Băn khoăn bài toán biến gầm cầu thành bãi giữ xe

2 giờ trướcBài gốc

Đề xuất mới đây của Sở Xây dựng TP.HCM cho thấy, nhu cầu đỗ xe của người dân vẫn rất lớn, trong khi việc quy hoạch và triển khai hệ thống giao thông tĩnh gồm các bãi giữ xe công cộng đang gặp nhiều vướng mắc, đặc biệt là khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng.

Gầm cầu ở TP.HCM nhếch nhác.

Tận dụng hay tiềm ẩn rủi ro?

Dọc theo các tuyến đường lớn như Điện Biên Phủ, Trường Chinh, Nguyễn Văn Cừ… không khó để bắt gặp cảnh tượng gầm cầu bị bỏ trống, nhếch nhác, trở thành nơi tập kết rác, vật liệu xây dựng phế thải hoặc là điểm trú ngụ tạm bợ của người vô gia cư.

Đơn cử như gầm cầu Kinh, cầu Rạch Chiếc, cầu vượt Nguyễn Hữu Cảnh nhiều đoạn trở thành điểm tập kết rác tự phát. Dưới chân cầu Sài Gòn, người dân tận dụng không gian để buôn bán nhỏ lẻ. Trong khi đó, gầm cầu Bình Lợi lại được rào chắn, trở thành nơi tập kết vật liệu xây dựng lộn xộn, đồng thời cũng là chốn dừng chân quen thuộc của các tài xế xe ôm công nghệ.

Gầm cầu Phú Mỹ đầy rác.

Gầm cầu Bình Lợi được rào chắn.

Ông Lê Hồng Nam (phường Bình Thạnh) bày tỏ quan điểm, việc sử dụng gầm cầu làm bãi giữ xe là ý tưởng tốt.

"Nên cấm để xe trong phạm vi 2m tính từ chân trụ cầu, nhằm đảm bảo không ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực và tạo hành lang an toàn tối thiểu khi có sự cố. Chiều cao gầm cầu phải từ 10m trở lên mới đủ điều kiện bố trí xe phía dưới. Mật độ đỗ xe cần thông thoáng, không xếp chồng, không chen lấn. Quan trọng nhất, phải có nhân sự trực tiếp túc trực 24/24 tại hiện trường, không thể chỉ lắp vài chiếc camera rồi ngồi giám sát từ xa" - ông Nam đề xuất.

Rác dưới gầm cầu Nguyễn Văn Cừ.

Gầm cầu Kinh đọng rác dù có bảng cấm.

Anh Lương Anh Vũ (phường Cát Lái) thẳng thắn bày tỏ: “Tận dụng mặt bằng là tốt, nhưng gầm cầu không phải nơi lý tưởng để giữ xe, đặc biệt là xe máy, ô tô, những phương tiện có thể phát sinh cháy nổ. Một khi cháy xảy ra, ngọn lửa không chỉ thiêu rụi tài sản mà còn đe dọa nghiêm trọng đến kết cấu chịu lực của cây cầu, vì bê tông và thép đều rất nhạy cảm với nhiệt độ cao".

Ở góc nhìn khác, anh Đỗ Xuân Sanh (phường Bình Trưng) lại ủng hộ phương án biến gầm cầu thành công viên, như mô hình đã làm tại nhiều gầm cầu. Vừa tạo mỹ quan, vừa là không gian tập thể dục, sinh hoạt cộng đồng.

"Còn nếu làm bãi giữ xe mà không đảm bảo được an toàn thì chỉ cần một vụ cháy là hỏng cả cây cầu trị giá hàng trăm, hàng nghìn tỉ đồng. TP.HCM hiện có rất nhiều cầu yếu, cầu đã xuống cấp, tồn tại hàng chục năm. Nếu biến gầm cầu thành nơi giữ xe, một loại hình có nguy cơ cháy nổ cao thì rủi ro là quá lớn", anh Xanh nói.

Không gian gầm cầu: Cơ hội và giới hạn

Kỹ sư cầu đường Trần Văn Tường cho biết, ý tưởng tận dụng không gian dưới gầm cầu để làm bãi giữ xe trước đây đã từng xuất hiện, nhằm giải quyết nhu cầu bức thiết của người dân. Đây không phải là phát kiến quá mới, nhưng trong bối cảnh nhiều khu vực ở TP.HCM đang thiếu chỗ để xe trầm trọng, đề xuất này càng đáng lưu tâm hơn bao giờ hết, cá nhân tôi hoàn toàn ủng hộ.

