Báo chí tiên phong chuyển đổi số

8 giờ trướcBài gốc

Thay đổi từ khi “chưa có gì”

Tòa soạn Báo Tuyên Quang trước đây xuất bản báo in trong thời gian dài. Do vậy mà tư duy và nhận thức về chuyển đổi số của một số bộ phận cán bộ, phóng viên, kỹ thuật viên chuyển biến chưa mạnh, tâm lý ngại thay đổi, sức ì lớn. Năm 2007, Trang thông tin điện tử ra đời, đánh dấu bước ngoặt đầu tiên khi báo hòa mình với không gian mạng, chia sẻ thông tin với cả thế giới. Mặc dù cuối năm 2018 được cấp phép hoạt động báo điện tử, nhưng hạ tầng của web và việc ứng dụng công nghệ mới vào làm báo còn hạn chế.

Trước thực trạng đó, năm 2020 Ban Biên tập báo Tuyên Quang đã đề ra mục tiêu quyết tâm phải thực hiện chuyển đổi số. Theo đó xác định việc đầu tiên phải chuyển đổi tư duy, nhận thức của cán bộ, phóng viên, kỹ thuật viên. Đồng chí Mai Đức Thông, Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Tổng Biên tập Báo và Đài PT-TH tỉnh nhớ lại, những ngày đầu, Báo gặp không ít khó khăn. Đổi mới báo in như thế nào là vấn đề trăn trở, phải bắt đầu từ việc cơ cấu lại các trang, mục, cách thể hiện từng tác phẩm, từng trang báo, số báo và làm sao phải liên kết được với báo điện tử.

Một lớp tập huấn về xây dựng bản tin phát thanh của Báo Tuyên Quang năm 2021.

Việc đổi mới báo điện tử được bắt đầu từ bàn tay trắng, khi chưa có sự đầu tư về trang thiết bị kỹ thuật. Ban Biên tập đóng vai trò như người truyền lửa khơi sự sáng tạo của đội ngũ biên tập viên, phóng viên, kỹ thuật viên; mời các chuyên gia giàu kinh nghiệm từ các trường đào tạo báo chí và các cơ quan báo chí lớn như VTV, VOV, VietnamPlus, TTXVN… tập huấn cách thực hiện sản phẩm báo chí đa phương tiện, tận dụng tối đa các trang thiết bị sẵn có để sáng tạo các tác phẩm đa phương tiện, phát hành đa nền tảng, chuẩn SEO cho báo điện tử, đặc biệt là ứng dụng công nghệ, sử dụng trí tuệ nhân tạo AI vào sáng tạo tác phẩm báo chí.

Với phương châm “không chờ đầu tư, vừa làm vừa điều chỉnh”, trong khó khăn, Báo đã sản xuất được các sản phẩm đa phương tiện như phát thanh, phóng sự, ký sự, tọa đàm, e-magazine…từ những chiếc camera, micro cũ kỹ, thậm chí là điện thoại.

Một trong số những sản phẩm nổi bật của Báo phải kể đến các chương trình truyền hình trực tiếp. Với bộ thiết bị trị giá khoảng 500 triệu đồng, Báo đã thực hiện các chương trình truyền hình trực tiếp từ đơn giản đến phức tạp. Từ thành công đó, Báo đã được Hội Nhà báo Việt Nam tin tưởng giao nhiệm vụ truyền hình trực tiếp Hội thảo báo chí quốc tế tổ chức tại Hà Nội, đó cũng là lần đầu tiên một tòa soạn báo Đảng địa phương được thực hiện sự kiện mang tầm quốc tế. Tính từ năm 2020 đến nay, Báo đã thực hiện được hơn 250 cuộc truyền hình trực tiếp. Các chương trình được truyền trên nền tảng web của báo và các nền tảng mạng xã hội thu hút hàng triệu lượt theo dõi.

Ê kíp Báo Tuyên Quang thực hiện truyền hình trực tiếp Hội thảo báo chí quốc tế - ASEAN tại Hà Nội.

Hiện nay, tòa soạn đã ứng dụng AI vào xử lý hình ảnh trên báo in, thiết kế đồ họa, đọc các bản tin Podcast, tạo video MC dẫn các tin hình, bản tin trên báo điện tử và các nền tảng số, hỗ trợ tìm đề tài, xây dựng kịch bản tọa đàm và các công việc khác của tòa soạn. Việc ứng dụng AI đã rút ngắn thời gian sản xuất các sản phẩm đa phương tiện, có nhiều gợi ý và tìm kiếm được đề tài phong phú. Báo Điện tử đã sử dụng các công cụ thu thập, xử lý dữ liệu, đánh giá, dự báo, theo dõi, giám sát chất lượng báo chí, phân tích dữ liệu người dùng (Similarweb, Google Analytics) và đối chiếu và so sánh với các báo bạn trong khu vực để có giải pháp điều chỉnh nội dung, phát triển báo điện tử theo nhu cầu thị hiếu thông tin của người dùng.

Trong 2 năm (2023, 2024) Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức khảo sát, đo lường, đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí, Báo đều được đánh giá xác nhận đạt mức Tốt.

Dịch chuyển từ analog sang digital

Bắt đầu từ năm 1997, Đài PT-TH Tuyên Quang đã ứng dụng công nghệ phi tuyến vào sản xuất các chương trình phát thanh (sử dụng máy tính và phần mềm để sản xuất và lưu trữ băng từ cassette). Đối với truyền hình, khoảng những năm 2005 trở về trước phải sử dụng những kho băng hình khổng lồ để ghi hình, dựng hình. Mỗi lần chuyển dữ liệu để dựng hình phải “capture” (ghi lại) băng quay bằng đúng thời gian thực, lưu dưới dạng số đưa vào máy tính dùng phần mềm để dựng, mất rất nhiều thời gian.

