Nguồn lực tài chính – bệ đỡ cho chính sách an sinh
Để các chính sách nhân văn này đi vào cuộc sống, đặc biệt là đến với nhóm yếu thế như hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số hay người lao động phi chính thức, vai trò của Bộ Tài chính trở nên đặc biệt quan trọng — là “hậu phương tài chính” bảo đảm nguồn lực thực thi và tạo nền tảng vững chắc cho chương trình xây dựng nông thôn mới.
Ảnh minh họa.
Trong hệ thống an sinh xã hội, Bộ Tài chính giữ vai trò chủ lực trong việc bố trí và quản lý nguồn kinh phí hỗ trợ người dân tham gia BHYT. Nguồn ngân sách này giúp đảm bảo quyền lợi y tế cho nhóm yếu thế – hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, học sinh – sinh viên và nông dân ở vùng khó khăn.
Thực hiện Nghị định 188/2025/NĐ-CP, ngân sách Nhà nước đang hỗ trợ 100% mức đóng BHYT cho hộ cận nghèo tại xã đặc biệt khó khăn, tối thiểu 70% cho người dân tộc thiểu số, và 50% cho học sinh, sinh viên.
Đây là những chính sách thiết thực, góp phần thu hẹp khoảng cách y tế giữa thành thị và nông thôn, đồng thời là điều kiện quan trọng để các địa phương hoàn thành tiêu chí số 15.1 về y tế trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, đến ngày 31/12/2024, tổng số người tham gia BHXH (bắt buộc và tự nguyện) đạt 20,11 triệu người, tăng 9,2% so với năm 2023. Cả nước có 94,29% dân số tham gia BHYT, vượt mục tiêu mà Chính phủ đề ra cho năm 2025.
Riêng tỉnh Lào Cai, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 95,4% dân số, giúp địa phương hoàn thành sớm tiêu chí y tế trong bộ tiêu chí nông thôn mới.
Ông Nguyễn Đức Hòa – Phó Giám đốc BHXH Việt Nam – cho biết: “Mỗi tấm thẻ BHYT không chỉ là tấm giấy thông hành giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế, mà còn là lá chắn bảo vệ họ trước rủi ro bệnh tật, chi phí y tế, là công cụ hữu hiệu trong giảm nghèo bền vững.”
Hiệu quả thực tiễn của chính sách
Trong năm 2024, toàn ngành BHXH đã chi trả cho gần 3,4 triệu người hưởng lương hưu và trợ cấp hằng tháng, đồng thời hơn 9 triệu lượt người được hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe.
Những con số này phản ánh hiệu quả thực chất của chính sách an sinh, đồng thời cho thấy vai trò của Bộ Tài chính trong quản lý, giám sát quỹ BHXH và BHYT để đảm bảo chi đúng, chi đủ, chi kịp thời cho người dân.
Tại Đồng Nai, trong đợt giám sát tháng 10/2025, Trưởng ban Dân tộc HĐND tỉnh đánh giá:
“Chính sách hỗ trợ BHYT cho đồng bào dân tộc thiểu số là chính sách mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần bảo vệ sức khỏe và bảo đảm an sinh xã hội.”
Theo Bộ Tài chính, mục tiêu thời gian tới là xây dựng cơ chế tài chính bền vững cho quỹ BHYT, đảm bảo cân đối lâu dài giữa nguồn thu và chi. Đồng thời, Bộ phối hợp với BHXH Việt Nam xã hội hóa nguồn lực, khuyến khích doanh nghiệp và cộng đồng cùng tham gia hỗ trợ người dân ở khu vực nông thôn, miền núi.
Khi người dân nông thôn được bảo hiểm y tế bảo vệ, gánh nặng chi phí khám chữa bệnh giảm đi, kinh tế hộ gia đình ổn định hơn, góp phần duy trì các tiêu chí thu nhập, y tế và an sinh xã hội trong chương trình nông thôn mới nâng cao.
Gia Linh