn. Một người đàn ông mặc áo khoác xanh đậm đứng cạnh cụ bà ngoài 70 tuổi, tay cầm sổ khám, tay kia đỡ nhẹ khuỷu tay bà. Anh không phải người thân - mà là một "người đồng hành" được thuê để giúp bà khám bệnh hôm nay. "Cụ yên tâm, cháu đã đặt lịch với bác sĩ rồi. Giờ chỉ cần xét nghiệm máu, rồi qua chụp CT là xong", anh nói nhỏ. Bà mỉm cười, tay nắm tay anh như thể là cháu ruột.

Trong khi đó, tại Bệnh viện quốc tế Đại học Bắc Kinh, chị Li Chen, một người có thâm niên gần 10 năm trong nghề "bạn đồng hành ở bệnh viện" đang đón một cụ ông hơn 80 tuổi từ taxi ra. Chị giúp ông di chuyển, làm thủ tục và ghi lại lời dặn của bác sĩ. Về nhà, chị sẽ gửi cho gia đình ông một bản tóm tắt đầy đủ - việc mà con cái ông không thể làm nếu chỉ gọi điện qua loa. "Chúng tôi không phải con cháu họ, nhưng nhiều lúc lại là người ở bên họ những giờ phút dễ tổn thương nhất", chị Li Chen nói.

Cảnh xếp hàng chờ đợi tại một bệnh viện ở Thượng Hải.

Còn ở phòng chờ của Bệnh viện Nhân dân Quảng Châu, Liu Fang đang cặm cụi ghi vào sổ tay lịch dùng thuốc, trong khi cụ bà cạnh cô đã ngủ thiếp đi, tựa đầu vào vai cô như một đứa trẻ. "Ban đầu tôi chỉ nghĩ làm để kiếm sống. Nhưng sau vài tháng, tôi bắt đầu nhớ từng người bệnh, từng câu chuyện nhỏ", Liu Fang cho biết.

Tại khu nội soi Bệnh viện Thâm Quyến, một người đàn ông trung niên tên Wang đang đỡ một bệnh nhân vừa gây mê xong. Anh dùng khăn giấy lau mồ hôi trên trán bà, đưa sổ y bạ cho điều dưỡng, rồi ghi chú cẩn thận liều thuốc bác sĩ dặn. Không ai ngờ anh là một "bạn đồng hành được thuê theo giờ" bởi sự tận tâm của anh khiến nhiều người lầm tưởng là người thân ruột thịt. "Bệnh nhân này là giáo viên đã nghỉ hưu, con cái đi nước ngoài cả. Tôi theo từ lúc đặt lịch online đến khi làm xét nghiệm xong. Công việc không vất, nhưng phải đủ kiên nhẫn và hiểu quy trình bệnh viện. Tôi từng đưa một bệnh nhân ung thư đi khám 3 tháng liền. Sau đó bà ấy vẫn gọi tôi là “em trai”, anh Wang kể.

Thực tế, ở Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu hay Thâm Quyến, hình ảnh những người xa lạ hỗ trợ bệnh nhân khám bệnh không còn mới. Dịch vụ "bạn đồng hành ở bệnh viện" đang phát triển ở Trung Quốc như một phản ứng tự nhiên của xã hội trước tình trạng già hóa dân số và sự vắng mặt của những "vòng tay gia đình". Tian Yigui (83 tuổi), người vừa trao một số giấy tờ của người vợ lớn tuổi của mình cho Meng Jia (39 tuổi), một "bạn đồng hành ở bệnh viện". Tian cho biết, hầu hết các bệnh viện ở Bắc Kinh đều "vô cùng khó hiểu". "Chúng tôi phải lên xuống tất cả các tầng, chờ thang máy, xếp hàng chờ... thực sự rất phiền phức. Nhưng khi có Meng, mọi thứ đơn giản hơn nhiều".

Mang theo một tập giấy tờ vào Khoa y học cổ truyền Trung Quốc, Meng lướt qua thủ tục đăng ký trước khi cùng ông Tian và bà vợ Gao Yingmin vào phòng khám... Rồi trong khi để bà Gao nghỉ ngơi ở khu vực chờ, Meng đưa ông Tian đến quầy thanh toán trước khi giải thích cho cặp đôi cách lấy thuốc theo toa. Với dịch vụ kéo dài 4 giờ đồng hồ này, Meng tính phí khoảng 300 NDT (tương đương 40 USD). Bà Gao, 78 tuổi, người đang điều trị các biến chứng sau phẫu thuật họng, thì cho rằng dịch vụ kiểu này xứng đáng với từng xu bỏ ra. "Những người giúp việc tiện lợi, thiết thực đã mang lại cho chúng tôi sự an tâm. Chúng tôi không còn phải lo lắng nữa... Họ đã làm hết mọi việc", bà Gao tâm sự.

