Quang cảnh cuộc họp.
Góp phần ổn định đời sống nhân dân, củng cố niềm tin xã hội
Thời gian qua, công tác giảm nghèo của nước ta tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng, được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm nhanh; nhiều địa phương vùng khó khăn có bước chuyển biến tích cực; các chương trình, dự án giảm nghèo ngày càng chú trọng hơn đến phát triển sinh kế, tạo việc làm, nâng cao khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam đặc biệt quan tâm đến công tác giảm nghèo; nhiều tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, nhà hảo tâm quan tâm hỗ trợ người nghèo. Điển hình, phong trào "Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau" được toàn xã hội quan tâm; phong trào "Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025" đã về đích sớm trước so với Nghị quyết 42 của Trung ương là 5 năm, so với dự kiến khi phát động là 4 tháng; Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ với MTTQ Việt Nam, huy động các nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, huy động ngân sách nhà nươc từ nguồn tiết kiệm chi, cùng với nguồn vận động xã hội, phong trào đã hoàn thành trên 334.000 nhà cho các đối tượng hộ nghèo, cận nghèo, người có công, người đồng bào dân tộc số, qua đó góp phần giảm sâu tỷ lệ hộ nghèo của cả nước.
Về công tác cứu trợ, trước tình hình thiên tai, biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, cơ sở hạ tầng và sinh kế của nhân dân. Trong bối cảnh đó, công tác cứu trợ xã hội không thể chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ trước mắt, mà phải gắn chặt với phục hồi sinh kế, ổn định đời sống, giảm nghèo bền vững. Đây là yêu cầu xuyên suốt, đặt ra trách nhiệm lớn đối với cả hệ thống chính trị và công tác Mặt trận.
Ông Cao Xuân Thạo, Trưởng ban Công tác xã hội Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết: Thời gian qua, hưởng ứng lời kêu gọi của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Mặt trận các cấp đã chủ động phối hợp với chính quyền, các ngành chức năng tổ chức vận động cứu trợ quy mô lớn, kịp thời điều phối, phân bổ nguồn lực hỗ trợ đúng đối tượng, đúng nhu cầu; triển khai các mô hình, dự án giảm nghèo gắn với sinh kế; thực hiện giám sát việc quản lý, sử dụng các nguồn lực cứu trợ, góp phần bảo đảm công khai, minh bạch.
Trong công tác giảm nghèo, với phương châm "Không để ai bị bỏ lại phía sau", MTTQ Việt Nam triển khai hàng loạt chương trình, phong trào thiết thực hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo, người yếu thế vươn lên. Những việc làm ấy không chỉ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, còn tạo nền tảng vững chắc để các địa phương thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều trong giai đoạn mới.
Đối với công tác cứu trợ, Mặt trận không chỉ là chủ thể vận động các nguồn lực xã hội, còn là đầu mối điều phối, kết nối, giám sát hoạt động cứu trợ. Thông qua các Lời kêu gọi kịp thời, đúng thời điểm, Mặt trận đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái trong toàn xã hội; huy động sự tham gia tự nguyện, rộng khắp của các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, tổ chức tôn giáo và người Việt Nam ở nước ngoài. Hoạt động cứu trợ của Mặt trận bảo đảm hỗ trợ đúng đối tượng, kịp thời nhu cầu thiết yếu của người dân trong lúc khó khăn, hoạn nạn; góp phần quan trọng vào việc ổn định đời sống nhân dân, củng cố niềm tin xã hội.
Phát huy vai trò của MTTQ trong giám sát, điều phối
Các đại biểu đã thảo luận làm rõ thực trạng tình hình triển khai công tác vận động hỗ trợ giảm nghèo và công tác vận động cứu trợ của MTTQ Việt Nam thời gian qua; chỉ ra những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện; đề ra các nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp chủ yếu để nâng cao vai trò, trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của MTTQ Việt Nam các cấp trong công tác cứu trợ và giảm nghèo; đồng thời đưa ra các đề xuất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về cứu trợ, giảm nghèo.
Ông Trần Sỹ Pha, Trưởng ban Công tác xã hội và Quản lý thảm họa Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh mới, công tác cứu trợ và giảm nghèo bền vững cần quan tâm đến các giải pháp về tăng cường công tác chuyển đổi số, đảm bảo tính minh bạch, nhanh chóng dựa trên dữ liệu thu thập từ MTTQ Việt Nam cấp xã, các Ban Công tác Mặt trận ở địa phương, bản đồ tương tác dân sinh để phân bổ nguồn lực cứu trợ hợp lý, cân đối giữa các địa phương chịu ảnh hưởng bởi thiên tai.
MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các tổ chức, cá nhân về công tác cứu trợ, khuyến cáo người dân ưu tiên cứu trợ những gì người dân cần trong giai đoạn cứu trợ khẩn cấp, đảm bảo thiết thực, hiệu quả. Các địa phương cần nghiên cứu xây dựng các trung tâm điều phối cứu trợ tại các vùng có thiên tai xảy ra trên diện rộng. Những thông tin về nhu cầu cứu trợ của từng địa phương được cập nhật hàng ngày tới trung tâm này, từ đó thuận tiện cho việc điều phối nguồn lực đáp ứng nhu cầu của người dân ở vùng cần cứu trợ, ông Trần Sỹ Pha đề xuất.
Từ thực tiễn triển khai công tác giảm nghèo bền vững và cứu trợ tại địa phương, bà Hoàng Thu Hồng, Trưởng ban Tuyên giáo và Công tác xã hội Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội đề xuất, cần sớm hoàn thiện khung pháp lý về công tác vận động ủng hộ để triển khai khả thi hơn trên thực tế; thiết lập cơ chế hướng dẫn phối hợp điều phối đối với các hoạt động thiện nguyện; tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ Mặt trận tham gia công tác cứu trợ, tập huấn chuyên đề, chuyên sâu về sử dụng quỹ cứu trợ. Đồng thời cần hoàn thiện cơ chế tiếp nhận, quản lý, sử dụng hiện vật cứu trợ, gắn cứu trợ khẩn cấp với các chương trình an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững.
Dịp này, các đại biểu tham dự cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27/10/2021 của Chính phủ về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện nhằm hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Các ý kiến mong muốn việc sửa đổi sẽ phù hợp với việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay, khắc phục một số bất cập quy định trong Nghị định 93/2021/NĐ-CP; bổ sung một số quy định mới nhằm tăng cường minh bạch, ứng dụng công nghệ thông tin, bảo đảm và nâng cao hơn nữa tính khả thi, hiệu quả trong hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Từ đó góp phần nâng cao vai trò, trách nhiệm của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong tham gia cùng Nhà nước, chính quyền nâng cao hiệu quả; phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ trong giám sát, điều phối công tác khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo...
Bài và ảnh: Phúc Hằng (TTXVN)