Một tấm ảnh cho thấy những người đàn ông và phụ nữ Đức trung niên thản nhiên mỉm cười khi một sĩ quan Đức Quốc xã đập vỡ cửa sổ một cửa hàng. Trong một bức ảnh khác, một đội quân cầm trên tay một chồng sách Do Thái, có lẽ để đem đi đốt. Một hình ảnh khác cho thấy một sĩ quan Đức Quốc xã đổ xăng trong một giáo đường Do Thái trước khi châm lửa.
Yad Vashem, một trung tâm tưởng niệm Holocaust, đã công bố những bức ảnh nhân kỷ niệm gần 90 năm sự kiện Kristallnacht, hay còn được gọi là “Đêm của những tấm kính vỡ”.
Đám đông người Đức và người Áo đã tấn công, cướp bóc và đốt phá các cửa hàng, nhà cửa của người Do Thái, phá hủy 1.400 giáo đường Do Thái, giết chết 92 người Do Thái và đưa 30.000 người khác đến các trại tập trung. Buổi tối hôm đó được nhiều người coi là điểm khởi đầu của Holocaust, trong đó Đức Quốc xã đã sát hại tổng cộng 6 triệu người Do Thái.
Ông Jonathan Matthews, quản lý kho lưu trữ ảnh của Yad Vashem, cho biết, những bức ảnh đã xóa bỏ lời đồn của Đức Quốc xã rằng các cuộc tấn công là “sự bạo lực bộc phát”, trong khi thực chất chính nhà nước đã dàn dựng chúng. Có thể thấy trong những bức ảnh là đội ngũ cứu hỏa, cảnh sát đặc nhiệm và cả dân thường đều đã tham gia vào Kristallnacht.
Ông Matthews cho biết đây là những bức ảnh đầu tiên ông biết chụp lại các hành động diễn ra trong nhà, vì “hầu hết những hình ảnh chúng tôi có về Kristallnacht đều là từ bên ngoài vào”.
Những bức ảnh được chụp bởi các nhiếp ảnh gia của Đức Quốc xã trong cuộc chiến ở thành phố Nuremberg và thị trấn Fürth gần đó. Chúng kết cục lại rơi vào tay của một binh sĩ người Mỹ gốc Do Thái, người được điều động đến Đức trong Thế chiến II.
Không ai biết ông đã làm thế nào để có được những bức ảnh ấy; ông chưa bao giờ kể về chúng với gia đình của mình. Con cháu của ông, những người từ chối cho biết tên ông, đã tặng album ảnh cho Yad Vashem – nơi đặt mục tiêu thu thập các đồ vật từ thời Holocaust được những người sống sót và gia đình họ lưu giữ.
Yad Vashem cho biết các bức ảnh giúp chứng minh rằng công chúng Đức có nhận thức về những gì đang diễn ra, và chính quyền Đức Quốc xã đã có ý định khơi mào bạo lực từ trước. Họ thậm chí còn thuê các nhiếp ảnh gia đến để ghi lại những hành động tàn bạo.
Theo chủ tịch Yad Vashem, ông Dani Dayan, những bức ảnh sẽ “đóng vai trò là nhân chứng vĩnh cửu, sau khi những người sống sót không còn ở đây để làm chứng cho trải nghiệm của họ”.
Ngọc Diệp (theo yadvashem.org)