Phát biểu tại hội thảo về xây dựng bảo hiểm y tế bổ sung do Bộ Y tế tổ chức chiều nay, 18/12, Thứ trưởng Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cho biết những năm qua, chính sách BHYT đạt nhiều kết quả quan trọng.
Thứ trưởng Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà: BHYT bổ sung là giải pháp cần thiết
Tỷ lệ bao phủ BHYT liên tục tăng, đến cuối năm 2024 đạt 94,29% dân số và dự kiến năm 2025 đạt 95,16%. Phạm vi quyền lợi của người tham gia BHYT ngày càng được mở rộng, chất lượng dịch vụ y tế từng bước cải thiện, giúp người dân tiếp cận nhiều kỹ thuật y học hiện đại, hiệu quả cao.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, tỷ lệ chi trả từ tiền túi của người dân cho chăm sóc y tế hiện vẫn ở mức cao, ước tính hơn 40% tổng chi phí khám chữa bệnh, cao hơn so với khuyến cáo của WHO.
Nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật vẫn hiện hữu, đặc biệt đối với người nghèo, cận nghèo, người mắc bệnh mạn tính hoặc phải điều trị dài ngày. Trong bối cảnh già hóa dân số, áp lực tài chính y tế đối với cá nhân và hộ gia đình ngày càng gia tăng.
BHYT bổ sung – giải pháp lấp khoảng trống
Theo đại diện Bộ Y tế, mặc dù quyền lợi BHYT hiện hành được đánh giá là khá toàn diện so với mức đóng, nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân, nhất là nhóm có thu nhập khá và cao.
Chính vì vậy, chủ trương triển khai BHYT bổ sung theo nhu cầu được xác định là giải pháp cần thiết nhằm đa dạng hóa các cơ chế bảo vệ tài chính, giảm chi phí người dân phải tự chi trả và giảm áp lực cho quỹ BHYT xã hội.
Chủ trương này đã được khẳng định rõ trong chỉ đạo của Đảng và Quốc hội cũng đã tạo hành lang pháp lý cho phép thí điểm đa dạng hóa các gói BHYT và triển khai BHYT bổ sung khi đủ điều kiện.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tại hầu hết các quốc gia, BHYT công hoặc BHYT xã hội giữ vai trò chủ đạo trong bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân. Tuy nhiên, hệ thống này khó có thể chi trả toàn bộ chi phí y tế. Người dân vẫn phải đồng chi trả một tỷ lệ nhất định, dao động từ 10% đến 50–60% tổng chi phí, tùy từng quốc gia. Để giảm gánh nặng này, nhiều nước đã phát triển BHYT bổ sung như một công cụ hỗ trợ, giúp lấp đầy những khoảng trống của BHYT công.
BHYT bổ sung sẽ giảm chi tiền túi khi người dân đi bệnh viện
Định hướng triển khai tại Việt Nam
Đại diện Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho biết, trong bối cảnh chi phí y tế gia tăng và yêu cầu chăm sóc sức khỏe toàn diện, việc xây dựng BHYT bổ sung là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội. BHYT toàn dân vẫn là nền tảng, còn BHYT bổ sung được thiết kế để hỗ trợ, mở rộng quyền lợi, không thay thế và không làm suy yếu nguyên tắc bao phủ toàn dân.
Theo định hướng, BHYT bổ sung được thực hiện trên cơ sở tự nguyện, dành cho người đã tham gia BHYT bắt buộc. Hoạt động này phải bảo đảm minh bạch, bền vững, tuân thủ nguyên tắc phi lợi nhuận hoặc kiểm soát lợi nhuận.
Phạm vi quyền lợi của BHYT bổ sung không được trùng lặp với quyền lợi và mức hưởng của BHYT xã hội. Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp mua hoặc hỗ trợ mua BHYT bổ sung cho người lao động và cho phép hạch toán chi phí này vào chi phí doanh nghiệp.
Dự thảo cũng xác định một số nhóm gói BHYT bổ sung, gồm gói chi trả phần cùng chi trả khi khám chữa bệnh BHYT; gói chi trả các dịch vụ y tế ngoài phạm vi BHYT xã hội; gói dành cho bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh có chi phí điều trị lớn. Quỹ BHYT bổ sung được hạch toán độc lập; công tác giám định có thể thực hiện thông qua tổ chức giám định độc lập hoặc hệ thống của Bảo hiểm xã hội Việt Nam khi có liên kết.
Theo Bộ Y tế, nếu được thiết kế và quản lý chặt chẽ, BHYT bổ sung sẽ góp phần giảm tỷ lệ chi trả từ tiền túi, hạn chế nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật, đồng thời tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân.
Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm BHYT bổ sung trước khi trình xem xét, quyết định.
Đại diện Viện Chiến lược và Chính sách Y tế phân tích tác động của chính sách BHYT bổ sung đối với người dân: Sẽ giảm mức chi tiền túi khi đi khám chữa bệnh BHYT, đồng thời, tăng tiếp cận dịch vụ y tế và tăng chi từ hộ gia đình cho y tế, do mua BHYT bổ sung. Bên cạnh đó, BHYT bổ sung sẽ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe.
Thanh Hằng