Để có được bột màu cà rốt - sữa mềm mịn, đẹp mắt phải trải qua mấy công đoạn: Đong đo nguyên liệu chuẩn xác, trộn bột, thêm đường, đỏ than, nướng bánh… Đặc biệt là khâu đánh trứng để tạo ra độ xốp, mềm mịn cho chiếc bánh.
Công thức của mỗi nhà
Cắn một miếng bánh, bạn không chỉ cảm nhận được hương vị, sự mềm mịn mà còn cảm nhận được sự khéo léo và tài hoa của người thợ.
Ngày nay, việc làm bánh đã nhàn hơn bởi đã có máy đánh trứng, tiện lợi và tiết kiệm thời gian. Mấy bà ở quê thường nói vui, ngày xưa mỗi bận làm bánh bông lan là “tay lên chuột”. Bạn thử tưởng tượng, để tạo ra những lớp bọt trứng xốp mềm mịn, người đánh trứng phải có đôi tay rắn rỏi mới có thể làm tốt công đoạn quan trọng này. Trứng bông xốp kết hợp với kỹ thuật trộn bột theo công thức riêng sẽ tạo nên những chiếc bánh bông lan mềm mịn, thơm ngon đặc trưng của mỗi nhà.
Từng chiếc bánh nở bung trong khuôn trên bếp than hồng như hiển hiện ước mơ về một năm mới no đủ, hạnh phúc
Cái khuôn nướng bánh bông lan ở miền Tây cũng khá độc đáo với hình tròn, có những chỗ lõm xuống, tạo thành hình vỏ sò, hoa hồng, con cá, bụi cỏ, hay cái nấm. Khi đủ nóng, khuôn được thoa dầu dừa, ngon hơn nữa nếu dùng mỡ heo. Người nướng bánh sẽ bỏ bột vào khuôn, đậy nắp, canh lửa than cho đều vì nếu nóng quá, bánh sẽ khét, mất ngon.
Khi bánh chín, mở nắp khuôn ra, hương thơm ngào ngạt lan tỏa cả gian bếp. Nếu lúc đó đang đói bụng, chắc chắn bạn sẽ không kìm lòng đặng ăn liền nửa chục cho đã đời.
Công việc của anh em tụi tui là cắt giấy thành những sợi nhỏ. Giấy trắng hay giấy báo đều dùng được. Những sợi giấy ấy, với tôi hồi đó là để trang trí cho bánh. Bây giờ tôi mới biết là nó có tác dụng giữ bánh cho khỏi bể. Những sợi giấy sẽ xếp ở dưới đáy bọc, rồi đến một lớp bánh, một lớp giấy và cứ để cho đến gần đầy khoảng 2/3 bọc thì cột bọc lại. Cột bọc cũng kỹ thuật lắm, phải cột làm sao cho cái bọc căng phồng cái bánh mới nguyên vẹn.
Làm bánh ngon: Tiêu chí để tuyển dâu
Bánh bông lan là món không thể thiếu trong những dịp trọng đại như giỗ chạp hoặc lễ, Tết. Ba ngày Tết, khi đến thăm nhà hàng xóm, hễ nhà nào đãi khách bằng bánh bông lan, y như rằng sẽ hết dĩa đầu tiên. Cả xóm sẽ rỉ tai nhau xem bánh nhà nào ngon. Bánh bông lan trở thành một trong những “tiêu chí” bất thành văn để chọn dâu của mấy bà có con trai đến tuổi cập kê.
Sau ngày 25 tháng chạp, khi mâm cúng đón ông bà đã xong, các gia đình bắt đầu đỏ than, chuẩn bị nướng bánh bông lan. Hương thơm của bánh quyện vào làn khói than, len lỏi khắp xóm làng, mang theo không khí Tết đến gần hơn.
Một dĩa bánh bông lan, một ấm trà tiếp đãi khách, dù giản đơn nhưng đong đầy tình làng nghĩa xóm
Bánh bông lan dễ làm, ít tốn kém, phù hợp với nhịp sống của người dân miền quê. Một cái khuôn đơn giản, một lò than và vài nguyên liệu cơ bản là đủ để tạo ra những chiếc bánh vàng ươm, mềm mịn. Chỉ cần 1kg trứng, 700gr bột mì và nửa ký đường đã có thể làm ra một hộp bánh to chảng, không chỉ đủ để chưng bàn thờ gia tiên mà còn làm no lòng trẻ nhỏ và người lớn. Nhà nào khá giả có thể làm nhiều hơn để đãi khách hoặc làm quà biếu người thân như một cách chia sẻ niềm vui và gửi gắm thâm tình.
Nếu có dịp về miền Tây vào dịp Tết, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức chiếc bánh bông lan chính gốc. Đó không chỉ là vị ngon mà còn là trải nghiệm văn hóa, và trở về tuổi thơ của biết bao người con miền Tây xa xứ.
Mỗi khi cắn miếng bánh vàng ươm, ngọt ngào ấy lại kéo tôi trở về những ngày thơ bé. Đó là hình ảnh má ngồi đỏ lửa nướng bánh, tiếng cười vui vẻ của cả nhà bên bếp lửa hồng và cả niềm háo hức khi chờ chiếc bánh đầu tiên chín vàng. Dẫu cuộc sống có kéo tôi đi xa, những khoảnh khắc ngày trở về, được cắn miếng bánh bông lan má làm làm dịu đi bao nỗi nhọc nhằn, tìm được sự bình yên giữa bộn bề cuộc sống.
Với người miền Tây, bánh bông lan còn là biểu tượng của sự sung túc. Từng chiếc bánh nở bung trong khuôn trên bếp than hồng như hiển hiện ước mơ về một năm mới no đủ, hạnh phúc. Chính ý nghĩa ấy mà bánh bông lan trở thành món quà giản dị nhưng sâu sắc, là lời chúc tốt lành mà gia chủ muốn gửi trao đến khách quý trong dịp năm mới đến chơi nhà.
Dẫu thị trường ngày nay có trăm nghìn loại bánh hiện đại, bánh bông lan vẫn giữ vị thế trong lòng người miền Tây. Những bà nội trợ vẫn tỉ mẩn nướng từng mẻ bánh không chỉ để ăn mà còn để lưu giữ hương vị được ông bà truyền trao. Ngày Tết, một dĩa bánh bông lan, một ấm trà nóng tiếp đãi khách, dù giản đơn nhưng đong đầy tình làng nghĩa xóm, ấm áp như chính tấm lòng của người miền Tây hiếu khách.
Bánh bông lan không chỉ là món quà ẩm thực mà còn là chiếc cầu nối giữa các thế hệ, là vị của kỷ niệm, của truyền thống được vun bồi qua bao năm tháng thời gian.
Cao Minh Tèo