Chỗ dựa của người bệnh yếu thế
Mỗi tuần 3 lần, chị Đinh Thị Hương, 53 tuổi, lại đều đặn vượt quãng đường khoảng 14-15 km từ nhà ở xã Hiệp Hòa sang Trung tâm Y tế Việt Yên để lọc máu chu kỳ. Với người mắc suy thận mạn, sự sống gắn liền với những buổi lọc máu định kỳ đồng nghĩa với đó là chi phí cao kéo dài. Nếu không có bảo hiểm y tế, mỗi tháng chị Hương sẽ phải chi từ 4-5 triệu đồng, một khoản tiền lớn với người bệnh đã suy giảm khả năng lao động. Nhờ tấm thẻ bảo hiểm y tế, gánh nặng ấy được san sẻ, mang lại cho chị cơ hội duy trì sự sống.
Điều trị lọc máu chu kỳ tại Trung tâm Y tế Việt Yên.
Trường hợp bệnh nhân Nguyễn Văn Thịnh, quê ở xã Gia Bình, bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương tủy sống cổ và phải nằm điều trị phục hồi chức năng tại Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng Bắc Ninh suốt hơn 4 năm qua cũng cho thấy rõ giá trị nhân văn và thiết thực của chính sách bảo hiểm y tế. Nhờ có bảo hiểm y tế chi trả 100%, gia đình bệnh nhân không phải gánh thêm khoản viện phí vốn rất lớn khi phải điều trị lâu dài, trong khi trước đây, mỗi tháng chi phí có thể lên tới hàng chục triệu đồng. Bà Hoàng Thị Minh, mẹ bệnh nhân chia sẻ: “Nếu không có bảo hiểm y tế hỗ trợ, với nghề nông như chúng tôi, thật khó có thể trụ nổi suốt chừng ấy năm điều trị. Tấm thẻ bảo hiểm y tế không chỉ giúp gia đình tôi giảm gánh nặng tài chính mà còn là cơ hội để con trai tôi duy trì quá trình điều trị liên tục, từng bước hồi phục với mong ước có thể tự chủ trong sinh hoạt hằng ngày”.
Theo Bảo hiểm xã hội tỉnh, toàn tỉnh hiện có gần 3,3 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, tăng thêm khoảng 80 nghìn người so với năm 2024. Con số này không chỉ thể hiện sự quan tâm ngày càng lớn của xã hội, mà còn minh chứng cho niềm tin vào chính sách an sinh quan trọng bậc nhất.
Bảo hiểm y tế được vận hành trên nguyên tắc “đóng - hưởng, chia sẻ cộng đồng”. Người khỏe mạnh đóng góp để san sẻ rủi ro cho người ốm đau. Cơ chế này góp phần tạo nên sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe, bảo đảm ai cũng có quyền tiếp cận dịch vụ y tế khi cần, bất kể khả năng chi trả tại thời điểm phát bệnh.
Những con số thống kê cụ thể về một số trường hợp người bệnh phải điều trị dài ngày nhưng bảo hiểm y tế đã “gánh” phần lớn chi phí đã khẳng định ý nghĩa nhân văn của chính sách này. Năm 2024, một người lao động tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Samsung Display Việt Nam, chi nhánh Khu công nghiệp Yên Phong phải điều trị tới 92 ngày ở nhiều bệnh viện lớn với tổng chi phí hơn 962 triệu đồng, trong đó bảo hiểm y tế chi trả tới 948 triệu đồng. Một trường hợp khác, trong tháng 3 và 4/2025, một nam bệnh nhân sinh năm 1954 ở phường Nếnh có tổng chi phí điều trị gần 890 triệu đồng tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, trong đó người bệnh chỉ phải chi trả chưa đến 5,3 triệu đồng. Nhiều ca bệnh nặng khác cũng được quỹ chi trả gần như toàn bộ.
Không chỉ là cứu cánh tài chính, bảo hiểm y tế còn mở cánh cửa cho người bệnh tiếp cận các loại thuốc đắt tiền, các kỹ thuật y khoa hiện đại mà nếu tự chi trả, họ sẽ không bao giờ có cơ hội.
Trách nhiệm chung của toàn xã hội
Ở góc độ xã hội, bảo hiểm y tế là một trong những trụ cột của hệ thống an sinh, góp phần bảo đảm công bằng trong y tế. Những đối tượng dễ bị tổn thương như: Hộ nghèo, cận nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số vùng khó khăn đều được Nhà nước hỗ trợ, hoặc cấp thẻ miễn phí. Chính sách ấy không chỉ mang tính nhân văn, mà còn khẳng định nguyên tắc mọi công dân đều có quyền được chăm sóc sức khỏe như nhau.
Dù đã đạt được nhiều kết quả, hành trình để bảo hiểm y tế bao phủ toàn dân và phát huy tối đa hiệu quả còn không ít khó khăn. Vẫn còn nhóm lao động tự do, nông dân có mức sống trung bình, hay lao động trong khu vực phi chính thức chưa tham gia đầy đủ. Một phần do khó khăn kinh tế, phần khác do chưa nhận thức hết lợi ích thiết thực mà bảo hiểm y tế mang lại. Chính vì vậy, mở rộng diện bao phủ bảo hiểm y tế tiếp tục là ưu tiên hàng đầu của Bảo hiểm xã hội tỉnh. Nhiều ý kiến cho rằng, cần có chính sách hỗ trợ mức đóng cho những nhóm dễ bị bỏ sót; đồng thời phát triển mạnh hình thức bảo hiểm y tế hộ gia đình để vừa giảm chi phí, vừa tăng tính gắn kết cộng đồng.
Ở khối doanh nghiệp, đặc biệt là ngoài quốc doanh và khu công nghiệp, việc nợ đọng, trốn đóng vẫn diễn ra. Đây là điểm nghẽn cần được kiểm soát chặt chẽ để không làm người lao động mất đi quyền lợi chính đáng. Song song, công tác truyền thông cũng cần đổi mới với những dẫn chứng cụ thể để người dân thấy rõ lợi ích thực tế, khi đó, niềm tin và động lực tham gia sẽ được củng cố.
Ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính cũng là chìa khóa để nâng cao trải nghiệm của người bệnh. Một quy trình nhanh gọn, minh bạch sẽ giúp bệnh nhân, nhất là người già hay mắc bệnh mạn tính, bớt lo ngại khi đi khám, chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế. Đó cũng là cách thiết thực để chính sách đi vào cuộc sống, trở thành lựa chọn tự nhiên chứ không phải sự miễn cưỡng.
Hơn cả một chính sách tài chính, bảo hiểm y tế đã trở thành chỗ dựa tinh thần và vật chất cho hàng triệu người bệnh, nhất là những người nghèo và yếu thế. Để chiếc “phao cứu sinh” ấy bền vững hơn, cần sự chung tay của cả người dân, cơ quan Bảo hiểm xã hội, ngành Y tế và chính quyền các cấp trong việc mở rộng độ bao phủ, nâng cao chất lượng dịch vụ và minh bạch trong quản lý. Khi đó, quyền được chăm sóc sức khỏe công bằng và toàn diện sẽ thực sự trở thành hiện thực cho mọi người dân.
Bài, ảnh: Huệ Nguyễn