Công việc thật - nhu cầu thực sự

Trong những năm gần đây, hàng ngàn quảng cáo tìm người bạn đồng hành cho bệnh nhân đã xuất hiện trên khắp các trang mạng xã hội ở Trung Quốc. Các nhà chức trách dường như cho phép những người bạn đồng hành vào bệnh viện vì họ phù hợp với chính sách thúc đẩy dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi của chính phủ. Meng không có kiến thức y khoa trước khi đăng ký chương trình đào tạo kéo dài một tuần do nền tảng trực tuyến kết nối bệnh nhân và người bạn đồng hành mang tên Chengyi Health điều hành.

Người sáng lập Chengyi Health, bác sĩ gây mê Li Gang cho biết, có một khoảng cách kiến thức lớn khi nói đến chăm sóc y tế. "Các bệnh viện lớn của Trung Quốc có thể có hơn 50 khoa lâm sàng, mỗi khoa lại có nhiều chuyên khoa phụ. Điều đó có nghĩa là nhiều người "không biết cách đi khám bác sĩ", bác sĩ Li giải thích và cho biết, 2/3 khách hàng của Chengyi Health ở độ tuổi từ 60 trở lên.

Thực tập sinh Tao Yuan (24 tuổi) cho biết, anh đã nghỉ việc tại một công ty Internet để theo đuổi nghề này. Một thế hệ sinh ra dưới chính sách một con (hiện đã bị bãi bỏ) ở Trung Quốc đang bước vào tuổi trung niên và phải một mình chăm sóc cha mẹ già của mình. Áp lực công việc và gia đình ngày càng tăng đã khiến họ thực sự cần sự giúp đỡ của những người "bạn đồng hành ở bệnh viện".

Theo tờ HongKong Free Press, dịch vụ này bắt đầu tăng mạnh từ sau đại dịch COVID-19, khi nhiều gia đình không thể đưa cha mẹ đi viện. Cùng lúc đó, Trung Quốc ghi nhận tỉ lệ người già sống một mình tăng kỷ lục. Hiện nay, hơn 500 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ này trên Meituan, Taobao, JD.com… với giá dao động từ: 13 USD cho việc lấy thuốc, lấy giấy tờ; 40-80 USD để đi cùng khám bệnh, nội soi, hậu phẫu nhẹ… Những người hành nghề tự do (tức là không thuộc một đơn vị cung cấp dịch vụ nào) như Xiao Shu (36 tuổi, ở Bắc Kinh) kiếm được khoảng 10.000 NDT/tháng (tương đương 1.400 USD).

Một "bạn đồng hành ở bệnh viện" (bên trái) ngồi với một bệnh nhân tại một bệnh viện ở Bắc Kinh, Trung Quốc.

Cơ hội mới?

Theo các nhà phân tích, dịch vụ "bạn đồng hành ở bệnh viện" đã mang lại nhiều mặt tích cực cho xã hội Trung Quốc trong bối cảnh dân số đang già hóa nhanh chóng như: Giảm áp lực cho người nhà bệnh nhân; giúp người già có cảm giác an toàn, thân thiện; tạo việc làm linh hoạt, nhân văn. Wang Feng, chuyên gia về nhân khẩu học Trung Quốc nhận định: "Trung Quốc sẽ có nhu cầu lớn hơn về... hỗ trợ cá nhân vì người già chiếm tỷ lệ ngày càng lớn trong dân số. Người lớn tuổi đi làm không có thời gian đưa cha mẹ già đến bệnh viện, trong khi công nghệ vẫn chưa thể thay thế người chăm sóc". Và nhu cầu thực đã khiến nghề này ngày càng nở rộ. Thống kê của Hiệp hội Phúc lợi xã hội và dịch vụ cao cấp Trung Quốc cho hay, năm 2024, dịch vụ "bạn đồng hành ở bệnh viện" đã sinh lời tới 7.000 tỷ NDT (tương đương 970 tỷ USD).

Tuy vậy, cũng có nhiều rủi ro với nghề này vì chưa có quy định pháp lý rõ ràng, chưa có tiêu chuẩn đào tạo - đạo đức nghề nghiệp cho người tham gia và có nguy cơ việc này sẽ bị lạm dụng lòng tin, rò rỉ thông tin cá nhân. "Tôi từ chối đưa người trên 90 tuổi đi tái khám sau phẫu thuật vì nếu xảy ra chuyện gì bất trắc, tôi không được pháp luật bảo vệ", Xiao nói.

Hiện tại, các tổ chức như Hiệp hội Lão khoa Trung Quốc đang đề xuất chuẩn hóa nghề nghiệp, đào tạo kỹ năng y tế, hiểu biết về pháp lý, cách giao tiếp; đồng thời nhiều bệnh viện lớn đang thử nghiệm AI để đồng hành y tế, giúp định tuyến và hỗ trợ thông minh cho bệnh nhân.

Chu Nguyễn

Nguồn ANTG : https://antgct.cand.com.vn/nguoi-trong-cuoc/ban-dong-hanh-xoa-diu-noi-dau-trong-cac-benh-vien-o-trung-quoc-i776125/