Sau này khi công nghệ phát triển, Đài sử dụng các camera ghi vào thẻ nhớ dưới các định dạng video, nhờ đó cải thiện được thời gian xuất - nhập dữ liệu và thời gian sản xuất. Hiện tại Đài đã số hóa 100% quy trình sản xuất chương trình và là một trong những đơn vị top đầu thực hiện số hóa theo lộ trình trong cả nước.

Cán bộ Phòng Báo điện tử, Báo Tuyên Quang sản xuất chương trình tại Studio năm 2023.

Trước đây Đài áp dụng công nghệ phát sóng analog (tín hiệu tương tự), chất lượng phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện không gian, địa hình và thời tiết. Đến năm 2012, công nghệ này đã được thay thế bằng phát sóng vệ tinh, đánh dấu bước phát triển trong việc ứng dụng các phương thức truyền dẫn để mở rộng diện phủ sóng. Năm 2021, với hạ tầng của VTV, VTC đã phát sóng truyền hình số mặt đất trên địa bàn tỉnh, cùng với đó là cung cấp tín hiệu cho các nền tảng MyTV, FPT, TV360, AVG, VTVgo, NextTv và trên trang web, app TTVon riêng của Đài…Trước nhu cầu của đông đảo công chúng, Đài đã phân phối các sản phẩm phát thanh, truyền hình trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube…

Đồng chí Nguyễn Ngọc Toàn, Phó Tổng Biên tập Báo và Đài PT-TH Tuyên Quang (nguyên Giám đốc Đài PT-TH Tuyên Quang) cho biết, với những trang thiết bị hiện đại được trang cấp thì yếu tố nhân lực để vận hành là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Mặc dù biên chế tỉnh giao hạn hẹp, việc thu hút nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin vào cơ quan là rất khó khăn do các chính sách ưu đãi chưa thỏa đáng.

Phòng Tổng khống chế của Đài PT-TH Tuyên Quang.

Tuy nhiên, với những cán bộ công nghệ thông tin đã tuyển dụng, Đài thường xuyên phối hợp tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, tham quan học tập kinh nghiệm ở các Đài lớn, hiện đại trong nước để nâng cao trình độ cho cán bộ, đáp ứng việc khai thác hết công năng của các trang thiết bị kỹ thuật.

Sức mạnh nhân đôi

Chủ trương hợp nhất các cơ quan trong tỉnh, trong đó Báo Tuyên Quang hợp nhất với Đài PT-TH tỉnh sẽ mở ra cơ hội lớn cho sự phát triển. Với mọi nguồn lực tập trung về một mối, đặc biệt là nguồn dữ liệu chung, giờ đây Báo và Đài PT-TH tỉnh đã có đầy đủ các sản phẩm báo chí với cách làm chuyên nghiệp, hiện đại, thuận lợi hơn trong sản xuất và phân phối sản phẩm báo chí.

Nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Trưởng ban Nhân Dân điện tử, Báo Nhân Dân, người từng hỗ trợ tập huấn về công nghệ cho Báo Tuyên Quang trước đây nhận định: “Hiện nay xu hướng hybrid (kết hợp) đang chi phối các tòa soạn lớn trên thế giới, khi một cơ quan báo chí có thể sản xuất mọi loại hình. Hay nói cách khác, mọi ranh giới đều bị xóa nhòa, như nhận định của Hiệp hội Truyền thông quốc tế INMA.

Một buổi làm truyền hình trực tiếp của Báo Tuyên Quang tại huyện Na Hang.

Nên xu thế hợp nhất các cơ quan báo đài tại các địa phương ở Việt Nam không đi chệch quỹ đạo phát triển của các cơ quan báo chí trên thế giới. Người làm báo sẽ chứng kiến sự sụp đổ của nhiều loại hình truyền thông truyền thống, như truyền hình truyền thống (phát qua sóng analog, qua cáp), phát thanh truyền thống (sóng AM, FM), trong khi các di sản của báo in và tạp chí phải tìm đường sống trên các nền tảng số. Mọi loại hình báo chí sẽ cùng hội tụ về digital”.

Với phương châm “khán thính giả, độc giả ở đâu, báo chí ở đó”, bên cạnh việc phát hành báo theo phương thức truyền thống, Báo và Đài PT-TH tỉnh đang tiếp tục thực hiện theo lộ trình chuyển sóng phát thanh sang dạng số; đẩy mạnh việc phát hành trên các nền tảng xã hội như Facebook, Tiktok, Youtube, Zalo để tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ hơn. Sau sáp nhập, Báo và Đài PT-TH tỉnh đang duy trì 6 tài khoản Facebook (2 fanpage chính, 3 fanpage vệ tinh, 1 fanpage tiếng Anh, 2 kênh YouTube, 1 kênh Tiktok, 1 kênh Zalo, 1 tài khoản Instagram), trong đó 2 fanpage chính đã đạt tích xanh, Tiktok đạt nút bạc, 1 kênh YouTube đạt nút xám…

Chuyển đổi số của Báo và Đài PT-TH không chỉ là câu chuyện về công nghệ mà còn tiếp tục là cuộc cách mạng về tư duy, nhận thức. Việc chủ động nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức, ứng dụng hiệu quả công nghệ vào sản xuất nội dung là con đường tất yếu để Báo và Đài PT-TH Tuyên Quang tiếp tục khẳng định vai trò là lực lượng chủ lực trên mặt trận thông tin tuyên truyền.

Bài, ảnh: Việt Hòa

Nguồn Tuyên Quang : http://baotuyenquang.com.vn/bao-chi-tien-phong-chuyen-doi-so-213690.html