Theo hướng dẫn của Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT quy định về đánh giá học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông thì việc xếp loại học lực của học sinh có 04 mức: tốt, khá, đạt, chưa đạt. Với các môn chưa đạt, đương nhiên nhà trường phải có kế hoạch dạy thêm (phụ đạo) nhưng thông thường học sinh có học lực chưa đạt rất ngại việc này.
Giờ đây, theo Thông tư 29 quy định dạy thêm, học thêm, nhà trường tổ chức dạy thêm cho học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kì liền kề ở mức chưa đạt thì các em phải viết đơn đăng ký học thêm. Người viết là giáo viên trung học cơ sở cho rằng việc này là không cần thiết.
Ảnh minh họa: Doãn Nhàn
Khi học sinh muốn học thêm (phụ đạo) trong nhà trường phải viết đơn
Nếu như việc phụ đạo trước đây các nhà trường thực hiện khá đơn giản, học sinh nào bị điểm tổng kết dưới 5,0 điểm ở học kỳ I, hoặc khi kiểm tra giữa kỳ, cuối kỳ có điểm dưới 5,0, thậm chí một số em mà điểm số dù đạt ngưỡng đạt (trung bình) mà thầy cô giáo thấy học lực của học trò chưa ổn vẫn yêu cầu vào học phụ đạo.
Học sinh học phụ đạo không phải làm đơn nhưng thông thường những em này cũng ít khi tham gia vào học đầy đủ bởi những em học sinh có học lực yếu, kém (trước đây) và chưa đạt (hiện nay) phần lớn là những học sinh không chịu học, chán học, xem thường việc học. Rất ít học sinh có học lực chưa đạt và siêng học, chịu khó học.
Vậy nhưng, khi Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm ra đời và có hiệu lực thì việc học phụ đạo trước đây được gọi là học thêm trong nhà trường và những em này muốn học thêm phải viết đơn.
Cụ thể, tại Điều 5 Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT hướng dẫn:
“1. Việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho các đối tượng học sinh đăng kí học thêm theo từng môn học như sau:
a) Học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kì liền kề ở mức chưa đạt;
b) Học sinh được nhà trường lựa chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi;
c) Học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng kí ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường.
2. Nhà trường tổ chức cho học sinh thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này viết đơn đăng kí học thêm theo từng môn học ở từng khối lớp (theo Mẫu số 01 tại Phụ lục kèm theo Thông tư này).
3. Căn cứ vào số học sinh đăng kí, nhà trường xây dựng kế hoạch tổ chức dạy thêm đối với từng môn học ở từng khối lớp.
4. Việc xếp lớp, xếp thời khóa biểu và tổ chức dạy thêm, học thêm phải bảo đảm yêu cầu sau:
a) Lớp dạy thêm được xếp theo môn học đối với từng khối lớp; mỗi lớp có không quá 45 (bốn mươi lăm) học sinh;
b) Không xếp giờ dạy thêm xen kẽ với thời khóa biểu và không dạy thêm trước các nội dung so với việc dạy học theo phân phối chương trình môn học trong kế hoạch giáo dục của nhà trường;
c) Mỗi môn học được tổ chức dạy thêm không quá 02 (hai) tiết/tuần.
5. Kế hoạch tổ chức dạy thêm, học thêm được công khai trên trang thông tin điện tử của nhà trường hoặc niêm yết tại nhà trường”.
Điều này cũng đồng nghĩa, học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kì liền kề ở mức chưa đạt, muốn học thêm thì các em phải viết đơn. Nếu không làm đơn mà nhà trường tổ chức dạy thêm cho đối tượng này sẽ sai quy định. Nhưng, thực tế lâu nay những học sinh này nhiều khi thầy cô phải động viên, khích lệ còn chưa vào học thì việc viết đơn gây băn khoăn.
Băn khoăn về việc dạy thêm cho học sinh chưa đạt ở các nhà trường
Thực tế tại các trường phổ thông, bên cạnh những học sinh tích cực, lo lắng cho tương lai nên luôn cố gắng trong học tập thì luôn tồn tại một bộ phận không nhỏ học sinh đang thiếu động lực học tập- phổ biến nhất là ở cấp trung học cơ sở.
Nếu như ở tiểu học, thầy cô, cha mẹ nói học sinh thường vâng lời và các em thường lo lắng cho học tập; học sinh trung học phổ thông đã qua một kỳ thi tuyển sinh 10 nên có sự sàng lọc khá kĩ lưỡng.
Học sinh trung học cơ sở không phải thi tuyển ở đầu cấp và đây là lứa tuổi đang phát triển tâm sinh lí nên một bộ phận học sinh lơ là trong học tập bởi những suy nghĩ của các em chưa chín chắn nhưng lại đã qua cái thời non dại của cấp tiểu học.
Vì vậy, một bộ phận học sinh không có động lực học tập. Khi học lực chưa đạt thì nhà trường, tổ chuyên môn, giáo viên lo lắng về chỉ tiêu nên đưa ra kế hoạch phụ đạo nhưng học sinh bây giờ có muốn học hay không lại là chuyện khác. Nhà trường không thể bắt buộc như trước đây.
Cụ thể, tại Điều 3, Nguyên tắc dạy thêm, học thêm của Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT hướng dẫn: “Dạy thêm, học thêm chỉ được tổ chức khi học sinh, học viên (sau đây gọi chung là học sinh) có nhu cầu học thêm, tự nguyện học thêm và được cha mẹ hoặc người giám hộ (sau đây gọi chung là cha mẹ học sinh) đồng ý. Nhà trường, tổ chức, cá nhân tổ chức dạy thêm, học thêm không được dùng bất cứ hình thức nào để ép buộc học sinh học thêm”.
Vì thế, giờ đây nhà trường, giáo viên thấy học sinh có học lực chưa đạt, muốn phụ đạo thêm cho các em nhưng học sinh không muốn học thì cũng không được “ép buộc” bởi ép buộc là sai nguyên tắc.
Không ít học sinh còn nói với thầy cô rằng nếu thầy cô bắt ép các em vào học là thầy cô sai hướng dẫn bởi Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ được chia sẻ trên nhiều trang mạng xã hội, báo chí cũng phản ánh khá nhiều nên học sinh cũng nắm được thông tin này.
Thực ra, hướng dẫn của Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT rất nhân văn, khi quy định nhà trường dạy thêm cho học sinh chưa đạt không phải đóng tiền, thầy cô dạy hoàn toàn miễn phí nhưng lại yêu cầu học sinh có học lực chưa đạt viết đơn xin học thêm và hướng dẫn nhà trường “không được dùng bất cứ hình thức nào để ép buộc học sinh học thêm” dẫn đến những khó khăn nhất định cho các nhà trường và thầy cô giáo.
Học sinh chưa đạt không chỉ ảnh hưởng đến chỉ tiêu của nhà trường, giáo viên mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của học trò nhưng với những hướng dẫn có phần cứng nhắc khiến cho những học sinh có học lực chưa đạt vốn đã thiếu động lực, ý chí trong học tập lại có thêm cái cớ để vin vào mà từ chối việc dạy thêm (phụ đạo) của thầy cô trong nhà trường.
Thầy cô dạy thêm (phụ đạo) bằng trách nhiệm, lương tâm, tình yêu dành cho học trò nhưng giờ đây không phải thầy cô muốn là có thể thực hiện được vì còn phụ thuộc một phần vào học sinh có tự nguyện, có làm đơn để đi học phụ đạo hay không.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
THANH AN