Thông điệp Bệnh viện nhi Trung ương gửi đến cộng đồng
Hai trẻ nguy kịch vì bị dốc ngược sau đuối nước
Trao đổi với Viettimes, PGS.TS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết chỉ trong vòng một tuần, Khoa Điều trị tích cực Nội khoa đã tiếp nhận liên tiếp ba bệnh nhi nhập viện trong tình trạng nặng do đuối nước, trong đó, hai trẻ có tiên lượng rất xấu vì không được sơ cứu đúng cách.
“Chúng tôi đã nhiều lần lên tiếng về vấn đề này, bệnh viện cũng đã phối hợp với các cơ quan báo chí để truyền thông, nhưng rất tiếc không có nhiều thay đổi. Hãy ngừng dốc ngược trẻ khi cấp cứu đuối nước và ép tim – thổi ngạt là cho trẻ cơ hội sống” - PGS.TS Tạ Anh Tuấn kêu gọi.
Trường hợp đầu tiên là bé trai 6 tuổi bị ngã xuống sông khi chơi đùa cùng bạn. Khi phát hiện, người nhà không thực hiện các bước cấp cứu tại chỗ mà bế trẻ chạy vòng quanh. Đến khi được chuyển tới cơ sở y tế, trẻ đã ngừng tim. Sau khi hồi sức và chuyển lên tuyến trung ương, bệnh nhi vẫn đang nguy kịch.
Tương tự, một cháu trai 13 tuổi bị đuối nước khi xuống ao nhặt cầu lông. Người dân phát hiện và đưa lên bờ nhưng không tiến hành ép tim hay thổi ngạt mà lại dốc ngược và chạy vòng quanh. Sau hơn 30 phút cháu mới được cấp cứu đúng cách, tuy nhiên thời gian ngừng tuần hoàn kéo dài khiến cháu bé nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, nguy cơ chết não cao.
Trường hợp duy nhất có tiên lượng khả quan là bé trai 20 tháng tuổi bị rơi xuống mương gần nhà. Sau khoảng 6 phút, trẻ được người thân phát hiện trong tình trạng ngừng thở, tím tái. Nhờ đã có tìm hiểu về sơ cứu, gia đình nhanh chóng đặt trẻ nằm ngửa và tiến hành ép tim, thổi ngạt tại chỗ. Trẻ hồng hào trở lại và được đưa đến cơ sở y tế kịp thời. Hiện tại, bệnh nhi đang được theo dõi tích cực với hy vọng hồi phục.
Cháu bé bị đuối nước nhưng không được cấp cứu đúng cách nên tiên lượng xấu
Những sai lầm phổ biến và nguy hiểm nhất trong sơ cứu đuối nước
Theo ThS.BS Nguyễn Văn Thắng, Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, sai lầm phổ biến và nguy hiểm nhất trong sơ cứu đuối nước là hành động dốc ngược trẻ với hy vọng “làm nước chảy ra khỏi phổi”. Tuy nhiên, điều này không giúp ích mà còn khiến tình trạng bệnh nặng thêm.BS Thắng lưu ý: Khi trẻ ngừng thở, ngừng tim, ép tim và thổi ngạt là kỹ thuật hồi sức cấp cứu quan trọng nhất, giúp tăng khả năng sống sót và giảm tổn thương não.
Việc chạy vòng quanh, dốc ngược chỉ làm chậm trễ thời gian vàng, khiến trẻ rơi vào nguy cơ tổn thương não không hồi phục.Ngoài ra, tư thế dốc ngược có thể làm nước, dịch dạ dày và dị vật trào ngược vào đường thở, gây tổn thương phổi nghiêm trọng và làm phức tạp quá trình điều trị sau này.
Các bác sĩ cảnh báo: Trẻ em có thể đuối nước bất kỳ lúc nào, đặc biệt trong mùa hè – thời điểm trẻ nghỉ học, thường xuyên tiếp xúc với nước khi đi bơi, đi chơi hoặc về quê. Vì vậy, phòng ngừa đuối nước cần bắt đầu từ những hành động thiết thực:
Không để trẻ ở gần ao hồ, bể nước, sông suối mà không có người lớn giám sát;
Dạy trẻ kỹ năng bơi và an toàn dưới nước càng sớm càng tốt;
Trang bị kỹ năng sơ cứu, đặc biệt là ép tim ngoài lồng ngực và thổi ngạt;
Tuyệt đối không dốc ngược trẻ khi xảy ra đuối nước.
Ép tim, thổi ngạt để cứu trẻ đuối nước là đúng cách. Ảnh minh họa.
Khuyến nghị từ WHO và Bộ Y tế
Nhân Ngày Thế giới Phòng, chống Đuối nước (25/7) vừa qua, Bộ Y tế và WHO cho biết đuối nước vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em tại Việt Nam, đặc biệt trong độ tuổi 5–14. Năm 2021, Việt Nam ghi nhận 4.019 ca tử vong do đuối nước, trong đó khoảng 40% là trẻ dưới 14 tuổi.
Vì thế, WHO và Bộ Y tế kêu gọi các địa phương, tổ chức và cộng đồng tăng cường các biện pháp phòng ngừa để không còn trẻ em tử vong vì đuối nước – một nguyên nhân hoàn toàn có thể ngăn chặn.
WHO và Bộ Y tế đã có khuyến nghị, cụ thể:
Đối với cơ quan chức năng
- Lắp rào chắn tại khu vực có nguy cơ cao (ao hồ, sông suối, mương nước…).
- Bố trí nhân viên cứu hộ tại bể bơi, bãi biển công cộng.
- Đào tạo, tập huấn kỹ năng cứu hộ – sơ cứu cho cộng đồng.
- Lồng ghép phòng chống đuối nước vào các chính sách phát triển bền vững.
Đối với gia đình và cá nhân
- Học bơi – trang bị kỹ năng sống còn cho trẻ và người lớn.
- Giám sát trẻ chặt chẽ khi ở gần nước, tuyệt đối không rời mắt dù chỉ vài phút.
- Học sơ cứu để có thể phản ứng đúng trong tình huống khẩn cấp.
TS Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, nhấn mạnh: Mỗi cái chết do đuối nước là một mất mát không thể chấp nhận. Có nhiều biện pháp hiệu quả và chi phí thấp đã được chứng minh. Vấn đề là chúng ta có quyết tâm thực hiện hay không.
Thanh Hằng