Đây không phải là trường hợp cá biệt mà là một trong số các vụ bạo lực nơi công cộng đang diễn ra tại nhiều nơi.
Khi mâu thuẫn được giải quyết bằng... nắm đấm
Anh T. (người giơ tay) - nhân vật được mạng xã hội gọi là "tổng tài" trong vụ đánh người hôm 18-9. Ảnh: Chụp màn hình
Chiều 18-9, mạng xã hội lan truyền đoạn clip ghi lại cảnh một nam nhân viên quán cà phê tại khu đô thị Times City (Hà Nội) bị hành hung chỉ vì nhắc khách hàng không hút thuốc trong quán. Dù cửa hàng đã treo biển cấm nhưng khi bị nhắc nhở, một số người vẫn tỏ thái độ khó chịu rồi bất ngờ lao vào tấn công nhân viên. Nạn nhân ngã xuống sàn, choáng váng trong sự bàng hoàng của những người chứng kiến. Ngay sau đó, công an đã vào cuộc để xử lý vụ việc theo quy định.
Ít ngày trước đó, vào sáng 21-8, tại ngã tư phố Nguyễn Hoàng Tôn - Võ Chí Công, phường Tây Hồ (Hà Nội), người dân chứng kiến cảnh hai tài xế ô tô và xe máy bỏ mặc phương tiện giữa đường để lao vào ẩu đả. Những cú đấm, cú đá liên tiếp ngay giữa dòng xe cộ đông đúc khiến giao thông ùn tắc, người đi đường hoảng hốt né tránh.
Không chỉ Hà Nội, tại thành phố Hồ Chí Minh, vụ việc phản cảm khác xảy ra ở một phòng khám nha khoa trên đường Trần Thị Nghỉ (phường Hạnh Thông) vào ngày 7-9 cũng khiến dư luận cả nước xôn xao. Theo clip được chia sẻ, nữ bác sĩ chủ phòng khám đã có lời qua tiếng lại với khách hàng rồi bất ngờ xô ngã, lao vào hành hung, thậm chí cầm gậy đe dọa, giật điện thoại của khách. Sự việc xảy ra trước sự chứng kiến của nhiều người nhưng bác sĩ vẫn ngang nhiên hành xử như kẻ côn đồ, coi thường luật pháp và chuẩn mực nghề nghiệp…
Những vụ việc ấy chỉ là lát cắt nhỏ trong vô số câu chuyện tương tự đang diễn ra ở nhiều đô thị mà nguyên nhân có thể bắt đầu từ va chạm giao thông, tranh chấp nhỏ nhặt, mâu thuẫn dịch vụ…
Phải nghiêm trị thói côn đồ
Hai người đàn ông đánh nhau tại phố Nguyễn Hoàng Tôn - Võ Chí Công, phường Tây Hồ. Ảnh: Cắt từ video
Không ít du khách quốc tế từng chia sẻ đến Việt Nam để trải nghiệm một đất nước hiếu khách, nghĩa tình nhưng lại phải chứng kiến cảnh bạo lực nơi công cộng. Những hình ảnh xấu xí, phản cảm này không chỉ làm mất thiện chí trong mắt du khách mà còn làm lu mờ nỗ lực quảng bá hình ảnh con người Việt Nam văn minh, thân thiện.
Ở tầm rộng hơn, sự lan tràn của hành vi côn đồ nơi công cộng đe dọa trật tự an toàn xã hội, buộc lực lượng công an, trật tự đô thị... phải đối mặt với nhiều áp lực. Nguy hiểm hơn, khi thói quen coi thường pháp luật lan rộng, niềm tin của xã hội vào công lý, vào môi trường sống an toàn sẽ bị bào mòn.
Thạc sĩ, Luật sư Đào Trung Kiên, Giám đốc Công ty Luật TNHH Công lý toàn dân nhận định: “Các hành vi bạo lực nơi công cộng không chỉ đơn thuần là vi phạm đạo đức ứng xử mà còn tiềm ẩn yếu tố hình sự. Đánh người gây thương tích, gây rối trật tự công cộng đều có thể bị xử lý hình sự. Nếu không xử lý nghiêm, chúng ta sẽ vô tình tiếp tay cho thói côn đồ lấn át nếp sống văn minh”.
Đồng quan điểm đó, GS, TS Nguyễn Anh Trí, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Văn hóa - Xã hội, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội cho rằng: “Bạo lực nơi công cộng phản ánh sự xuống cấp trong văn hóa ứng xử. Xã hội hiện đại không dung dưỡng cho những hành vi phản cảm ấy bởi nếu người dân mất niềm tin vào sự an toàn trên đường phố, môi trường đô thị sẽ không còn là nơi đáng sống”.
Một trong những nguyên nhân sâu xa khiến tình trạng giải quyết mâu thuẫn, vướng mắc bằng bạo lực là sự thiếu kiềm chế, nóng nảy trong ứng xử. Mặt khác, việc xử lý của cơ quan chức năng đôi lúc còn chưa đủ mạnh để răn đe. Không ít vụ việc gây bức xúc nhưng sau cùng chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính khiến dư luận cho rằng còn chưa đủ nghiêm. Khi kỷ cương không nghiêm, các đối tượng coi thường luật pháp sẽ ngày càng lộng hành.
Môi trường đô thị văn minh không có chỗ cho thói côn đồ. Vì vậy, các vụ việc hành hung, gây rối nơi công cộng cần được xử lý nhanh, công khai, nghiêm minh. Cơ quan chức năng cần áp dụng các mức phạt tương xứng, từ xử phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Song song với đó, công tác tuyên truyền, giáo dục văn hóa ứng xử cần được đẩy mạnh. Ngay từ gia đình, nhà trường, trẻ em cần được dạy kỹ năng kiềm chế cảm xúc, tôn trọng người khác, tôn trọng pháp luật. Đặc biệt, mỗi người cần tự giác điều chỉnh hành vi, kiềm chế nóng nảy để không rơi vào vòng xoáy bạo lực.
Nguyên Hoa