Nhiều thành phố lớn trên thế giới như Thâm Quyến, Thượng Hải (Trung Quốc) đã làm điều tương tự. Họ biến gầm cầu thành công viên, khu vui chơi, lối đi bộ hoặc không gian sinh hoạt cộng đồng. Không chỉ đáp ứng nhu cầu dân sinh, những không gian này còn nâng tầm mỹ quan đô thị, xóa bỏ hoàn toàn cảnh quan u ám, tăm tối vốn dĩ gắn liền với “gầm cầu”.

Gầm cầu Rạch Chiếc.

Thực tế tại TP.HCM cho thấy nhiều gầm cầu đang bị bỏ trống, không được khai thác hay quản lý rõ ràng. Có nơi bị biến thành bãi tập kết rác, nơi cư trú tạm bợ, thậm chí là điểm nóng tệ nạn. Trong bức tranh đó, những đề xuất như tận dụng gầm cầu để làm bãi giữ xe, nếu được quy hoạch bài bản là điều đáng khích lệ, theo ông Tường.

Tuy nhiên, một đề xuất đúng chưa đủ. Điều quan trọng là làm sao để biến ý tưởng thành hiện thực. Muốn phát huy hiệu quả, việc sử dụng gầm cầu cần đi kèm các tiêu chuẩn cụ thể: thiết kế hài hòa với không gian đô thị, kết hợp mảng xanh, đảm bảo phòng cháy chữa cháy (PCCC).

Muốn triển khai hiệu quả và đồng bộ, cơ quan chức năng cần sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật cho việc sử dụng không gian dưới gầm cầu. Việc đầu tư cũng cần được xã hội hóa, khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư theo cơ chế minh bạch, có cạnh tranh lành mạnh để nâng cao chất lượng dịch vụ.

Tuy nhiên, việc tận dụng gầm cầu làm bãi giữ xe là một giải pháp ngắn hạn trong lúc đô thị chưa có đủ quỹ đất dành riêng cho bãi đỗ xe. Song, nó chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu thực tế.

"TP.HCM từ gần 20 năm trước đã từng đề xuất nhiều mô hình bãi xe từ bãi xe ngầm, bãi xe nổi, thậm chí tận dụng mặt nước để làm nơi giữ xe. Nhưng sau cùng, hầu hết các ý tưởng đều gãy gánh giữa đường, chưa đi được đến tận cùng vì cơ chế, chi phí đầu tư lớn, lợi nhuận thấp...

Thực tế, giá giữ xe đang bị kiểm soát. Nhà đầu tư tính toán kỹ càng thì thấy chi phí đầu tư rất lớn, nhưng doanh thu không đủ để thu hồi vốn, chưa nói đến lợi nhuận. Đó là lý do nhiều dự án vẫn còn trên giấy. Nếu không có một cơ chế đột phá, chẳng hạn như thả nổi giá giữ xe có kiểm soát, miễn tiền sử dụng đất, miễn thuế hoặc hỗ trợ đầu tư ban đầu thì rất khó để mời gọi doanh nghiệp vào cuộc" - ông Tường nói.

Người dân buôn bán tự phát dưới gầm cầu.

Ở góc độ khác, TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM cho rằng: gầm cầu vốn không phải là nơi lý tưởng để giữ xe, đặc biệt xét về yếu tố an toàn, cháy nổ.

Tuy nhiên, nếu thực sự bức bách, không còn quỹ đất nào khác, thì cực chẳng đã có thể cân nhắc, với điều kiện phải kiểm soát nghiêm ngặt về PCCC, an ninh và môi trường. Xe có nguy cơ cháy nổ cao có thể cấm. Hệ thống cảnh báo, chữa cháy cần được trang bị bài bản. Mức giá giữ xe cũng nên được nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo tính bền vững lâu dài.

Một khuyến nghị quan trọng là: cần thay đổi cách nhìn của chính quyền đối với bãi giữ xe. Lâu nay, nhà nước thường xem đây là loại hình “dịch vụ trông giữ xe”, dẫn tới việc thu tiền sử dụng đất, thu thuế như cơ sở kinh doanh. Nhưng thực chất, bãi giữ xe là một phần của hạ tầng giao thông, giống như đường sá, cầu cống, cần được ưu tiên về quỹ đất và cơ chế.

Nếu có thể xem giữ xe như là đất giao thông, đất công cộng, và miễn chi phí sử dụng đất, thuế phí, thì chi phí đầu tư sẽ giảm đáng kể. Khi đó, nhà đầu tư chỉ tập trung vào xây dựng và vận hành, khả năng hoàn vốn và sinh lợi sẽ cao hơn, tạo động lực thực sự để triển khai.

NHƯ NGỌC

Nguồn PLO : https://plo.vn/ban-khoan-bai-toan-bien-gam-cau-thanh-bai-giu-xe-post873029.html