Bảo đảm công bằng về lương, phụ cấp giữa các nhân viên y tế
Ngày 17.11, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay về nhóm chính sách về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế, Chính phủ đề xuất trước mắt chưa quy định về một số đối tượng đặc thù khác mà chỉ quy định chế độ đối với các đối tượng đã được xác định cụ thể tại Nghị quyết số 72-NQ/TW và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho hay có ý kiến đề nghị cần rà soát quy định xếp lương theo hệ số do từ năm 2026 tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức sẽ được tính theo vị trí việc làm thay vì hệ số và lương cơ sở; đồng thời, cần bảo đảm chính sách tiền lương không ảnh hưởng đến quỹ lương của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện cơ chế tự chủ.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh
Có ý kiến đề nghị quy định rõ đối tượng “người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã” tại khoản 3. Làm rõ cán bộ làm công tác dân số tại trung tâm y tế khu vực có được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề như cán bộ y tế dự phòng công tác tại cùng trung tâm y tế khu vực.
Có ý kiến đề nghị quy định chế độ, chính sách cho nhóm đối tượng là nhân viên y tế thôn, tổ dân phố, cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dân số theo chức năng, nhiệm vụ tại điều này. Trường hợp quy định tại nghị định của Chính phủ thì phải có chế độ, chính sách thỏa đáng với đội ngũ này.
Ủy ban đề nghị cần tiếp tục rà soát để bảo đảm công bằng về chính sách tiền lương và chế độ phụ cấp giữa các nhân viên y tế.
Không nên coi BHYT như công cụ hạn chế người bệnh lên tuyến trên
Thảo luận tại tổ, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cho rằng không nên coi bảo hiểm y tế như công cụ hạn chế người bệnh lên tuyến trên, đồng thời cần áp dụng công nghệ để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh ở toàn tuyến.
Theo ông Trí, hiện nay đã đủ điều kiện để sử dụng các biện pháp về công nghệ, khoa học, đội ngũ cán bộ để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh của tất cả các tuyến, đặc biệt ở tuyến cơ sở. Do đó, nên có cơ chế để người có bảo hiểm y tế có thể khám chữa bệnh ở bất cứ cơ sở y tế nào.
Bên cạnh đó, với quy định “người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế”, ông Trí đề nghị cần được nêu rõ về “mức cơ bản” và "phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế" cụ thể những loại dịch vụ gì được bảo hiểm chi trả.
ĐBQH Nguyễn Anh Trí phát biểu
Đại biểu Trí cũng đánh giá trong 30 năm qua, y tế tư nhân đã có đóng góp xứng đáng và hiệu quả cho đất nước. Nghị quyết số 20 đã đặt ra mục tiêu đến năm 2025 tỷ lệ giường bệnh tư nhân phải đạt 10%, đến năm 2030 tỷ lệ giường bệnh tư nhân đạt 15%.
Tuy nhiên trên thực tế hiện tại đến năm 2025, số giường bệnh của y tế nhân mới chỉ đạt 7%; hệ thống y tế tư nhân đang cung cấp được khoảng 14,55% dịch vụ - tỷ lệ khá thấp so với nhiều nước trên thế giới (ở Đức tỉ lệ này là 25%, Pháp là 35%, Úc là 40%, Mỹ là 80% và Nhật Bản là trên 80%).
Vì vậy, ông Trí đề nghị đưa vào dự thảo các chính sách để đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế.
Bằng cấp bác sĩ nội trú chưa nằm trong hệ thống giáo dục
Về đào tạo bác sĩ chuyên sâu, bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ nội trú, đại biểu Trần Thị Nhị Hà cho rằng đây là loại hình đào tạo chuyên sâu đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ giáo dục quốc dân trong lĩnh vực y tế - sức khỏe. Tuy nhiên trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72 lại chưa thể chế nội dung này.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa - Xã hội cho rằng nội dung này phải đưa được vào Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học. Tuy nhiên, dự thảo mới nhất của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học cũng không có điều khoản nào về nội dung này.
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà phát biểu
Trong khi đó, theo bà Hà, hơn 50 năm qua, Việt Nam đã thực hiện đào tạo các lĩnh vực chuyên sâu đặc thù về y tế, sức khỏe như bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ nội trú. Đây là hệ đào tạo khác hẳn chuyên ngành như tiến sĩ, thạc sỹ y khoa - là chương trình đào tạo sau đại học tập trung vào nghiên cứu về học thuật. Trong khi đó, bác sĩ chuyên khoa, bác sĩ nội trú là bậc đào tạo sau đại học tập trung vào thực hành lâm sàng.
“Như vậy rõ ràng, loại hình đào tạo bác sĩ chuyên khoa, bác sĩ nội trú là ngành nghề đào tạo chuyên môn chuyên sâu đặc thù với lịch sử thực hiện hơn 50 năm, vậy mà các bằng cấp bác sĩ chuyên sâu này lại chưa nằm trong hệ thống giáo dục là chưa hợp lý”, bà Hà nói.
“Dự thảo quy định người dân được khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí mỗi năm một lần. Tuy nhiên, nội dung này hiện không nằm trong quy định của Luật Khám chữa bệnh và chưa được BHYT chi trả. Với khoảng 106 triệu người, và kinh phí khám thử khoảng 300.000 VNĐ/người/năm, dự kiến chi phí sẽ lên tới gần 32.000 tỉ đồng. Con số này là tương đối lớn nhưng bản thuyết minh chưa làm rõ nguồn kinh phí sẽ lấy từ đâu ra?”.
Đại biểu Lê Thanh Hoàn (Thanh Hóa)
“Hiện nay, đối với khu vực miền núi, việc đào tạo một bác sĩ cần 6 năm. Nếu học thêm chuyên khoa hoặc nội trú thì gần 10 năm, và rất ít người chịu về miền núi công tác. Đây chính là điều khó khăn trong tuyển dụng nguồn nhân lực chất lượng cao đối với đồng bào thiểu số. Việc tăng cường bác sĩ xuôi lên thì sau 1–2 năm họ lại phải về. Nếu nghị quyết lần này không đưa vào những chính sách đột phá để thu hút, đào tạo và đãi ngộ cho nhân viên y tế thì rất khó có được nguồn nhân lực chất lượng cao bền vững”.
Đại biểu Cao Thị Xuân (Thanh Hóa)
Lam Thanh