Bằng đại học không còn là 'tấm vé vàng' tại Mỹ

8 giờ trướcBài gốc

Sinh viên mới tốt nghiệp đối mặt khủng hoảng việc làm.

Tỷ lệ thất nghiệp dù có bằng đại học vì thế cũng gia tăng.

Báo cáo mới đây của Viện Nghiên cứu lực lượng lao động Burning Glass với tiêu đề “Không có đất cho người trẻ mới tốt nghiệp” cho thấy hơn 52% sinh viên Mỹ tốt nghiệp năm 2023 đang làm việc không yêu cầu bằng đại học. Đáng chú ý, tất cả họ chỉ mới tốt nghiệp một năm. Đây là giai đoạn cử nhân có thể tìm việc làm thuận lợi nhất trong những năm về trước.

Bên cạnh đó, tỷ lệ thất nghiệp của nhóm tuổi từ 20 - 24 có bằng cấp đã tăng so với cuối những năm 2010. Tỷ lệ sa thải người trẻ có bằng đại học tăng gấp đôi so với giai đoạn trước dịch Covid-19. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm tốt nghiệp trung học hoặc có bằng cao đẳng nghề có sự ổn định, thậm chí giảm.

Đáng chú ý, xu hướng này không bắt nguồn từ một cuộc suy thoái toàn diện mà đến từ sự thay đổi trong cách thức vận hành của doanh nghiệp. Các công ty ngày càng ít tuyển người mới, ít đào tạo và phụ thuộc nhiều hơn vào AI.

Theo ông Matt Sigelman, Chủ tịch Viện Burning Glass, các doanh nghiệp hiện nay đang ưu tiên “nhóm nhân sự giàu kinh nghiệm nhưng tinh gọn”, thay vì đầu tư thời gian và nguồn lực vào nhân sự mới. Công việc vốn dành cho những người mới ra trường đang được AI thay thế với ưu thế nhanh, rẻ hơn và không cần đào tạo.

Sự thay đổi này thể hiện rõ qua số lượng vị trí yêu cầu dưới 3 năm kinh nghiệm, vốn là “cửa ngõ” cho sinh viên mới ra trường, ngày càng ít đi. Tình trạng trên sẽ tiếp tục tồi tệ hơn khi AI phát triển mạnh trong tương lai gần.

Trong bối cảnh đó, giới chuyên gia đồng thuận rằng giải pháp cấp bách là lồng ghép học tập dựa trên công việc (work-based learning) vào chương trình đào tạo đại học ngay từ năm nhất.

Ông Shawn VanDerziel, Chủ tịch Hiệp hội các trường cao đẳng và nhà tuyển dụng quốc gia Mỹ, cho rằng: “Các chương trình thực tập không chỉ mang lại lợi ích cho sinh viên, mà còn giúp doanh nghiệp đào tạo và giữ chân nhân tài hiệu quả hơn”.

Tuy nhiên, bà Melissa Goldberg, Giám đốc Năng lực & Chứng chỉ của CSW, cảnh báo các cơ hội học tập gắn với công việc chỉ có ý nghĩa nếu được trả lương và phân bổ công bằng. Nếu không, nó sẽ vô tình gia tăng bất bình đẳng giữa sinh viên các tầng lớp khác nhau.

Ngoài việc tích hợp học tập thực tiễn, các trường đại học cũng cần cải tiến chương trình học để đào tạo kỹ năng chuyên sâu sớm hơn. Ông Sigelman cho hay: “Sinh viên cần có khả năng làm được những việc ở tuổi 22 mà trước đây phải đến 30 mới làm được”.

Điều này đòi hỏi đầu tư nghiêm túc vào các dịch vụ hướng nghiệp, giúp sinh viên nắm bắt rõ nhu cầu thị trường, xác định năng lực chuyển đổi, và thích ứng linh hoạt với sự thay đổi của nền kinh tế. Thị trường lao động đang thay đổi nhanh chóng, và bằng cử nhân, từng được xem là “tấm vé vàng”, nay không còn bảo đảm cho một tương lai nghề nghiệp ổn định.

Bà Kysha Wright-Frazier, CEO Tập đoàn Lực lượng lao động có kỹ năng, Mỹ, khẳng định: “Nếu sinh viên tiếp cận sớm với các cơ hội thực tập hoặc học việc, họ sẽ có nhiều khả năng đáp ứng được yêu cầu kinh nghiệm của nhà tuyển dụng sau khi tốt nghiệp”.

Theo Inside Higher Ed

Tú Anh

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/bang-dai-hoc-khong-con-la-tam-ve-vang-tai-my-post743071.html