Báo động toàn cầu vì Trung Quốc siết chặt xuất khẩu khoáng sản quan trọng

một ngày trướcBài gốc

Ảnh minh họa: Reuters

Gần đây nhất, các nhà sản xuất ô tô Đức cảnh báo rằng việc Trung Quốc siết xuất khẩu khoáng sản quan trọng đang khiến họ có nguy cơ phải dừng sản xuất và ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế nói chung. Tuần trước, cảnh báo tương tự cũng được một nhà sản xuất xe điện Ấn Độ đưa ra.

ĐẢO LỘN CHUỖI CUNG ỨNG

Hồi tháng 4, phản ứng với thuế đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Trung Quốc ra lệnh cấm xuất khẩu nhiều loại khoáng sản và nam châm đất hiếm quan trọng. Quyết định này làm đảo lộn chuỗi cung ứng chủ chốt của các nhà sản xuất ô tô, hàng không vũ trụ, bán dẫn và các nhà thầu quân sự trên toàn cầu.

Động thái này cũng cho thấy sự thống trị của Trung Quốc với ngành công nghiệp khoáng sản quan trọng và được xem là một đòn bẩy lớn của Bắc Kinh trong cuộc chiến thương mại với Mỹ.

Sau khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump bắt đầu định hình lại mối quan hệ thương mại với Trung Quốc - được xem là đối thủ kinh tế hàng đầu của Mỹ. Theo đó, ông tăng mạnh thuế quan với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ với hy vọng thu hẹp thâm hụt thương mại và hồi sinh ngành sản xuất trong nước.

Thuế quan của ông Trump với Trung Quốc leo thang lên tới 145% trước khi giảm về mức 30% trong 90 ngày sau thỏa thuận “đình chiến” hai bên đạt được ở Geneva, Thụy Sỹ vào đầu tháng 5. Bắc Kinh cũng đáp trả bằng các biện pháp thuế quan và phi thuế quan, và hiện được cho là đang tận dụng vị thế thống trị của mình trong chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng để buộc chính quyền ông Trump phải nhượng bộ.

Theo một chia sẻ của người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm 3/6, ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ điện đàm trong tuần này. Theo đó, lệnh cấm xuất khẩu khoáng sản quan trọng, bao gồm đất hiếm, được dự báo sẽ là một chủ đề lớn trong cuộc điện đàm.

“Tôi có thể đảm bảo một điều rằng chính phủ đang chủ động theo dõi việc Trung Quốc tuân thủ thỏa thuận thương mại ở Geneva”, bà Leavitt cho biết. “Các quan chức chính phủ vẫn đang trao đổi thông tin với người đồng cấp Trung Quốc”.

Ông Trump trước đó có ý nói rằng việc Trung Quốc chậm nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu khoáng sản quan trọng là hành vi vi phạm thỏa thuận Geneva.

Tại nhiều cảng của Trung Quốc, việc vận chuyển nam châm và các vật liệu thiết yếu để láp ráp mọi thứ từ ô tô, máy bay không người lái cho tới robot và tên lửa, đang bị tạm dừng trong thời gian chờ nhà chức trách cấp giấy phép.

MỐI LO LAN RỘNG

Sự đình trệ này làm dấy lên lo lắng trong cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan chính phủ ở khắp nơi trên thế giới, từ Nhật Bản đến Mỹ. Nhiều quốc gia đang phải vội tìm các lựa chọn thay thế khoáng sản Trung Quốc do lo ngại hoạt động sản xuất ô tô và nhiều mặt hàng khác có thể bị ảnh hưởng vào cuối mùa hè này.

“Nếu tình hình này không chuyển biến nhanh chóng, việc sản xuất sẽ bị đình trệ và thậm chí không loại trừ khả năng sẽ phải ngừng sản xuất”, ông Hildegard Mueller, người đứng đầu một nhóm vận động hành lang ngành ô tô tại Đức, nhận xét với hãng tin Reuters đầu tuần này.

Theo ông Frank Fannon, cố vấn ngành khoáng sản và là cựu trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về tài nguyên năng lượng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, tình trạng gián đoạn trong chuỗi cung ứng khoáng sản toàn cầu không phải điều quá bất ngờ.

“Tôi cho rằng mọi người nên bất ngờ về những điều đang diễn ra. Chúng ta đối mặt thách thức khi sản xuất ở Mỹ và chúng ta cần tận dụng mọi cách tiếp cận từ cấp chính phủ để đảm bảo nguồn tài nguyên, đồng thời thúc đẩy năng lực khai thác ở trong nước nhanh nhất có thể. Thời hạn để làm việc này là ngày hôm qua rồi”, ông Fannon phát biểu.

Theo nguồn tin của Reuters, các nhà ngoại giao, giám đốc điều hành doanh nghiệp sản xuất ô tô và nhiều doanh nghiệp khác ở khắp nơi từ Ấn Độ, Nhật Bản cho tới châu Âu đều đang ráo riết tìm cách gặp gỡ các quan chức Bắc Kinh để đẩy nhanh quy trình cấp phép xuất khẩu đất hiếm.

Gần đây, một đoàn ngoại giao từ các quốc gia châu Âu có ngành công nghiệp ô tô phát triển cũng đã cố gắng sắp xếp một cuộc họp khẩn với các quan chức Trung Quốc để thảo luận vấn đề này. Sắp tới, một đoàn doanh nghiệp từ Nhật Bản sẽ đến Bắc Kinh gặp các quan chức Bộ Thương mại Trung Quốc.

Tại Ấn Độ, nhà sản xuất ô tô Bajaj Auto đã cảnh báo rằng mọi sự đình trệ về nguồn cung nam châm đất hiếm từ Trung Quốc có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động sản xuất xe điện của công ty. Bajaj Auto đang sắp xếp một chuyến làm việc tại Trung Quốc cho một nhóm giám đốc ngành ô tô Ấn Độ trong vòng 2-3 tuần tới.

Tháng trước, người đứng đầu Liên minh Đổi mới sáng tạo Ô tô - một tổ chức thương mại đại diện cho các nhà sản xuất ô tô gồm General Motors, Toyota, Volkswagen, Hyundai và một số công ty khác - cũng đã bày tỏ mối lo ngại tương tự trong một lá thư gửi tới chính quyền Tổng thống Trump.

"Nếu mất đi khả năng tiếp cận một cách đáng tin cậy với các nguyên tố và nam châm đất hiếm quan trọng, các nhà cung cấp ô tô sẽ không thể sản xuất được nhiều linh kiện quan trọng như hộp số tự động, khung van điều chỉnh, bộ phát điện, nhiều loại động cơ, cảm biến, dây an toàn, loa, đèn, động cơ, trợ lực lái và camera”, Liên minh Đổi mới sáng tạo Ô tô viết trong thư.

Ngọc Trang

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/bao-dong-toan-cau-vi-trung-quoc-siet-chat-xuat-khau-khoang-san-quan-trong.htm